جنگ های روس و عُثمانی (Russo-Turkish Wars)
جنگ های روس و عُثمانی
توسعۀ امپراتوری روسیه به سمت شرق در قرون ۱۶ و ۱۷. اگرچه هم زمان با ضعف امپراتوری عثمانی۱ بود، لیکن سواحل دریای سیاه۲ همچنان در دستان سلاطین عثمانی و خان های کریمه۳، که خراج گذاران آن ها بودند، باقی ماند. جنگ های روسیه و عثمانی ناشی از تلاش های روسیه برای دستیابی به بندری در دریای سیاه و ـ در مراحل بعد ـ فتح قفقاز۴، تسلط بر شبه جزیرۀ بالکان۵، سلطه بر تنگه های داردانل۶ و بوسفور۷، و دستیابی به راه های تجاری جهان بود. پطر اول۸ با تصرف قلعۀ آزوف۹ به نخستین پیروزی مهم روسیه بر تاتارها دست یافت (۱۶۹۶). در جنگ شمالی۱۰ (۱۷۰۰ـ۱۷۲۱)، سلطان احمد سوم۱۱ وارد جنگ علنی با روسیه شد و در ۱۷۱۰ آزوف را پس گرفت. در ۱۷۳۶، جنگ بین عثمانی و روسیه، با تحریک اتریش، از سر گرفته شد. روس ها آزوف را تصرف کردند و در مولداوی۱۲ پیروزی های چشمگیر داشتند. اما اتریش، که نگران جاه طلبی های روسیه در بالکان بود، با ترک ها پیمان بلگراد۱۳ (۱۷۳۹) را امضا کرد. نخستین جنگ بزرگ روسیه و عثمانی، (۱۷۶۸ـ۱۷۷۴) بر سر دخالت های روسیه در لهستان آغاز شد. سلطان مصطفی سوم۱۴، با تحریک فرانسه، به کاترین دوم۱۵ اعلان جنگ داد. روس ها کریمه را تصرف کردند (۱۷۷۱) و مولداوی و والاکیا۱۶ را درنوردیدند. پیمان کوچوک کاینارجی۱۷ (۱۷۷۴) خانات کریمه را مستقل از سلطان عثمانی اعلام کرد، اراضی وسیعی را به روسیه واگذار کرد و به کشتی های روسیه اجازه عبور از تنگه ها را داد. در ۱۷۸۳، کاترین کریمه را ضمیمۀ خاک روسیه کرد. جنگ جدید روسیه و عثمانی در ۱۷۸۷ آغاز شد و اتریش متحد روسیه شد. در ۱۸۰۶، سلطان سلیم سوم۱۸ فرمانداران طرفدار روسیه را در مولداوی و والاکیا برکنار کرد و جنگ ۱۸۰۶ـ۱۸۱۲ آغاز شد. این جنگ نیز با حملۀ برق آسای کوتوزوف۱۹ و ضمیمه کردن بسارابی۲۰ به روسیه، طبق پیمان بخارست (۱۸۱۲) پایان یافت. جنگ استقلال یونان۲۱ پیش درآمد جنگ ۱۸۲۸ـ۱۸۲۹ روسیه و عثمانی شد که با پیمان آدریانوپول۲۲ به پایان رسید. در ۱۸۵۳، عثمانی با حمایت فرانسه و انگلستان به روسیه اعلان جنگ داد و جنگ کریمه آغاز شد (۱۸۵۴) که به محدودشدن شدید نفوذ روس ها طبق مصوبات کنگره پاریس۲۳ (۱۸۵۶) انجامید. در جنگ جهانی اول نیز روسیه و امپراتوری عثمانی رو در رو قرار گرفتند. طبق پیمان جداگانۀ روسیه ـ ترکیه در ۱۹۲۱، شوروی نواحی قارص۲۴ و اَردهان۲۵ را، که در ۱۸۷۸ تصرف کرده بود، به ترکیه پس داد.
