جنگ شاپور با اذینه یک نبرد فرسایشی بود که پس از پیروزی شاپور یکم در نبرد ادسا بر امپراتوری روم، بین او و اذینه، شاه پالمیرا طی سال های ۲۶۰ تا ۲۶۴ میلادی رخ داد. اذینه طی سال های ۲۶۰ تا ۲۶۲ میلادی، شکست های سنگینی بر ساسانیان وارد کرد که باعث شد شاپور با دادن تلفات زیاد به سمت تیسفون عقب نشینی کند، اذینه توانست در سال ۲۶۳ تیسفون را به محاصره در آورد ولی موفق به تصرف آن نشد. [ ۱]
در این جنگ سواران عرب ضربات جدی به ارتش ساسانی وارد کرده و سبب تضعیف موقعیت ساسانیان در سوریه شدند[ ۲] که موجب از دست رفتن انطاکیه و ارمنستان شد. [ ۳]
شاپور پس از تاخت و تاز در سوریه و کاپادوکیه، آهنگ بازگشت به ایران کرد و در هنگام بازگشت، به دلیل غرور و تحقیر اذینه، امیر عرب، که حکمرانی شهر پالمیرا در صحرای شام را داشت، مورد حمله وی قرار گرفت. این شهر مرکز تجارت شرق و غرب بود. دربارهٔ کامیابی های اذینه، تاریخ نویسان گزاف گویی های بسیار کرده اند. اینکه شاپور توانست غنایم فراوان به همراه اسیران جنگی رومی بسیار با خود به ایران بیاورد نشان می دهد که در روایات مربوط به حمله اذینه بر او، تا چه حد باید مبالغه شده باشد. اما به هر حال اذینه چند سال بر سوریه و قسمت عمدهٔ ایالات رومی آسیا تسلط داشت و گرچه به ظاهر دست نشاندهٔ روم بود، ولی در حقیقت کم وبیش استقلال داشت و از سوی گالینوس، قیصر روم، هم به لقب امپراتوری نائل شده بود. ساسانیان بدون هیچ نتیجه ای تا سال ۲۶۵ جنگ خود با پالمیرا را ادامه دادند تا اینکه اذینه به قتل رسید و زن او به نام زنوبیا به همراه پسرش وَهب اللات، [ یادداشت ۱] زمام امور را در دست گرفتند. [ ۴]
هنگامی که شاپور در راه شامات بود، اذینه حکمران تدمر تحفه ها و هدایای گرانبهایی نزد او فرستاد. اما به گونه ای که نوشته اند، پادشاه ساسانی پیشکش های وی را نپذیرفت و فرستادگان وی را به فرات انداخت. این کار برای اذینه گران تمام شد و وقتی که شاپور پس از جنگ با رومیان از راه آسیای صغیر به ایران بازمی گشت، گروهی از عربان به فرمان اذینه بار و بنهٔ او را به غارت بردند و سپاهیان ایران با تحمل رنج و سختی فراوان و دادن تلفات بسیار به ایران بازگشتند. [ ۵] افزون بر آن، اذینه به تعقیب آنان شتافت، تیسفون را به محاصره درآورد، پس از آنکه زیان های فراوانی به آن شهر وارد آورد، بیشتر شهرهای شامات را از فرمانروایان ایرانی گرفت، با گالینوس[ یادداشت ۲] فرزند والرین، که به امپراتوری روم رسیده بود، متحد شد و دولت روم به او لقب آگوستوس داد. [ ۵]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفدر این جنگ سواران عرب ضربات جدی به ارتش ساسانی وارد کرده و سبب تضعیف موقعیت ساسانیان در سوریه شدند[ ۲] که موجب از دست رفتن انطاکیه و ارمنستان شد. [ ۳]
شاپور پس از تاخت و تاز در سوریه و کاپادوکیه، آهنگ بازگشت به ایران کرد و در هنگام بازگشت، به دلیل غرور و تحقیر اذینه، امیر عرب، که حکمرانی شهر پالمیرا در صحرای شام را داشت، مورد حمله وی قرار گرفت. این شهر مرکز تجارت شرق و غرب بود. دربارهٔ کامیابی های اذینه، تاریخ نویسان گزاف گویی های بسیار کرده اند. اینکه شاپور توانست غنایم فراوان به همراه اسیران جنگی رومی بسیار با خود به ایران بیاورد نشان می دهد که در روایات مربوط به حمله اذینه بر او، تا چه حد باید مبالغه شده باشد. اما به هر حال اذینه چند سال بر سوریه و قسمت عمدهٔ ایالات رومی آسیا تسلط داشت و گرچه به ظاهر دست نشاندهٔ روم بود، ولی در حقیقت کم وبیش استقلال داشت و از سوی گالینوس، قیصر روم، هم به لقب امپراتوری نائل شده بود. ساسانیان بدون هیچ نتیجه ای تا سال ۲۶۵ جنگ خود با پالمیرا را ادامه دادند تا اینکه اذینه به قتل رسید و زن او به نام زنوبیا به همراه پسرش وَهب اللات، [ یادداشت ۱] زمام امور را در دست گرفتند. [ ۴]
هنگامی که شاپور در راه شامات بود، اذینه حکمران تدمر تحفه ها و هدایای گرانبهایی نزد او فرستاد. اما به گونه ای که نوشته اند، پادشاه ساسانی پیشکش های وی را نپذیرفت و فرستادگان وی را به فرات انداخت. این کار برای اذینه گران تمام شد و وقتی که شاپور پس از جنگ با رومیان از راه آسیای صغیر به ایران بازمی گشت، گروهی از عربان به فرمان اذینه بار و بنهٔ او را به غارت بردند و سپاهیان ایران با تحمل رنج و سختی فراوان و دادن تلفات بسیار به ایران بازگشتند. [ ۵] افزون بر آن، اذینه به تعقیب آنان شتافت، تیسفون را به محاصره درآورد، پس از آنکه زیان های فراوانی به آن شهر وارد آورد، بیشتر شهرهای شامات را از فرمانروایان ایرانی گرفت، با گالینوس[ یادداشت ۲] فرزند والرین، که به امپراتوری روم رسیده بود، متحد شد و دولت روم به او لقب آگوستوس داد. [ ۵]
wiki: جنگ شاپور یکم با اذینه