جریان برق (electric current)
عبور ذرات باردار الکتریکی از مدار رسانا براثر وجود اختلاف پتانسیل. جریان در هر نقطه از مدار برابر با مقدار باری است که در هر ثانیه از آن نقطه می گذرد. یکای جریان در دستگاه بین المللی آمپر (کولن۱ بر ثانیه) است. انرژی الکتریکی از راه جریان و از منبع تغذیه ای مثل باتری یا پیل الکتریکی به اجزای مدار منتقل می شود و در آن جا به انواع دیگر انرژی، مانند گرما، نور، یا حرکت تبدیل می شود. جریان برق به دو صورت جریان مستقیم و جریان متناوب است.
اثر گرمایی. هنگامی که جریان از قسمتی از مدار، شامل مقاومت الکتریکی، عبور می کند، انرژی الکتریکی به صورت گرما ظاهر می شود. اگر مقاومت الکتریکی برابر R اهم و جریان گذرنده از آن برابر I آمپر باشد، انرژی گرمایی W، بر حسب ژول، در زمان t ثانیه عبارت است از W = I ۲ tR.
اثر مغناطیسی. در اطراف همۀ رساناهای حامل جریان الکتریکی، میدان مغناطیسی۲ پدید می آید. هنگامی که رسانای حامل جریان را به صورت پیچه درمی آوریم، آهن ربایی الکتریکی به وجود می آید که میدان مغناطیسی آن مشابه میدان آهن ربای میله ای است، اما به محض این که جریان را قطع کنیم، میدان مغناطیسی ناپدید می شود. شدت میدان مغناطیسی مستقیماً متناسب با جریان الکتریکی گذرنده از رسانا است. با استفاده از همین خاصیت، می توان روی نوار ضبط نقشی از مغناطیس پدید آورد به طوری که دقیقاً معرف صوت یا اطلاعات ذخیره شده باشد. جهت میدان تولید شده در اطراف سیم رسانا را با قاعدۀ پیچ ماکسول۳ پیدا می کنند.
اثر حرکتی. هر رسانا که حامل جریان الکتریکی باشد و در میدان مغناطیسی قرار بگیرد، تحت تأثیر نیرویی قرار می گیرد که آن را در راستایی متعامد با هر دو جهت جریان و میدان مغناطیسی به حرکت در می آورد. جهت حرکت را با قاعدۀ دست چپ فلمینگ۴ پیش بینی می کنند. (← قاعده های فلمینگ) . بزرگی نیروی وارد شده بر رسانا به طول رسانا، شدت جریان، و شدت میدان مغناطیسی بستگی دارد و هنگامی به حداکثر می رسد که راستای رسانا بر جهت میدان عمود باشد. اساس کار موتورهای برقی رسانایی است که به صورت سیم پیچ درآمده باشد و بتواند بین دو قطب یک آهنربا به چرخش درآید. coulomb magnetic field maxwell’s screw rule Fleming’s left-hand rules
عبور ذرات باردار الکتریکی از مدار رسانا براثر وجود اختلاف پتانسیل. جریان در هر نقطه از مدار برابر با مقدار باری است که در هر ثانیه از آن نقطه می گذرد. یکای جریان در دستگاه بین المللی آمپر (کولن۱ بر ثانیه) است. انرژی الکتریکی از راه جریان و از منبع تغذیه ای مثل باتری یا پیل الکتریکی به اجزای مدار منتقل می شود و در آن جا به انواع دیگر انرژی، مانند گرما، نور، یا حرکت تبدیل می شود. جریان برق به دو صورت جریان مستقیم و جریان متناوب است.
اثر گرمایی. هنگامی که جریان از قسمتی از مدار، شامل مقاومت الکتریکی، عبور می کند، انرژی الکتریکی به صورت گرما ظاهر می شود. اگر مقاومت الکتریکی برابر R اهم و جریان گذرنده از آن برابر I آمپر باشد، انرژی گرمایی W، بر حسب ژول، در زمان t ثانیه عبارت است از W = I ۲ tR.
اثر مغناطیسی. در اطراف همۀ رساناهای حامل جریان الکتریکی، میدان مغناطیسی۲ پدید می آید. هنگامی که رسانای حامل جریان را به صورت پیچه درمی آوریم، آهن ربایی الکتریکی به وجود می آید که میدان مغناطیسی آن مشابه میدان آهن ربای میله ای است، اما به محض این که جریان را قطع کنیم، میدان مغناطیسی ناپدید می شود. شدت میدان مغناطیسی مستقیماً متناسب با جریان الکتریکی گذرنده از رسانا است. با استفاده از همین خاصیت، می توان روی نوار ضبط نقشی از مغناطیس پدید آورد به طوری که دقیقاً معرف صوت یا اطلاعات ذخیره شده باشد. جهت میدان تولید شده در اطراف سیم رسانا را با قاعدۀ پیچ ماکسول۳ پیدا می کنند.
اثر حرکتی. هر رسانا که حامل جریان الکتریکی باشد و در میدان مغناطیسی قرار بگیرد، تحت تأثیر نیرویی قرار می گیرد که آن را در راستایی متعامد با هر دو جهت جریان و میدان مغناطیسی به حرکت در می آورد. جهت حرکت را با قاعدۀ دست چپ فلمینگ۴ پیش بینی می کنند. (← قاعده های فلمینگ) . بزرگی نیروی وارد شده بر رسانا به طول رسانا، شدت جریان، و شدت میدان مغناطیسی بستگی دارد و هنگامی به حداکثر می رسد که راستای رسانا بر جهت میدان عمود باشد. اساس کار موتورهای برقی رسانایی است که به صورت سیم پیچ درآمده باشد و بتواند بین دو قطب یک آهنربا به چرخش درآید. coulomb magnetic field maxwell’s screw rule Fleming’s left-hand rules
wikijoo: جریان_برق