جزیرهٔ گرمایی شهری ( به انگلیسی: Urban heat island ) به پدیدهٔ بالا بودنِ چشمگیرِ درجهٔ دمای برخی از شهرها یا مناطق شهری در مقایسه با حومه شهر یا محدوده های روستاییِ نزدیکشان گفته می شود. چنین پدیده ای به بروز مشکلات فراوانی انجامیده است. [ ۱] دمایِ مناطق شهری در بسیاری از جاهای دنیا به اندازۀ چشمگیری از مناطق روستاییِ مشابه شان بیشتر است. این پدیده نخستین بار به دست لوک هاورد در سال ۱۸۱۰ شناسایی شده است.
معمولاً اختلافِ دما در شب بیشتر از روز است و این هنگامی که وزشِ باد ضعیف است آشکارتر می شود. جزایرِ گرمایی هم در تابستان و هم در زمستان دیده می شود. علت اصلیِ جزایر گرمایی شهری تغییر چیدمانِ زمین در پیِ توسعهٔ شهری است. رشدِ مراکز پرجمعیت شهری به سطح بزرگتری در شهرها انجامیده و با میانگین دما رابطهٔ متناظر دارد. گذشته از تأثیر بر دما، جزایر گرمایی می توانند تأثیرهای فرعی بر آب وهوای محلی نیز داشته باشند؛ برای نمونه: تغییر الگویِ بادهایِ محلی، گسترش ایجاد ابرها و مه، رطوبت و میزان بارش. [ ۲]
گرمایشِ ساختمان ها، آلودگیِ هوا و استفاده از مصالح نامناسب در کف سازی خیابان ها و کوچه ها[ ۳] مانند آسفالت که جاذب نور خورشید است برخی از عواملِ تأثیرگذار بر ایجاد اثر جزایر گرمایی هستند. برای کاهش این اثر، در طراحیِ سطوح خیابان ها و پیاده روها و پشت بام ها می توان تغییرهایی ایجاد کرد. در این زمینه پژوه شهای گسترده ای به دست گروه جزایر گرمایی[ ۴] در آزمایشگاه لورنس[ ۵] واقع در برکلی[ ۶] انجام شده است. این گروه راهکارهایی مانند ساختن روکش های جاده ای سرد[ ۷] و بام های سرد[ ۸] را پیشنهاد کرده اند. [ ۹] نتایج یک مطالعه همچنین نشان داده است جزایر حرارتی می توانند متأثر از نزدیکی به انواع مختلف پوشش های اراضی باشند، به طوری که مجاورت با زمین های بایر موجب گرم تر شدن زمین های شهری و مجاورت با پوشش گیاهی موجب خنک تر شدن آن شود. [ ۱۰]
یک کلان شهر آب و هوای ویژه خود را می سازد که آن هم مشکلاتِ ویژه خود را در پی خواهد داشت. بررسی های ماهواره ای نشان می دهد که به دلیل از بین بردن رستنی ها و گیاهان و جایگزینی آن ها با مصالح، به ویژه مصالح تیره رنگِ ساختمانی در تمامی شهرهای بزرگ زمین چنین مشکلی پدیدار شده است. مواد تیرهٔ ساختمانی در طول روز گرما را جذب می کنند و تا ساعت ها پس از غروب آفتاب آن را نگه می دارند. هنگامی که سطح زمین از انبوه رستنی ها و گیاهان سبز پوشیده شده یا خاک آن مرطوب باشد، گرمای جذب شده با تبخیر آب گیاهان به سرعت جایگزین می گردد و گیاهان آب خود را از طریق برگ ها از دست می دهند که به خنک شدن هوا می انجامد.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفمعمولاً اختلافِ دما در شب بیشتر از روز است و این هنگامی که وزشِ باد ضعیف است آشکارتر می شود. جزایرِ گرمایی هم در تابستان و هم در زمستان دیده می شود. علت اصلیِ جزایر گرمایی شهری تغییر چیدمانِ زمین در پیِ توسعهٔ شهری است. رشدِ مراکز پرجمعیت شهری به سطح بزرگتری در شهرها انجامیده و با میانگین دما رابطهٔ متناظر دارد. گذشته از تأثیر بر دما، جزایر گرمایی می توانند تأثیرهای فرعی بر آب وهوای محلی نیز داشته باشند؛ برای نمونه: تغییر الگویِ بادهایِ محلی، گسترش ایجاد ابرها و مه، رطوبت و میزان بارش. [ ۲]
گرمایشِ ساختمان ها، آلودگیِ هوا و استفاده از مصالح نامناسب در کف سازی خیابان ها و کوچه ها[ ۳] مانند آسفالت که جاذب نور خورشید است برخی از عواملِ تأثیرگذار بر ایجاد اثر جزایر گرمایی هستند. برای کاهش این اثر، در طراحیِ سطوح خیابان ها و پیاده روها و پشت بام ها می توان تغییرهایی ایجاد کرد. در این زمینه پژوه شهای گسترده ای به دست گروه جزایر گرمایی[ ۴] در آزمایشگاه لورنس[ ۵] واقع در برکلی[ ۶] انجام شده است. این گروه راهکارهایی مانند ساختن روکش های جاده ای سرد[ ۷] و بام های سرد[ ۸] را پیشنهاد کرده اند. [ ۹] نتایج یک مطالعه همچنین نشان داده است جزایر حرارتی می توانند متأثر از نزدیکی به انواع مختلف پوشش های اراضی باشند، به طوری که مجاورت با زمین های بایر موجب گرم تر شدن زمین های شهری و مجاورت با پوشش گیاهی موجب خنک تر شدن آن شود. [ ۱۰]
یک کلان شهر آب و هوای ویژه خود را می سازد که آن هم مشکلاتِ ویژه خود را در پی خواهد داشت. بررسی های ماهواره ای نشان می دهد که به دلیل از بین بردن رستنی ها و گیاهان و جایگزینی آن ها با مصالح، به ویژه مصالح تیره رنگِ ساختمانی در تمامی شهرهای بزرگ زمین چنین مشکلی پدیدار شده است. مواد تیرهٔ ساختمانی در طول روز گرما را جذب می کنند و تا ساعت ها پس از غروب آفتاب آن را نگه می دارند. هنگامی که سطح زمین از انبوه رستنی ها و گیاهان سبز پوشیده شده یا خاک آن مرطوب باشد، گرمای جذب شده با تبخیر آب گیاهان به سرعت جایگزین می گردد و گیاهان آب خود را از طریق برگ ها از دست می دهند که به خنک شدن هوا می انجامد.
wiki: جزیره گرمایی شهری