جغرافیای لیبی

کشور لیبی از دید پهناوری چهارم کشور در آفریقا و هفدهمین در جهان است. لیبی بر کرانه دریای مدیترانه بین مصر و تونس واقع شده و با نیجر و چاد از جنوب و سودان از جنوب شرقی هم مرز است.
لیبی در زمان استقلال، یک کشور بیابانی بسیار فقیر بود که تنها دارایی آن موقعیت راهبردی اش در میانه حاشیه شمال آفریقا بود تا این که کشف نفت در دهه ۱۹۶۰ ثروت کلانی برای لیبی به همراه آورد.
از نظر جغرافیایی ملل بزرگ اروپایی دسترسی آسانی به لیبی دارند. لیبی همچنین از راه زمینی، کشورهای عربی آفریقای شمالی را با خاورمیانه پیوند می دهد، به این خاطر در طول تاریخ مراکز شهری آن نقاطی دورافتاده نبودند بلکه گذرگاه هایی پررونق بودند متأثر از تأثیرات اجتماعی خارجی. در نتیجه، بین شهرهای آن که با جهان در ارتباط بود و بخشی از ساکنانش را مهاجران خارجی تشکیل می دادند از یک سو، و سرزمین های بیابانی داخله که در آن سران قبیله ای در انزوا حکومت می کردند و تحولات اجتماعی کمی رخ می داد، از سوی دیگر، شکاف بزرگی پدیدار شد.
کرانهٔ مدیترانه و صحرای بزرگ آفریقا برجسته ترین ویژگی های طبیعی این کشور هستند. در لیبی چندین منطقه مرتقع دیده می شود اما در این کشور هیچ رشته کوه واقعی وجود ندارد به جز در کویر عمدتاً خالی جنوب در نزدیکی مرز با چاد، جایی که ارتفاع کوهستان تیبستی به بیش از ۲۲۰۰ متر می رسد.
یک نوار ساحلی نسبتاً باریک و استپ های مرتفع کوهستانی چسبیده به جنوب آن، پربارترین مناطق کشاورزی در کشور هستند. از این نواره به سمت جنوب، مراتع پراکنده با پوشش گیاهی کم، جای خود را به صحرای پهناور شمال آفریقا می دهد؛ بیابان بیکرانی از پشته های سنگی و ماسه ای. در این صحرا مردمان کمی زندگی می کنند و کشاورزی فقط در چند واحه پراکنده امکان پذیر است.
صحرای بزرگ در منطقه ای بایر به نام سرت ( سدره ) به خلیج سرت در ساحل پیوند می یابد که از اهمیت تاریخی زیادی برخوردار است. در غرب این خلیج، منطقه معروف به طرابلس دارای ویژگی ها و پیشینه ای نزدیک به تونس، الجزایر و مراکش است. طرابلس با این کشورهای در اصل یک سرزمین فرامنطقه ای به نام مغرب را تشکیل می دهد. در شرق سرت، منطقه ای که از لحاظ تاریخی با عنوان بَرقه شناخته می شود ویژگی هایی بیشتر نزدیک به کشورهای عربی خاورمیانه دارد. به این معنا، منطقه خلیج سرت، نقطه جدایی مغرب عربی و مشرق عربی را مشخص می کند.