[ویکی فقه] جمع و تألیف قرآن. جمع و تالیف قرآن کریم به شکل کنونی، در یک زمان صورت نگرفته، بلکه به مرور زمان و به دست افراد و گـروه هـای مختلف انجام شده است.
ترتیب، نظم و عدد آیات در هر سوره در زمان حیات پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله وسلّم) و با دستور آن بزرگوار انجام شده و توقیفی است و باید آن را تعبدا پذیرفت، و به همان تـرتـیـب در هـر سوره تلاوت کرد هر سوره با فرود آمدن (بسم الله الرحمن الرحیم) آغاز می شد و آیـات به ترتیب نزول در آن ثبت می گردید، تا موقعی که (بسم الله) دیگری نازل می شد و سوره دیگری آغاز می گردید این نظم طبیعی آیات بود گاهی اتفاق می افتاد پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله وسلّم) (بااشاره جبرئیل) دستور می داد تا آیه ای بر خلاف نظم طبیعی در سوره دیگری قرار داده شود، مانند آیه (واتقوا یوما ترجعون فیه الی الله ثم توفی کل نفس ما کسبت وهم لا یظلمون) (که گفته اند از آخرین آیات نازل شده است) پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) دستور فرمود آن را بین آیات ربا و آیه دین، در سوره بقره آیه ۲۸۱ ثبت کنند بنابراین ثبت آیات در سوره ها، چه با نظم طبیعی یا نظم دستوری، توقیفی است و با نظارت و دستور خود پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله وسلّم) انجام گرفته است و باید از آن پیروی نمود.
ترتیب، نظم و عدد آیات در هر سوره در زمان حیات پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله وسلّم) و با دستور آن بزرگوار انجام شده و توقیفی است و باید آن را تعبدا پذیرفت، و به همان تـرتـیـب در هـر سوره تلاوت کرد هر سوره با فرود آمدن (بسم الله الرحمن الرحیم) آغاز می شد و آیـات به ترتیب نزول در آن ثبت می گردید، تا موقعی که (بسم الله) دیگری نازل می شد و سوره دیگری آغاز می گردید این نظم طبیعی آیات بود گاهی اتفاق می افتاد پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله وسلّم) (بااشاره جبرئیل) دستور می داد تا آیه ای بر خلاف نظم طبیعی در سوره دیگری قرار داده شود، مانند آیه (واتقوا یوما ترجعون فیه الی الله ثم توفی کل نفس ما کسبت وهم لا یظلمون) (که گفته اند از آخرین آیات نازل شده است) پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) دستور فرمود آن را بین آیات ربا و آیه دین، در سوره بقره آیه ۲۸۱ ثبت کنند بنابراین ثبت آیات در سوره ها، چه با نظم طبیعی یا نظم دستوری، توقیفی است و با نظارت و دستور خود پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله وسلّم) انجام گرفته است و باید از آن پیروی نمود.
[ویکی فقه] جمع و تالیف قرآن. جمع و تالیف قرآن کریم به شکل کنونی، در یک زمان صورت نگرفته، بلکه به مرور زمان و به دست افراد و گـروه هـای مختلف انجام شده است.
ترتیب، نظم و عدد آیات در هر سوره در زمان حیات پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله وسلّم) و با دستور آن بزرگوار انجام شده و توقیفی است و باید آن را تعبدا پذیرفت، و به همان تـرتـیـب در هـر سوره تلاوت کرد هر سوره با فرود آمدن (بسم الله الرحمن الرحیم) آغاز می شد و آیـات به ترتیب نزول در آن ثبت می گردید، تا موقعی که (بسم الله) دیگری نازل می شد و سوره دیگری آغاز می گردید این نظم طبیعی آیات بود گاهی اتفاق می افتاد پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله وسلّم) (بااشاره جبرئیل) دستور می داد تا آیه ای بر خلاف نظم طبیعی در سوره دیگری قرار داده شود، مانند آیه (واتقوا یوما ترجعون فیه الی الله ثم توفی کل نفس ما کسبت وهم لا یظلمون) (که گفته اند از آخرین آیات نازل شده است) پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) دستور فرمود آن را بین آیات ربا و آیه دین، در سوره بقره آیه ۲۸۱ ثبت کنند بنابراین ثبت آیات در سوره ها، چه با نظم طبیعی یا نظم دستوری، توقیفی است و با نظارت و دستور خود پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله وسلّم) انجام گرفته است و باید از آن پیروی نمود.
