جلوخان
/jelowxAn/
مترادف جلوخان: پیشخوان، درگاه
معنی انگلیسی:
لغت نامه دهخدا
فرهنگ فارسی
( اسم ) پیشگاه خانه میدانی که در مقابل عمارت و منزل واقع باشد.
فرهنگ معین
فرهنگ عمید
فرهنگستان زبان و ادب
دانشنامه آزاد فارسی
جُلوخان
محوطۀ باز و طراحی شدۀ جلو سردر، به ویژه در بناهای مهم دینی و عمومی. بخشی از دستگاه ورودی است که آمادگی لازم برای ورود به بنا را فراهم می آورد. جلوخان مساجد، به نشانۀ تطهیر، دارای حوض است.
محوطۀ باز و طراحی شدۀ جلو سردر، به ویژه در بناهای مهم دینی و عمومی. بخشی از دستگاه ورودی است که آمادگی لازم برای ورود به بنا را فراهم می آورد. جلوخان مساجد، به نشانۀ تطهیر، دارای حوض است.
wikijoo: جلوخان
مترادف ها
حریم، نمای ساختمان، جلو خان
فارسی به عربی
پیشنهاد کاربران
جلوخان، فضایی وسیع در جلو پیش طاق ورودی بعضی از بناهای بزرگ و مهم است. جلوخان به معانی پیشگاهِ خانه، میدانگاهِ جلو درِ خانه و محوطه بازِ روبه روی درِ خانه و مسجد و کاروانسرا و زیارتگاه به کار می رود در بعضی از شهرهای ایران، جلوخان یا پیشخان مترادف با پیشطاق نیز هست.
... [مشاهده متن کامل]
بررسی فضاهای ساخته شده معماری ایران نشان می دهد عبور ازیک فضای همگانی به صورتی بلافصل و بی واسطه تحقق نمی یافته و همواره فضایی به عنوان یک فصل، فضای همگانی را از فضای اندرون جدا کرده و حایل میان این دو بوده است که این مهم با عنصری در معماری به نام جلوخان محقق شده است.
در راستای شناخت بهتر این عنصر در معماری مسکونی بومی ایران، می توان جلوخانها را بر اساس شکل، وسعت و همچنین میزان ایفای نقش در زمینه ارتباطات اجتماعی می توان به سه دسته کلی طبقه بندی نمود.
دسته اول ساده ترین شکل جلوخان می باشد که در بدنه بیرونی تعداد زیادی از خانه های روستایی و شهری مشاهده می شود. گاهی به آن پیش تاق نیز گفته می شود. این دسته از جلوخانها فضای کوچک تری را نسبت به دیگر انواع به خود اختصاص می دهند.
در دسته دوم، جلوخان به شکل یک فضای تعریف شده در جلوی ورودی مطرح می گردد در این دسته، جلوخان در قالب فضایی وسیع تر از آنچه در دسته اول دیده شد به ایفای نقش بین بنا و گذر می پردازد و از لحاظ جزئیات و تزیینات غنی تر و بارزتر از دسته اول بوده و دارای سر در رفیع تر و گاه پیر نشین گسترده تری می باشند. در، سر در که گاه با آجر کاری، مقرنس یا کاربندی تزیین گردیده است. این دسته از جلو خان ها عموماً در خانه های شاخص و متعلق به افراد خاص و متمول شهر یا روستا مشاهده می گردند. علاوه بر مسکن های خاص، در ورودی بناهای عمومی مانند مساجد، مدارس، بازارها و حمام ها به ایفای نقش می پردازند.
در دسته سوم، جلوخان به شکل فضایی وسیع و گاه میدانی کوچک در جلوی در ورودی بنا به ایفای نقش می پردازد. عموماً در این دسته، جلوخان به صورت یک مفصل قوی و شاخص، حلقه ارتباطی بین ورودی بنایا گذر و فضاهای مجاور می باشد و بستر لازم را برای این ارتباط فراهم می نماید. در این دسته جلوخان به صورتی وسیع تر از دو دسته دیگر مطرح می باشد؛ سر در و پیش تاق، رفیع تر است. تزیینات و جزئیات آن کامل تر و وسیع تر می باشد و با ظرافت بیشتری کار شده است. پیر نشین ها عموماً گسترده تر و گاه دارای اشکالی متنوع و متفاوت نسبت به دو دسته دیگر می باشند. با توجه به ویژگی های آن نسبت به دو دسته دیگر از نظر تعداد کمتر است.
... [مشاهده متن کامل]
بررسی فضاهای ساخته شده معماری ایران نشان می دهد عبور ازیک فضای همگانی به صورتی بلافصل و بی واسطه تحقق نمی یافته و همواره فضایی به عنوان یک فصل، فضای همگانی را از فضای اندرون جدا کرده و حایل میان این دو بوده است که این مهم با عنصری در معماری به نام جلوخان محقق شده است.
در راستای شناخت بهتر این عنصر در معماری مسکونی بومی ایران، می توان جلوخانها را بر اساس شکل، وسعت و همچنین میزان ایفای نقش در زمینه ارتباطات اجتماعی می توان به سه دسته کلی طبقه بندی نمود.
دسته اول ساده ترین شکل جلوخان می باشد که در بدنه بیرونی تعداد زیادی از خانه های روستایی و شهری مشاهده می شود. گاهی به آن پیش تاق نیز گفته می شود. این دسته از جلوخانها فضای کوچک تری را نسبت به دیگر انواع به خود اختصاص می دهند.
در دسته دوم، جلوخان به شکل یک فضای تعریف شده در جلوی ورودی مطرح می گردد در این دسته، جلوخان در قالب فضایی وسیع تر از آنچه در دسته اول دیده شد به ایفای نقش بین بنا و گذر می پردازد و از لحاظ جزئیات و تزیینات غنی تر و بارزتر از دسته اول بوده و دارای سر در رفیع تر و گاه پیر نشین گسترده تری می باشند. در، سر در که گاه با آجر کاری، مقرنس یا کاربندی تزیین گردیده است. این دسته از جلو خان ها عموماً در خانه های شاخص و متعلق به افراد خاص و متمول شهر یا روستا مشاهده می گردند. علاوه بر مسکن های خاص، در ورودی بناهای عمومی مانند مساجد، مدارس، بازارها و حمام ها به ایفای نقش می پردازند.
در دسته سوم، جلوخان به شکل فضایی وسیع و گاه میدانی کوچک در جلوی در ورودی بنا به ایفای نقش می پردازد. عموماً در این دسته، جلوخان به صورت یک مفصل قوی و شاخص، حلقه ارتباطی بین ورودی بنایا گذر و فضاهای مجاور می باشد و بستر لازم را برای این ارتباط فراهم می نماید. در این دسته جلوخان به صورتی وسیع تر از دو دسته دیگر مطرح می باشد؛ سر در و پیش تاق، رفیع تر است. تزیینات و جزئیات آن کامل تر و وسیع تر می باشد و با ظرافت بیشتری کار شده است. پیر نشین ها عموماً گسترده تر و گاه دارای اشکالی متنوع و متفاوت نسبت به دو دسته دیگر می باشند. با توجه به ویژگی های آن نسبت به دو دسته دیگر از نظر تعداد کمتر است.
حیاط جلویی