جزوان

جزوان (زنجان). روستای گیزوان ( جزوان )
این ده قدیم النسق است و سی دو خانوار سکنه دارد و محصول آن غله ٔ دیمی و آبی است و رودخانه ای از میان دره میگذرد که زراعت قریه را مشروب میسازد و رودخانه ٔ قزل اوزن هم از یک سمت قریه جاریست که قسمتی از زراعت چَلتک گندم یونجه و محصولات باغی همچون انار زیتون و زرد آلو را سیراب می کند . این روستا از لحاظ منطقه و آب هوایی به شهرستان طارم شبیه است از طرفی به روستای خلخال نزدیک است همچنین این روستا مزرعه ای دارد موسوم به شور ییلاق که چشمه سارها دارد که اهالی برای ییلاق به آنجا میروند وباغات و جنگل بسیار دارد و شغل اکثر اهالی کشاورزی و دامداری است. ( از مرآت البلدان ج ۴ ص ۲۲۷ ) . در فرهنگ جغرافیایی این ده جزو دهستان زنجان رود از بخش حومه ٔ شهرستان زنجان محسوب گشته و سکنه ٔ آن ۱۳۱ تن نوشته شده است. ( از فرهنگ جغرافیایی ایران ج ۲ ) .
زبان مردم ترکی آذربایجانی است. اکنون نیز اهالی منطقه عنوان 'گیزوان' را برای نام این روستا بکار می برند، مانند زنگان که مردم زنجان برای شهر خود بکار می برند. از آرامستان های موجود در این روستا می توان به تاریخ کهن آن پی برد. از آنجا که دارای قبرستانی است نسبتاً بزرگ که برای مسلمانان نمی باشد و قبل از ورود اسلام به ایران این روستا بوده است.
محدوده روستا نسبتاً بزرگ می باشد زیرا روستاهای همسایه بعداً شکل گرفته اند به طوری که ییلاق اهالی ( Shor yaylaq ) که دهخدا از آن نام برده کیلومترها از ده فاصله داشته و در نزدیکی روستای کلهین می باشد. روستا به صورت طولی و نیز به صورت پلکانی می باشد. طول روستا با پای پیاده در بیش از یک ساعت طی می شود. از اوایل تیر تا اواسط پاییز اهالی برای کاشت محصول و باغبانی در باغها زندگی می کنند و مابقی سال را در محل متمرکز روستا زندگی می کنند. در انتهای روستا نزدیک به رود قزل اوزن یک آسیاب آبی بزرگ وجود داشت که حکایت از تمدن روستا در گذشته را دارد به طوری که خرابه های مسکونی در اطراف رود قزل اوزن این را تأیید می کند. همچنین می توان به قز قلعسه اشاره کرد که یکی از کهن ترین مکان ها است.
این روستا به تازگی از نعمت برق و هم چنین آبگرمکن خورشیدی بهره مند شده . یکی از مشکلات روستاییان نبود مدرسه، نبود مرکز بهداشت و همچنین اوضاع بد جاده این روستا است
این روستا از چهار قوم محمدی ، اسماعیلی و الماسی و کاظمی تشکیل شده.