جنگ های اِرتِداد یا جنگ های رِدّه ( به عربی: حُروبُ الرِّدّه ) مجموعهٔ جنگ هایی است که اندکی پس از درگذشت محمد، پیامبر مسلمانان، میان شماری از قبایل از اسلام برگشته عرب و مسلمانان درگرفت. این قبایل که بعضاً از اسلام برگشته بودند در برابر حکومت اسلامی وقت اعلام استقلال کرده و بر ضد آن قیام کردند. این جنگ ها در سال های ۱۱ تا ۱۳ هجری ( ۶۳۲ تا ۶۳۳ میلادی ) ، و در زمان خلافت ابوبکر صورت گرفت.
... [مشاهده متن کامل]
مقالهٔ اصلی: ارتداد در اسلام
واژهٔ رده اسم است و از مصدر «ردد» مشتق شده. معنای رده و ارتداد در لغت «بازگشت شخص از راهِ رفته» است. رده در فرهنگ اصلاحات اسلامی به معنای برگشت از دین اسلام و بازگشت به کفر است.
مقالهٔ اصلی: منبع شناسی دوران آغازین اسلام
جنگ های رده از دیدگاه تاریخی اهمیت زیادی دارد و داشتن تحلیل درست از این جنگ ها در تحلیل فرایند گسترش اسلام در سده نخست هجری و جایگاه خلافت در آغاز آن مهم است. باید توجه داشت که اهمیت موضوع از نظر اعتقادی باعث شده این مبحث به یکی از پیچیده ترین مباحث تاریخ صدر اسلام تبدیل شود. ابهام موجود در جریان های فکری این جنگ ها و سوگیری در ثبت و تفسیر وقایع باعث شده است تا در میان منابع تاریخی در مورد فضای اصلی این جنگ ها هم اتفاق نظر وجود نداشته باشد.
توصیف گستردگی و نقش قبائل و افراد در شورش ها و سرکوب آنها در این وقایع از منظر وجوه قبیله ای و عقیدتی حائز اهمیت شد و به موضوعی برای مفاخره، منازعه و مفاخره بدل شد تا آنجا که بعضی از محققان معاصر کل روایات رده را ساختگی یا همراه با جعل معرفی کرده اند یا آنها را نشان از عدم رضایت قبائل از خلافت ابوبکر و طرد جانشینی بنی هاشم در جانشینی پیامبر دانسته اند.
منابع دست اول در این موضوع شامل کتب تاریخ اسلامی اولیه و تک نگاری ها می شوند که به آن ها پرداخته خواهد شد.
یکی از پرسابقه ترین سبک های تاریخ نگاری اسلامی، تک نگاریهای تاریخی هستند که نگارش آن ها در سده های نخست هجری رواج داشته. اگرچه اوج گرایش به این سبک به سده های دوم و سوم قمری بازمی گردد، ولی نمونه های کمی از گرایش به این سبک در سده های بعدی مشاهده می شود. این تک نگاری ها، آثاری هستند که موضوع آنها به یک واقعه یا جریان تاریخی، محدود می گردد و عموماً از حجمی کوچک برخوردارند. موضوع غالب این تک نگارها، جنگ های مشهور تاریخ اسلام بوده که جنگ های ارتداد نیز یکی از همین نمونه هاست.
... [مشاهده متن کامل]
مقالهٔ اصلی: ارتداد در اسلام
واژهٔ رده اسم است و از مصدر «ردد» مشتق شده. معنای رده و ارتداد در لغت «بازگشت شخص از راهِ رفته» است. رده در فرهنگ اصلاحات اسلامی به معنای برگشت از دین اسلام و بازگشت به کفر است.
مقالهٔ اصلی: منبع شناسی دوران آغازین اسلام
جنگ های رده از دیدگاه تاریخی اهمیت زیادی دارد و داشتن تحلیل درست از این جنگ ها در تحلیل فرایند گسترش اسلام در سده نخست هجری و جایگاه خلافت در آغاز آن مهم است. باید توجه داشت که اهمیت موضوع از نظر اعتقادی باعث شده این مبحث به یکی از پیچیده ترین مباحث تاریخ صدر اسلام تبدیل شود. ابهام موجود در جریان های فکری این جنگ ها و سوگیری در ثبت و تفسیر وقایع باعث شده است تا در میان منابع تاریخی در مورد فضای اصلی این جنگ ها هم اتفاق نظر وجود نداشته باشد.
توصیف گستردگی و نقش قبائل و افراد در شورش ها و سرکوب آنها در این وقایع از منظر وجوه قبیله ای و عقیدتی حائز اهمیت شد و به موضوعی برای مفاخره، منازعه و مفاخره بدل شد تا آنجا که بعضی از محققان معاصر کل روایات رده را ساختگی یا همراه با جعل معرفی کرده اند یا آنها را نشان از عدم رضایت قبائل از خلافت ابوبکر و طرد جانشینی بنی هاشم در جانشینی پیامبر دانسته اند.
منابع دست اول در این موضوع شامل کتب تاریخ اسلامی اولیه و تک نگاری ها می شوند که به آن ها پرداخته خواهد شد.
یکی از پرسابقه ترین سبک های تاریخ نگاری اسلامی، تک نگاریهای تاریخی هستند که نگارش آن ها در سده های نخست هجری رواج داشته. اگرچه اوج گرایش به این سبک به سده های دوم و سوم قمری بازمی گردد، ولی نمونه های کمی از گرایش به این سبک در سده های بعدی مشاهده می شود. این تک نگاری ها، آثاری هستند که موضوع آنها به یک واقعه یا جریان تاریخی، محدود می گردد و عموماً از حجمی کوچک برخوردارند. موضوع غالب این تک نگارها، جنگ های مشهور تاریخ اسلام بوده که جنگ های ارتداد نیز یکی از همین نمونه هاست.
