جمع حکم ظاهری و واقعی

[ویکی فقه] رفع شبهات پیرامون امکان جعل حکم ظاهری می باشد.
جمع حکم ظاهری و واقعی، به معنای رفع شبهه تنافی بین حکم ظاهری و حکم واقعی است.
توضیح
علمای شیعه اعتقاد دارند هر موضوعی، در واقع حکمی دارد و احکام واقعی بین عالم به آنها و جاهل به آنها مشترک است؛ اما در بعضی مواقع مکلف به حکم واقعی دست رسی ندارد. در چنین جایی مولا برای رهایی مکلف از شک و سرگردانی، احکامی برای او جعل می کند که احکام ظاهری نامیده می شود. میان اصولی ها در این باره که آیا برای شارع امکان دارد حکم ظاهری ( اماره یا اصل ) را برای مکلف حجت قرار دهد یا نه، اختلاف است؛ برخی مانند « ابن قبه » تعبد به مطلق ظن را محال دانسته و اشکالاتی بر آن وارد نموده اند، از جمله این که:حکم ظاهری و حکم واقعی با یک دیگر تنافی دارند و هر دو با هم در یک موضوع اجتماع نمی کنند.بیشتر اصولی ها در صدد پاسخ دادن به این اشکالات و رفع شبهه تنافی میان حکم ظاهری و واقعی بر آمده اند و این موجب شده که در اصول، مبحثی به نام «جمع بین حکم ظاهری و واقعی» پدید آید.
شبهات پیرامون تنافی حکم ظاهری و واقعی
شبهاتی که پیرامون « تنافی حکم ظاهری و واقعی » مطرح گردیده، به طور کلی سه قسم است:۱. شبهه تضاد بین حکم واقعی و ظاهری؛۲. شبهه نقض غرض؛۳. شبهه تنجز واقع مشکوک.
← شبهه تضاد
...