جرج سانتایانا

سانتیانا، با اینکه تمام عمر شهروند اسپانیا بود ولی در آمریکا بزرگ شد، تحصیل کرد و آثارش به زبان انگلیسی بود به همین دلیل وی را عموماً یک فرزانه آمریکایی محسوب می کنند. او از نزدیک به ۸۹ سال عمر خود، ۳۹ سال را در آمریکا سپری کرد.
سانتایانا شاید بیشتر برای جملات قصارش معروف است، خصوصاً جملهٔ: «آنان که تاریخ را به یاد نسپارند محکوم به تکرار آن هستند. » ( که گاهی قانون پی آمدهای تکرارشونده سانتایانا خوانده می شود ) . به همین نحو جمله ای از سانتایانا: «تنها مردگان پایان جنگ را دیده اند. » که اغلب به اشتباه به افلاطون نسبت داده می شود. نظر سانتایانا در مورد انقلاب ها: انقلابها غالباً امور دوپهلو هستند ، به طور کلی پیروزی آنها با استعداد تطابق با اموری که خود بر ضد آن طغیان کرده اند ، متناسب است . هزارها داعیه اصلاح طلبی جهان را به وضعی بدتر از آنچه هست دچار ساخته اند ، زیرا هر نهضت اصلاحی مؤسسات نوی برپا کرده و این موسسات از نو دچار همان سوء استفاده گشته است . < کتاب عقل دین>
مفهوم کلیدی، در زیبایی شناسی سانتایانا حس زیبایی است. بر همین اساس، یکی از مبانی زیبایی شناسی او، احساسی بودن زیبایی ست. سانتایانا معتقد است که زیبایی، چیزی است که ما تجربه می کنیم؛ ارزشی است که احساس می کنیم. چون زیبایی هر چیزی، وابسته به ادراک ما از شیء محسوس زیبا ست و کسب میزان لذتی ست که از آن متلذذ می شویم. حاصل این نگاه تجربه گرایانه به هنر، این است که اصالت طبیعت و تبیین روان شناختی و فیزیولوژیکی هنرT از دیگر مبانی زیبایی شناسی تلقی شود. علاوه بر این ها، می توان به '; اخلاقی بودن هنر به عنوان یکی دیگر از مبانی اشاره کرد. زیرا، به زعم این فیلسوف، باید هنر را در قالب اخلاق ببینیم. باید گفت که ازآنجا که در اندیشه این فیلسوف، خیر و زیبایی بهم گره خورده است؛ افلاطون گرایی، به عنوان یکی دیگر از مبانی زیبایی شناسی وی به شمار می آید. سانتایانا، زیبایی شناسی را نه بخشی از روان شناسی و نه رشته ای از فلسفه می داند. سرانجام، اینکه نگاه سانتایانا به هنر، نه یک نگاه نظام مند فلسفی، از نوع کانت یا هگلی، بلکه از نوع خاص پراگماتیسمی ست. پراگماتیسمی بودن نگاه او به هنر، نتیجه نفوذ تفکرات ویلیام جیمز و دیویی ست.