جنگ های اعراب و اسراییل

جنگ های اَعراب و اِسرائیل
جنگ های اَعراب و اِسرائیل
مجموعه جنگ ها و زدوخوردهای میان اسرائیل (رژیم اشغالگر قدس) و کشورهای عرب در خاورمیانه از زمان تأسیس این رژیم در مه ۱۹۴۸. این جنگ ها عبارت اند از جنگ ۱۹۴۸ـ۱۹۴۹، جنگ سوئز۱ بین اسرائیل و مصر ۱۹۵۶، جنگ شش روزۀ۲ ۱۹۶۷، که اسرائیل بقیه سرزمین فلسطین را که تحت حاکمیت اردن بود و بخش هایی از خاک سوریه و سینای مصر را اشغال کرد، جنگ اکتبر۳ ۱۹۷۳ و جنگ ۱۹۸۲ـ۱۹۸۵ و جنگ ۲۰۰۶ میان اسرائیل و حزب الله لبنان. در فاصلۀ بین این جنگ ها تنش در منطقه در سطح بالایی قرار داشت و به زدوخوردهای منطقه ای و اشغال عملیات تروریستی از طرف اسرائیل و مقاومت و عملیات استشهادی از سوی فلسطینیان انجامید. نخستین جنگ اعراب و اسرائیل (از ۱۵ مه ۱۹۴۸ تا ۲۴ مارس ۱۹۴۹). در چهاردهم مه ۱۹۴۸ که تأسیس دولت اسرائیل در سرزمین فلسطین اعلام شد، نیروهای مشترک اعراب برای مقابله با این توطئه تاریخی به فلسطین اشغالی حمله کردند و جنگی تمام عیار آغاز شد ولی به دلیل حمایت های همه جانبۀ کشورهای غربی از رژیم اشغالگر قدس سرانجام با پیروزی این رژیم و آتش بس های موقت پایان یافت. اسرائیل بخش غربی بیت المقدس (اورشلیم)، جلیل۴ و صحرای نَقَب۵ را اشغال و ۷۵ درصد از خاک فلسطین تحت قیمومیت انگلستان را به قلمرو خود منضم کرد. درنتیجه، کشورهای عرب اسرائیل را تحریم اقتصادی کردند. در ۱۹۵۵ اسرائیل به پادگان نظامی مصر در نوار غزه۶ حمله کرد. جنگ سبب شد که سیل پناهندگان عرب از اسرائیل و مناطق جنگ زده بگریزند. دومین جنگ اعراب و اسرائیل (۲۹ اکتبر ـ چهارم نوامبر ۱۹۵۶). پس از آن که مصر کنترل کانال سوئز۷ را در اختیار گرفت و تنگۀ تیران۸ را مسدود کرد، بحران سوئز۹ آغاز شد. اسرائیل با پشتیبانی انگلستان و فرانسه به مصر حمله، و شبه جزیرۀ سینا۱۰ و نوار غزه را اشغال کرد. پس از ورود نیروهای سازمان ملل متحد۱۱ (۱۹۵۷)، سرانجام اسرائیل نیروهایش را عقب کشید. سومین جنگ اعراب و اسرائیل مشهور به جنگ شش روزه (از پنجم تا دهم ژوئن ۱۹۶۷). در رویدادهایی که به جنگ ۱۹۶۷ انجامید، مصر، که در آن زمان جمهوری متحد عربی نام داشت، تنگۀ تیران را مسدود و نیروهای خود را وارد شبه جزیرۀ سینا کرد. جنگ در پنجم ژوئن ۱۹۶۷ در سه جبهه آغاز شد، اما نیروهای مسلح اسرائیل که توسط ارتش های کشورهای غربی به شدت تقویت و تجهیز شده بود ظرف شش روز به پیروزی هایی دست یافتند؛ و بلندی های جولان۱۲ را از سوریه، نیمۀ شرقی بیت المقدس و کرانۀ باختری۱۳ را از اردن گرفتند و در جنوب، نوار غزه و شبه جزیرۀ سینا تا کانال سوئز را اشغال کردند. گرچه سرزمین های اشغالی، احساس امنیت اسرائیل را به شدت تقویت کرده بود، این پیروزی فقط صلحی محدود به دنبال آورد. چهارمین جنگ اعراب و اسرائیل، معروف به جنگ اکتبر یا جنگ یوم کیپور۱۴ (ششم تا ۲۴ اکتبر ۱۹۷۳). این جنگ را به این دلیل به این نام می خواندند که نیروهای