نوجُلفا یا جُلفای نو ( ارمنی: Նոր Ջուղա – نور جوغا ) ، یک محله کهن ارمنی نشین است که در عصر صفویان، در شهر اصفهان، در کنارهٔ جنوبی زاینده رود بنا شد. نامِ جلفای نو، از نام شهر جلفا در کرانه رود ارس گرفته شده است که ساکنان اصلی آن ارمنیان هستند. ارمنی های جلفای نو در زمان شاه عباسِ یکمِ صفوی در سال ۱۰۱۳ق. ( ۱۶۰۵م ) از آنجا به اصفهان کوچانده شدند.
... [مشاهده متن کامل]
ارامنه از زمانی که جلفا را بنا کردند، به کار تجارت و بازرگانی مشغول شدند، به فعالیتشان در این زمینه ادامه دادند و توسط افراد ثروتمند و سرشناسی چون خواجه آودیک و خواجه نظر، شروع به ساخت بناها و آثار ارزشمند کردند.
از برجسته ترین آثار باستانی و مذهبیِ جلفای نو، کلیسای آمِنا پرگیچ ( شناخته شده با نامِ وانک، به معنای «کلیسا» در زبانِ ارمنی ) و کلیسای بدخم هستند. در گستره جلفای نو، در موزه خاچاطور کِساراتسی، بیش از ۱۲۰۰ بازمانده باستانی وابسته به ارمنیان نگه داری می شود.
جلفا همچنین به عنوان کانون میسیونرهای فرانسوی در اصفهان عصر قاجار مشهور است.
اواخر سدهٔ پانزدهم میلادی ( عهد شاه اسماعیل صفوی ) ، اوج ظهور دو قدرت بزرگ ایران صفوی و امپراتوری عثمانی است. ارمنستان، به عنوان سرزمین مجاور این دو قدرت، از مهم ترین و اصلی ترین اهداف برای ورود و نفوذ، به خصوص برای امپراتوری عثمانی بود، و از آنجایی که سیاست های حکومت صفوی هم مشابه امپراتوری عثمانی در قبال سرزمین های نزدیک ( از جمله ارمنستان ) بود، نبردها و درگیری ها یکی پس از دیگری به وقوع پیوست که آشفتگی های بسیاری به همراه داشت.
نبردها در ارمنستان تا دههٔ هشتاد میلادی هم ادامه پیدا کردند، و پس از واگذاری ارمنستان به امپراتوری عثمانی شرایط دشوار سیاسی و اجتماعی برای ساکنان ارامنه در این سرزمین حاکم شد. همین امر سبب مهاجرت گروهی از ارامنه به دیگر نقاط، از جمله شهرهای تبریز و اصفهان ایران، شد. ارامنه با دیدن شرایط نابسامان ارمنیان تحت سلطهٔ حکوت عثمانی، با همیاری مقامات دینی و شخصیت های برجسته، هیئتی را برای یاری رسانی به همکیشان خود تشکیل دادند. از طرفی این نابسامانی ها فرصتی برای صفویان فراهم آورد تا شاه عباس
بار دیگر سیاست های خود را عملی سازد و مناطق از دست رفته را باز پس گیرد؛ بنابراین ارامنه با آگاهی از نیت شاه عباس اول و درخواست یاری از او، به شهر اصفهان آمده و اقامت گزیدند که با استقبال گرم شاه عباس نیز همراه بود. در تابستان ۱۰۱۳ق. ( ۱۶۰۴م ) شاه عباس با تصرف ایروان و برخی مناطق ارمنستان غربی، بر نیروهای عثمانی غلبه کرد و نزدیک به ۲۳۰۰۰ نفر از ساکنان، طبق هدف خود، به سمت آرارات و سپس ایران انتقال داده شدند.
... [مشاهده متن کامل]
ارامنه از زمانی که جلفا را بنا کردند، به کار تجارت و بازرگانی مشغول شدند، به فعالیتشان در این زمینه ادامه دادند و توسط افراد ثروتمند و سرشناسی چون خواجه آودیک و خواجه نظر، شروع به ساخت بناها و آثار ارزشمند کردند.
از برجسته ترین آثار باستانی و مذهبیِ جلفای نو، کلیسای آمِنا پرگیچ ( شناخته شده با نامِ وانک، به معنای «کلیسا» در زبانِ ارمنی ) و کلیسای بدخم هستند. در گستره جلفای نو، در موزه خاچاطور کِساراتسی، بیش از ۱۲۰۰ بازمانده باستانی وابسته به ارمنیان نگه داری می شود.
جلفا همچنین به عنوان کانون میسیونرهای فرانسوی در اصفهان عصر قاجار مشهور است.
اواخر سدهٔ پانزدهم میلادی ( عهد شاه اسماعیل صفوی ) ، اوج ظهور دو قدرت بزرگ ایران صفوی و امپراتوری عثمانی است. ارمنستان، به عنوان سرزمین مجاور این دو قدرت، از مهم ترین و اصلی ترین اهداف برای ورود و نفوذ، به خصوص برای امپراتوری عثمانی بود، و از آنجایی که سیاست های حکومت صفوی هم مشابه امپراتوری عثمانی در قبال سرزمین های نزدیک ( از جمله ارمنستان ) بود، نبردها و درگیری ها یکی پس از دیگری به وقوع پیوست که آشفتگی های بسیاری به همراه داشت.
نبردها در ارمنستان تا دههٔ هشتاد میلادی هم ادامه پیدا کردند، و پس از واگذاری ارمنستان به امپراتوری عثمانی شرایط دشوار سیاسی و اجتماعی برای ساکنان ارامنه در این سرزمین حاکم شد. همین امر سبب مهاجرت گروهی از ارامنه به دیگر نقاط، از جمله شهرهای تبریز و اصفهان ایران، شد. ارامنه با دیدن شرایط نابسامان ارمنیان تحت سلطهٔ حکوت عثمانی، با همیاری مقامات دینی و شخصیت های برجسته، هیئتی را برای یاری رسانی به همکیشان خود تشکیل دادند. از طرفی این نابسامانی ها فرصتی برای صفویان فراهم آورد تا شاه عباس
بار دیگر سیاست های خود را عملی سازد و مناطق از دست رفته را باز پس گیرد؛ بنابراین ارامنه با آگاهی از نیت شاه عباس اول و درخواست یاری از او، به شهر اصفهان آمده و اقامت گزیدند که با استقبال گرم شاه عباس نیز همراه بود. در تابستان ۱۰۱۳ق. ( ۱۶۰۴م ) شاه عباس با تصرف ایروان و برخی مناطق ارمنستان غربی، بر نیروهای عثمانی غلبه کرد و نزدیک به ۲۳۰۰۰ نفر از ساکنان، طبق هدف خود، به سمت آرارات و سپس ایران انتقال داده شدند.
