جمله های انشایی

[ویکی فقه] جمله های انشایی به کلامِ صادر شده به قصد ایجاد معنا و غیر قابل تصدیق و تکذیب اطلاق می شود.
جمله های انشایی، از اقسام جمله های تام و مقابل جمله های خبری بوده و به کلام تامی گفته می شود که برای آن در عالم خارج، ما به ازایی نیست؛ به بیان دیگر، مرکب تامی است که قابل تصدیق و تکذیب نمی باشد، مانند: «اضرب» که به مجرد انشا، در خارج و عالم ا عتبار ، ایجاد می شود و قبل از آن وجود نداشته است.در کتاب « کشاف اصطلاحات الفنون » آمده است:«الجملة اما خبریة او انشائیة لانه ان کان لها خارج تطابقه او لا تطابقه فخبریة و الا فانشائیة».
دیدگاه اصولیون
میان اصولیون درباره فرق انشا و خبر اختلاف است؛ برخی همانند مرحوم « محقق خراسانی » تفاوت انشا و اخبار را در مدلول تصدیقی می دانند و آن را از حوزه مدلول استعمالی کلام ، خارج دانسته و می گویند: اگر مقصود جدی از آوردن کلام، دلالت آن بر ثبوت نسبت یا نفی آن در عالم خارج یا ذهن باشد، خبر است و اگر مقصود از کلام، ایجاد معانی به وسیله الفاظ ، یعنی ثبوت و تحقق معانی با این الفاظ باشد، انشا است.برخی دیگر هم چون مرحوم « خویی » تفاوت این دو را در مدلول استعمالی کلام دانسته و می گویند: اگر جمله به قصد حکایت از خارج گفته شود، اخبار است و اگر به قصد طلب و ایجاد امری در عالم اعتبار باشد، انشا است.