نظم و ترتیب سوره ها
ولی درباره نظم و ترتیب سوره ها میان اهل نظر اختلاف است سید مرتضی علم الهدی و بسیاری از مـحـقـقـیـن و از مـعـاصـریـن آیت الله خویی برآنند که قرآن همچنان که هست، در زمان حیات پـیـامـبـر (صلی الله علیه و آله وسلّم) شـکـل گـرفته است زیرا جماعتی قرآن را در آن عهد حافظ بوده اند و بسیار بعید مـی نـماید که مساله ای با این اهمیت را پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله وسلّم) رها کرده باشد تا پس از وی نظم و ترتیب داده شود. ایـن نـظـر قـابـل قبول نیست، زیرا حافظ یا جامع قرآن بودن در آن عهد، دلیل نمی شود که میان سـوره هـا تـرتیبی وجود داشته است و اگر کسی هر آن چه از قرآن که تا آن روز نازل شده، حفظ و ضـبـط کـرده بـاشد، حافظ و جامع قرآن خواهد بود بنابراین لازمه حفظ همه قرآن ترتیب فعلی آن نـیـست اما اهمیت این مساله چندان روشن نیست، زیرا آن چه مهم است تکمیل سوره ها و مستقل بـودن هـر سـوره از سوره دیگراست تا آیه های هر سوره با آیه های سوره های دیگر اشتباه نشود این مـهـم در عـهـد پـیـامـبـر (صلی الله علیه و آله وسلّم) صـورت گرفت اما ترتیب بین سوره ها تا هنگام پایان یافتن نزول قرآن امـکـان نداشت، زیرا پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله وسلّم) تا در حال حیات بود هر لحظه احتمال نزول سوره ها و آیه هایی می رفت بنابراین طبیعی است که پس از یاس از نزول قرآن، که به پایان یافتن حیات پیامبر وابسته بود، سوره های قرآن قابل نظم و ترتیب خواهد بود.
شروع جمع قرآن
بـر ایـن اسـاس، بـیـش تـر مـحققین و تاریخ نویسان برآنند که جمع و ترتیب سوره ها پس از وفات پـیـامـبـر (صلی الله علیه و آله وسلّم) بـرای نـخستین بار بر دست علی امیرمؤمنان (علیه السّلام) سپس زید بن ثابت و دیگر صحابه بزرگوار انجام گرفت و در مجموع شاید بتوان گفت که عمل جمع قرآن به دست صحابه، پس از رحلت پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) از امور مسلم تاریخ است.عـلـی (علیه السّلام) نخستین کسی بود که پس از وفات پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) به جمع قرآن مشغول گردید بر حسب روایات، مـدت شـش مـاه در مـنـزل نـشست و این کار را به انجام رساند ابن ندیم گوید: (اولین مـصـحفی که گردآوری شد مصحف علی بود و این مصحف نزد آل جعفر بود) سپس می گوید: (مـصـحفی را دیدم نزد ابویعلی حمزه حسنی که با خط علی بود و چند صفحه از آن افتاده بود و فـرزنـدان حسن بن علی آن را به میراث گرفته بودند) محمد بن سیرین از عکرمه نقل مـی کـنـد: (در ابـتـدای خلافت ابوبکر، علی در خانه نشست و قرآن را جمع آوری کرد) گوید: (از عـکـرمـه پـرسیدم : آیا ترتیب و نظم آن مانند دیگر مصاحف بود؟ آیا رعایت ترتیب نزول در آن شـده بـود؟گـفت: اگر جن و انس گرد آیند و بخواهند مانند علی قرآن را گردآورند، نخواهند تـوانـسـت) ابـن سـیـریـن مـی گـوید: (هرچه دنبال کردم تا بر آن مصحف دست یابم، میسورم نـگـردیـد) ابن جزی کلبی گوید: (اگر مصحف علی یافت می شد، هرآینه در آن علم فراوان یافت می گردید).
عناوین مرتبط
...
ترتیب، نظم و عدد آیات در هر سوره در زمان حیات پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله وسلّم) و با دستور آن بزرگوار انجام شده و توقیفی است و باید آن را تعبدا پذیرفت، و به همان تـرتـیـب در هـر سوره تلاوت کرد هر سوره با فرود آمدن (بسم الله الرحمن الرحیم) آغاز می شد و آیـات به ترتیب نزول در آن ثبت می گردید، تا موقعی که (بسم الله) دیگری نازل می شد و سوره دیگری آغاز می گردید این نظم طبیعی آیات بود گاهی اتفاق می افتاد پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله وسلّم) (بااشاره جبرئیل) دستور می داد تا آیه ای بر خلاف نظم طبیعی در سوره دیگری قرار داده شود، مانند آیه (واتقوا یوما ترجعون فیه الی الله ثم توفی کل نفس ما کسبت وهم لا یظلمون) (که گفته اند از آخرین آیات نازل شده است) پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) دستور فرمود آن را بین آیات ربا و آیه دین، در سوره بقره آیه ۲۸۱ ثبت کنند بنابراین ثبت آیات در سوره ها، چه با نظم طبیعی یا نظم دستوری، توقیفی است و با نظارت و دستور خود پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله وسلّم) انجام گرفته است و باید از آن پیروی نمود.
