جنت قرانی

[ویکی فقه] جنت قرآنی. واژه جنت در موارد متعددی در قرآن آمده است.
بیش از دویست آیه قرآن درباره جنّت است و شماری از مؤلفانِ متقدم و متأخر و معاصر، در احصای آنها کوشیده اند و بعضاً آنها را با شرح واژگان و تفسیر مضامین و احیاناً احادیثِ مرتبط گرد آورده اند.برای نمونه ، محمدباقر مجلسی در بحارالانوار، بنا به روش خود در این جامع حدیثی ، ابتدا آیات مرتبط با موضوع جنّت (حدود ۲۷۵ آیه ) را به ترتیب سوره ها، درج و تفسیر آن ها را، به طور عمده از طبرسی و فخررازی و بیضاوی ، نقل کرده است ؛ ژول لابوم، مستشرق فرانسوی (متوفی ۱۸۷۶/۱۲۹۳)، در تفصیل آیات القرآن الکریم ، ذیل عنوان «الجنه » نزدیک به دویست آیه را بر اساس سوره ها استخراج کرده است ؛ محمدکمال شبانه ، استاد معاصر مصری ، در صفه الجنه و اهلها (چاپ اول : قاهره ۱۴۱۱/۱۹۹۰) حدود دویست آیه را، به ترتیب سوره ها، با شرح مفردات ، توضیحات تفسیری بر پایه تفسیر ابن کثیر، و احادیث ناظر به آیات فراهم آورده است ؛ کتاب جنان الخلد ماهراحمد صوفی (چاپ اول : بیروت ۱۴۲۶/ ۲۰۰۵) نیز مشتمل است بر بیش از ۱۵۰ آیه مرتبط با جنّت ، با نظم موضوعی همراه با تفسیر و احادیث مرتبط ؛ مهدی غفاری نیز با دسته بندی مضمونی آیات جنّت (حدود ۱۸۰ آیه )، گزارشی فشرده از مضامین آنها را، بدون اشاره به معانی واژه ها و تفسیر آنها، عرضه کرده است . ضرورت مطالعه و فهم منظومه ای داده های قرآن ــ و در مرحله بعد، احادیث مروی ــ در موضوع جنّت ، با نظر به این نکته که منبع آگاهی یابی از اینگونه مباحث فقط متن دین است ، پوشیده نیست .
جنت در قرآن
قرآن ، در کنار تأکید بر پایان یافتن این جهان و وقوع رستاخیز و ادامه زندگی انسانها در عالمی دیگر، در یک تقسیم بندی کلی سعید و شقی ، از جای زیست افراد سعید با تعبیرات گوناگون ــ و غالباً متضمن اوصاف اصلی آن ــ یاد می کند: جنّت (جمع آن جنّات ) با بسامد بیش از صد بار که گاه به واژه ای اضافه یا با صفتی قرین شده است (جنّه الخلد، جنّه نعیمٍ/ النعیم ، جنّات النعیم ، جنّه المأوی '، جنّات المأوی '، جنّه عالیه، جنّاتُ عدنٍ، جنّات الفردوس )، روضه ، رَوضاتِ الجَنّات ، فردوس ، دارالسَّلام ، دار/ الدار الاخره (نُه بار)، دارُالْخلد، دارَالْمُقامه ، دارُالْقرار، دارُالْمتّقین ، مقام امین ، مقعدِ صدق ، علّیین / علّیون و حُسنی '. گفتنی است که مجموعه تعابیر قرآن درباره جنّت و اوصاف آن در سوره های مکی و مدنی طنینی یکسان دارد
← مضامین آیات جنت
واژه رضوان ، به معنای رضا و خشنودی ، در سیزده آیه به کاررفته و در همه آنها مراد، خشنودی حق متعال است که از رهگذر فرمانبری از او حاصل می شود و به همین اعتبار با جنّت ربط وثیق یافته و حتی در چند آیه در عداد نعمتهای جنّت معرفی شده است به نظر طباطبائی ، ذکر رضوان در ردیف نعمتهای جنّت ، با توجه به سیاق آیه ، حاکی از آن است که خشنودی خدا خود از خواستهای انسان است . اما آیه ۷۲ سوره توبه ، دلالتی بیش از این دارد و در آن تعبیر «رضوانٌ من اللّه اکبر» آمده است .این بدان معناست که رضوان خدا نعمتی از لونی دیگر است که سایر نعمتها از آن معنا می گیرند.به تعبیر طباطبائی ، نحوه تعبیر (رضوانٌ، در سیاق نکره ) حکایت از آن دارد که خشنودی خدا نه قابل اندازه گیری است نه وهم بشر بدان احاطه می یابد. به علاوه ، حقیقت رستگاری چیزی جز کسب این رضوان نیست .بیشتر مفسران ، با گرایشهای مختلف ، کاربرد رضوان را در موضوع جنّت ناظر به همین نکته دانسته اند. مفسرانی نیز سخن از جنّت روحانی به میان آورده اند.
← ارجمندتر بودن سعادت روحانی از سعادت جسمانی
...