اسرائیلی در روز آمرزش گناهان۱۵ (یوم کیپور) که از ایام تعطیلی مذهبی یهودیان است غافلگیر شدند. کشورهای عرب به جبران شکست های خود از ۱۹۴۸ به بعد، تصمیم گرفتند جنگ را در روزی آغاز کنند که اسرائیلیان در موضعی آسیب پذیر قرار داشتند، زیرا در یوم کیپور سراسر کشور عملاً به مدت ۲۴ ساعت تعطیل بود. سربازان مصر با عبور از کانال سوئز جنگ را آغاز کردند و در مراحل نخست به پیروزی هایی دست یافتند، گرچه سوری ها در جبهۀ شمال سرزمین هایی را از دست دادند. این جنگ که ۱۹هزار نفر تلفات داشت، سبب تغییر بخشی از افکار عمومی جهان برضد اسرائیل شد و چهرۀ اسرائیل را بیش از پیش، به عنوان کشوری متجاوز به جهانیان معرفی کرد. پنجمین جنگ اعراب و اسرائیل (از ششم ژوئن ۱۹۸۲ تا فوریۀ ۱۹۸۵). حضور نیروهای مقاومت فلسطینی در لبنان، از ۱۹۷۸، به گسترش عملیات مقاومت بر ضد اشغالگران منجر شد و اسرائیل به تلافی، دست به حمله ای تمام عیار به لبنان زد. در ۱۴ ژوئن بیروت محاصره شد و افراد سازمان آزادی بخش فلسطین (ساف)۱۶ و نیروهای سوریه بیروت را (عمدتاً به مقصد سوریه) از ۲۱ تا ۳۱ اوت تخلیه کردند. سرانجام در پی عملیات متعدد مقاومت اسلامی لبنان (حزب الله) علیه نیروهای اشغالگر اسرائیل در فوریۀ ۱۹۸۵ اسرائیلی ها، بی آن که نفعی عایدشان شده باشد یا کاری از پیش برده باشند ناچار به صورت یک جانبه از لبنان عقب نشینی کردند. با وجود این، اسرائیل «منطقه ای امنیتی» را در جنوب لبنان حفظ کرد و ارتش مزدور جنوب لبنان۱۷ به فرماندهی سعد حداد را به منزلۀ حایلی دربرابر حمله های فلسطینیان و نیروهای مقاومت حزب الله قرار داد.
رویدادهای دهۀ ۱۹۹۰. در ژوئیۀ ۱۹۹۳ به دنبال قتل هفت سرباز اسرائیلی در جنوب لبنان، توسط رزمندگان مقاومت اسلامی لبنان اسرائیل اقدام به حمله ای یک هفته ای به منطقۀ مزبور کرد. در اکتبر ۱۹۹۴ اسرائیل و اردن رسماً به «حالت جنگ» بین خود پایان دادند. در آوریل ۱۹۹۶ پس از آن که نیروهای مقاومت حزب الله از جنوب لبنان به شمال اسرائیل موشک هایی شلیک کردند، اسرائیل هفده روز به لبنان حمله کرد. در مه ۲۰۰۰ سربازان اسرائیلی پس از تشدید عملیات مقاومت اسلامی لبنان ناچار از جنوب لبنان عقب نشینی کردند و به جای آنان سربازان لبنانی و نیروهای سازمان ملل متحد مستقر شدند اما در مذاکرات با سوریه دربارۀ بلندی های جولان به توافق نرسیدند. در ۲۰۰۶ اسرائیل برای نابودی حزب الله به لبنان حمله کرد که به جنگی ۳۳ روزه انجامید. در این جنگ هرچند خرابی های زیادی در لبنان به بار آمد اما نیروهای حزب الله با موشک باران مناطق شمالی اسرائیل و مقاومت در برابر نیروهای مهاجم شکست تاریخی بزرگی را بر اسرائیل تحمیل کرد.
Suez WarSix-Day WarOctober WarGalileeNegevGaza StripSuez CanalStraits of TiranSuez CrisisSinaiUnited NationsGolan HeightsWest BankYom KippurDay of AtonementPalestine Liberation Organization (PLO)South Lebanese Army