جنگ مداین

جنگی میان اعراب و ایران. در ۱۴ق که عمر از کارهای شام فراغت یافته بود آمادۀ جنگ با ایران شد. یزدگرد سوم، پادشاه ساسانی، سپاهی بزرگ را مأمور مقابله با مسلمانان و جلوگیری از حملۀ ایشان کرد. عمر نیز سعد بن ابی وقاص را با سپاهی، که عدۀ آنان به بیش از ۳۰ هزار نفر می رسید، به جنگ با ایرانیان فرستاد. در قادسیه جنگ شدیدی بین دو سپاه روی داد. ایرانیان به رغم مقاومت بسیار، شکست سختی خوردند. با این شکست راه تیسفون (مداین)، پایتخت ساسانی، به روی مسلمانان باز شد. عرب های مسلمان نخست قسمت غربی مداین را تصرف کردند و سپس از دجله گذشتند و به سمت شرقی مداین که کاخ معروف پادشاهان ساسانی، معروف به ایوان کسری، در آن قرار داشت رسیدند و اموال بی کرانی از کاخ های سلطنتی به دست ایشان افتاد. سپس مسلمانان در تعقیب یزدگرد و ایرانیان روی به شرق نهادند و در ۱۶ق سپاه ایران را طی نبردی سخت شکست دادند.