جلال الدین دوان

لغت نامه دهخدا

جلال الدین دوانی. [ ج َ لُدْ د ن ِ دَ ] ( اِخ ) محمدبن اسعد یا سعدالدین اسعد یا محمد اسعدبن سعدالدین اسعد کازرونی صدیقی از حکما و متکلمین بزرگ است که درهمه علوم متداول بخصوص در علوم عقلی تبحر داشت. علامه دوانی مدتی متصدی قضاوت فارس بود. وی از احفاد محمدبن ابی بکر است. تألیفات بسیاری دارد. او راست :
1 - اثبات الواجب الجدید. 2 - اثبات الواجب القدیم. این کتاب را بنام سلطان محمد فاتح متوفی بسال 886 هَ. ق. تألیف کرد. 3 - اخلاق جلالی. نام این کتاب لوامعالاشراق فی مکارم الاخلاق است. 4 - استکاکات الحروف و طبایعها و اعدادها و مایتعلق باعداد الحروف من المسائل الموسومة بارثماطیقی. 5 - افعال العباد. این کتاب بسال 1315 هَ. ق. در ضمن مجموعه ای بنام کلمات المحققین بچاپ رسید. 6 - افعال اﷲ تعالی. 7 - انموزج العلوم. این کتاب مشتمل بر تحقیقاتی بر بخشی از مسائل علوم حدیث و فقه و اصول فقه و طب و تفسیر و کلام و هیأت و هندسه و منطق و ارثماطیقی و بعضی خلافیات است. 8 - الانوار الشافیة. 9 - تحفه روحانی در علم حروف و خواص و اسرار آنها. 10 - التصوف و العرفان. 11 - تفسیر آیه کلوا و اشربوا و لاتسرفوا ( قرآن 31/7 ). 12 - تفسیر سوره اخلاص. 13 - تفسیر سوره جعد. 14 - تنویرالمطالع جدید. 15 - تنویرالمطالع قدیم. و این هر دو کتاب حاشیه ای است بر حاشیه قدیم و جدید میرصدرالدین دشتکی و هر دو حاشیه دشتکی متعلق بشرح مطالع قطب الدین رازی است. 16 - التوحید. 17 - الجبر و الاختیار. 18 - حاشیه تحریر القواعد المنطقیة فی شرح الشمسیه. و این کتاب تحریر همان شرح قطب الدین رازی برشمسیه نجم الدین کاتبی است و با چند حاشیه و شرح دیگر در استانبول چاپ شده است. 19 - حاشیه تهذیب المنطق یا شرح تهذیب المنطق بنام العجالة. این کتاب در لکنهور با چند رساله دیگر یکجا چاپ شده است. 20 - حاشیه اجد بر شرح تجرید قوشچی. 21 - حاشیه جدید بر شرح تجرید قوشچی. 22 - حاشیه قدیم بر شرح تجرید قوشچی.الذریعه حاشیه سوم وی را بر شرح تجرید بنام اجد موسوم گردانده و آرد: هر دو شرح اجد و جدید در کتابخانه رضویه موجود است. در معجم المطبوعات آمده که حاشیه شرح قوشچی در استانبول چاپ سنگی شده و معلوم نیست که کدام یک از حواشی اوست. 23 - زوراء در حکمت. این کتاب در قاهره چاپ شده است. 24 - شرح العقاید العضدیه. این کتاب در استانبول و پتربرغ چاپ شده است. 25 - شرح هیاکل النور شهاب الدین یحیی بن حبش سهروردی. 26- نور الهدایة. این کتاب نیز بچاپ رسیده است.بیشتر بخوانید ...

پیشنهاد کاربران

بپرس