جنگ ارمنستان–جمهوری آذربایجان. جنگ ارمنستان–جمهوری آذربایجان اشاره به جنگی دارد که از سال ۱۹۱۸ میلادی تا ۱۹۲۰ میلادی، حدود دو سال به طول انجامید.
با فروپاشی امپراتوری نیکلای دوم - انقلاب روسیه ( ۱۹۱۷ ) و ظهور دولت های مستقل در قفقاز در سال های آخر جنگ جهانی اول، رقابت در جهت چیرگی بر قره باغ و همچنین موجب اختلاف مرزی، قومیتی و تاریخی در کوهستان زانگزور، نخجوان که باعث درگیری های شدیدی میان اولین جمهوری ارمنستان و جمهوری دمکراتیک آذربایجان تبدیل شد. [ ۱]
این جنگ به عنوان بخشی از یک رشته عملیات جنگی در قفقاز ( نبرد باکو، نبرد سارداراباد، جنگ ارمنستان–ترکیه ) که به مدت چهار سال به طول انجامید می باشد.
در اوایل سده یازدهم میلادی انبوهی از اقوام تُرک زبان به قفقاز نقل مکان دادند و بسیاری از اقوام بومی منطقه و از جمله ارمنیان و گرجی ها را از جلگه های حاصلخیز آنجا بیرون راندند. بدین ترتیب تسلط و برتری ارمنی ها بر مناطق جلگه ای روبه کاهش نهاد و جمعیت ارمنی قفقاز بیشتر در ارتفاعات و بخش های کوهستانی مستقر شدند. [ ۲] [ ۳]
با این حال بر این قاعده کلی استثناهایی نیز بود:
روستاهای مسلمان نشین در میان ارتفاعات ارمنی نشین جای داشتند و پاره ای از روستاهای ارمنی نشین نیز در جلگه ها برجای مانده بودند. در خلال حکمروایی روس ها بر قفقاز اختلاف های قومی رو به افزایش نهاد. در واقع مقامات تزاری برای آن که مانع از هر گونه وحدت و یگانگی اتباع امپراتوری گردند، به کرات مرزهای داخلی امپراتوری را دگرگون ساخته و سعی برآن داشتند که اقوام مختلف و مناطق جغرافیایی گوناگون را در یک واحد اداری جای دهند. [ ۴]
تزار الکساندر دوم ( روسیه ) در ۹ دسامبر ۱۸۶۷ میلادی قانونی را امضاء و اعلام کرد به نام ( اصلاحات اداری سرزمین قفقاز و قفقاز جنوبی ) که از اول ژانویه ۱۸۶۸ میلادی به اجرا گذاشته شد. برپایه این قانون، استان های جدیدی در قفقاز جنوبی تشکیل شد. بر پایه اصولی که در قانون یاد شده پیش بینی شده بود مرزی بین نواحی مختلف چنان می بایست ترسیم و مشخص می شد که وسعت آن ها از ۷۵۰۰ کیلومتر مربع و جمعیت آن ها از ده هزار خانوار یا هشتاد هزار نفر تجاوز نمی کرد. [ ۵] لذا هنگامی که در ۱۹۱۸ میلادی قفقاز از روسیه جدا و به سه جمهوری آذربایجان و ارمنستان و گرجستان تقسیم شد، تقسیمات اداری منطقه به هیچ وجه با ترکیب قومی آن همخوانی نداشت؛ و در نتیجه این سه جمهوری گرفتار یک رشته برخوردهای مرزی شدند که مهم ترین و طولانی ترین آن برسر قره باغ کوهستانی بود. [ ۶]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفبا فروپاشی امپراتوری نیکلای دوم - انقلاب روسیه ( ۱۹۱۷ ) و ظهور دولت های مستقل در قفقاز در سال های آخر جنگ جهانی اول، رقابت در جهت چیرگی بر قره باغ و همچنین موجب اختلاف مرزی، قومیتی و تاریخی در کوهستان زانگزور، نخجوان که باعث درگیری های شدیدی میان اولین جمهوری ارمنستان و جمهوری دمکراتیک آذربایجان تبدیل شد. [ ۱]
این جنگ به عنوان بخشی از یک رشته عملیات جنگی در قفقاز ( نبرد باکو، نبرد سارداراباد، جنگ ارمنستان–ترکیه ) که به مدت چهار سال به طول انجامید می باشد.
در اوایل سده یازدهم میلادی انبوهی از اقوام تُرک زبان به قفقاز نقل مکان دادند و بسیاری از اقوام بومی منطقه و از جمله ارمنیان و گرجی ها را از جلگه های حاصلخیز آنجا بیرون راندند. بدین ترتیب تسلط و برتری ارمنی ها بر مناطق جلگه ای روبه کاهش نهاد و جمعیت ارمنی قفقاز بیشتر در ارتفاعات و بخش های کوهستانی مستقر شدند. [ ۲] [ ۳]
با این حال بر این قاعده کلی استثناهایی نیز بود:
روستاهای مسلمان نشین در میان ارتفاعات ارمنی نشین جای داشتند و پاره ای از روستاهای ارمنی نشین نیز در جلگه ها برجای مانده بودند. در خلال حکمروایی روس ها بر قفقاز اختلاف های قومی رو به افزایش نهاد. در واقع مقامات تزاری برای آن که مانع از هر گونه وحدت و یگانگی اتباع امپراتوری گردند، به کرات مرزهای داخلی امپراتوری را دگرگون ساخته و سعی برآن داشتند که اقوام مختلف و مناطق جغرافیایی گوناگون را در یک واحد اداری جای دهند. [ ۴]
تزار الکساندر دوم ( روسیه ) در ۹ دسامبر ۱۸۶۷ میلادی قانونی را امضاء و اعلام کرد به نام ( اصلاحات اداری سرزمین قفقاز و قفقاز جنوبی ) که از اول ژانویه ۱۸۶۸ میلادی به اجرا گذاشته شد. برپایه این قانون، استان های جدیدی در قفقاز جنوبی تشکیل شد. بر پایه اصولی که در قانون یاد شده پیش بینی شده بود مرزی بین نواحی مختلف چنان می بایست ترسیم و مشخص می شد که وسعت آن ها از ۷۵۰۰ کیلومتر مربع و جمعیت آن ها از ده هزار خانوار یا هشتاد هزار نفر تجاوز نمی کرد. [ ۵] لذا هنگامی که در ۱۹۱۸ میلادی قفقاز از روسیه جدا و به سه جمهوری آذربایجان و ارمنستان و گرجستان تقسیم شد، تقسیمات اداری منطقه به هیچ وجه با ترکیب قومی آن همخوانی نداشت؛ و در نتیجه این سه جمهوری گرفتار یک رشته برخوردهای مرزی شدند که مهم ترین و طولانی ترین آن برسر قره باغ کوهستانی بود. [ ۶]