نظم و ترتیب سوره ها
ولی درباره نظم و ترتیب سوره ها میان اهل نظر اختلاف است سید مرتضی علم الهدی و بسیاری از مـحـقـقـیـن و از مـعـاصـریـن آیت الله خویی برآنند که قرآن همچنان که هست، در زمان حیات پـیـامـبـر (صلی الله علیه و آله وسلّم) شـکـل گـرفته است زیرا جماعتی قرآن را در آن عهد حافظ بوده اند و بسیار بعید مـی نـماید که مساله ای با این اهمیت را پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله وسلّم) رها کرده باشد تا پس از وی نظم و ترتیب داده شود. ایـن نـظـر قـابـل قبول نیست، زیرا حافظ یا جامع قرآن بودن در آن عهد، دلیل نمی شود که میان سـوره هـا تـرتیبی وجود داشته است و اگر کسی هر آن چه از قرآن که تا آن روز نازل شده، حفظ و ضـبـط کـرده بـاشد، حافظ و جامع قرآن خواهد بود بنابراین لازمه حفظ همه قرآن ترتیب فعلی آن نـیـست اما اهمیت این مساله چندان روشن نیست، زیرا آن چه مهم است تکمیل سوره ها و مستقل بـودن هـر سـوره از سوره دیگراست تا آیه های هر سوره با آیه های سوره های دیگر اشتباه نشود این مـهـم در عـهـد پـیـامـبـر (صلی الله علیه و آله وسلّم) صـورت گرفت اما ترتیب بین سوره ها تا هنگام پایان یافتن نزول قرآن امـکـان نداشت، زیرا پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله وسلّم) تا در حال حیات بود هر لحظه احتمال نزول سوره ها و آیه هایی می رفت بنابراین طبیعی است که پس از یاس از نزول قرآن، که به پایان یافتن حیات پیامبر وابسته بود، سوره های قرآن قابل نظم و ترتیب خواهد بود.
شروع جمع قرآن
بـر ایـن اسـاس، بـیـش تـر مـحققین و تاریخ نویسان برآنند که جمع و ترتیب سوره ها پس از وفات پـیـامـبـر (صلی الله علیه و آله وسلّم) بـرای نـخستین بار بر دست علی امیرمؤمنان (علیه السّلام) سپس زید بن ثابت و دیگر صحابه بزرگوار انجام گرفت و در مجموع شاید بتوان گفت که عمل جمع قرآن به دست صحابه، پس از رحلت پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) از امور مسلم تاریخ است.عـلـی (علیه السّلام) نخستین کسی بود که پس از وفات پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) به جمع قرآن مشغول گردید بر حسب روایات، مـدت شـش مـاه در مـنـزل نـشست و این کار را به انجام رساند ابن ندیم گوید: (اولین مـصـحفی که گردآوری شد مصحف علی بود و این مصحف نزد آل جعفر بود) سپس می گوید: (مـصـحفی را دیدم نزد ابویعلی حمزه حسنی که با خط علی بود و چند صفحه از آن افتاده بود و فـرزنـدان حسن بن علی آن را به میراث گرفته بودند) محمد بن سیرین از عکرمه نقل مـی کـنـد: (در ابـتـدای خلافت ابوبکر، علی در خانه نشست و قرآن را جمع آوری کرد) گوید: (از عـکـرمـه پـرسیدم : آیا ترتیب و نظم آن مانند دیگر مصاحف بود؟ آیا رعایت ترتیب نزول در آن شـده بـود؟گـفت: اگر جن و انس گرد آیند و بخواهند مانند علی قرآن را گردآورند، نخواهند تـوانـسـت) ابـن سـیـریـن مـی گـوید: (هرچه دنبال کردم تا بر آن مصحف دست یابم، میسورم نـگـردیـد) ابن جزی کلبی گوید: (اگر مصحف علی یافت می شد، هرآینه در آن علم فراوان یافت می گردید).
عناوین مرتبط
...
wikifeqh: جمع_و_تالیف_قرآن