Ottoman EmpireBlack SeaCrimeaCaucasusBalkan PeninsulaDardanellesBosphorusPeter IAzovNorthern WarSultan Ahmad IIIMoldaviaTreaty of BelgradeSultan Mustafa IIICatherine IIWalachiaKuchuk KainarjiSultan Selim IIIKutuzovBessarabiaGreek War of IndependenceAdrianopleParis CongressKarsArdahan
جنگ های روس و عُثمانی
توسعۀ امپراتوری روسیه به سمت شرق در قرون ۱۶ و ۱۷. اگرچه هم زمان با ضعف امپراتوری عثمانی۱ بود، لیکن سواحل دریای سیاه۲ همچنان در دستان سلاطین عثمانی و خان های کریمه۳، که خراج گذاران آن ها بودند، باقی ماند. جنگ های روسیه و عثمانی ناشی از تلاش های روسیه برای دستیابی به بندری در دریای سیاه و ـ در مراحل بعد ـ فتح قفقاز۴، تسلط بر شبه جزیرۀ بالکان۵، سلطه بر تنگه های داردانل۶ و بوسفور۷، و دستیابی به راه های تجاری جهان بود. پطر اول۸ با تصرف قلعۀ آزوف۹ به نخستین پیروزی مهم روسیه بر تاتارها دست یافت (۱۶۹۶). در جنگ شمالی۱۰ (۱۷۰۰ـ۱۷۲۱)، سلطان احمد سوم۱۱ وارد جنگ علنی با روسیه شد و در ۱۷۱۰ آزوف را پس گرفت. در ۱۷۳۶، جنگ بین عثمانی و روسیه، با تحریک اتریش، از سر گرفته شد. روس ها آزوف را تصرف کردند و در مولداوی۱۲ پیروزی های چشمگیر داشتند. اما اتریش، که نگران جاه طلبی های روسیه در بالکان بود، با ترک ها پیمان بلگراد۱۳ (۱۷۳۹) را امضا کرد. نخستین جنگ بزرگ روسیه و عثمانی، (۱۷۶۸ـ۱۷۷۴) بر سر دخالت های روسیه در لهستان آغاز شد. سلطان مصطفی سوم۱۴، با تحریک فرانسه، به کاترین دوم۱۵ اعلان جنگ داد. روس ها کریمه را تصرف کردند (۱۷۷۱) و مولداوی و والاکیا۱۶ را درنوردیدند. پیمان کوچوک کاینارجی۱۷ (۱۷۷۴) خانات کریمه را مستقل از سلطان عثمانی اعلام کرد، اراضی وسیعی را به روسیه واگذار کرد و به کشتی های روسیه اجازه عبور از تنگه ها را داد. در ۱۷۸۳، کاترین کریمه را ضمیمۀ خاک روسیه کرد. جنگ جدید روسیه و عثمانی در ۱۷۸۷ آغاز شد و اتریش متحد روسیه شد. در ۱۸۰۶، سلطان سلیم سوم۱۸ فرمانداران طرفدار روسیه را در مولداوی و والاکیا برکنار کرد و جنگ ۱۸۰۶ـ۱۸۱۲ آغاز شد. این جنگ نیز با حملۀ برق آسای کوتوزوف۱۹ و ضمیمه کردن بسارابی۲۰ به روسیه، طبق پیمان بخارست (۱۸۱۲) پایان یافت. جنگ استقلال یونان۲۱ پیش درآمد جنگ ۱۸۲۸ـ۱۸۲۹ روسیه و عثمانی شد که با پیمان آدریانوپول۲۲ به پایان رسید. در ۱۸۵۳، عثمانی با حمایت فرانسه و انگلستان به روسیه اعلان جنگ داد و جنگ کریمه آغاز شد (۱۸۵۴) که به محدودشدن شدید نفوذ روس ها طبق مصوبات کنگره پاریس۲۳ (۱۸۵۶) انجامید. در جنگ جهانی اول نیز روسیه و امپراتوری عثمانی رو در رو قرار گرفتند. طبق پیمان جداگانۀ روسیه ـ ترکیه در ۱۹۲۱، شوروی نواحی قارص۲۴ و اَردهان۲۵ را، که در ۱۸۷۸ تصرف کرده بود، به ترکیه پس داد.
Ottoman EmpireBlack SeaCrimeaCaucasusBalkan PeninsulaDardanellesBosphorusPeter IAzovNorthern WarSultan Ahmad IIIMoldaviaTreaty of BelgradeSultan Mustafa IIICatherine IIWalachiaKuchuk KainarjiSultan Selim IIIKutuzovBessarabiaGreek War of IndependenceAdrianopleParis CongressKarsArdahan
wikijoo: جنگ_های_روس_و_عثمانی