جده جزئی

[ویکی فقه] جده جزئی یکی از اصطلاحات به کار رفته در علم منطق بوده و به معنای هیئت حاصل از احاطه چیزی به چیز دیگر است.
«مِلک» یا «جِدَه» یا «لَه» از مقولات عرضی است و آن، در اصطلاح رایج، هیئتی است که حاصل می شود برای چیزی از ناحیه چیز دیگری که آن را احاطه کرده است و با انتقال آن منتقل می شود؛ به عبارت دیگر احاطه چیزی بر چیز دیگر است، به گونه ای که محیط و محاط با هم منتقل شوند؛ مانند هیئت حاصل از پوشیدن لباس.
اقسام جده
جده دارای دو تقسیم دوتایی است: ۱. تقسیم به جزئی و کلیالف) جده جزئی؛ هیئت حاصل از پوشیدگی جسم با امری که جزئی از جسم را می پوشاند؛ مانند هیئت حاصل از پوشیدن زره بر تن. ب) جده کلی؛ هیئت حاصل از پوشیدگی جسم با امری که کل آن را می پوشاند؛ مانند پوشاندن کل بدن با پارچه. ۲. تقسیم به ذاتی و عرضیالف) جده ذاتی؛ مانند هیئت حاصل از بودن حیوان در پوست خود که هیئتی مطابق ذات و طبیعت حیوان است. ب) جده عرضی؛ مانند هیئت حاصل از پوشیدگی بدن حیوان با جامه که ذات حیوان چنین هیئتی را اقتضا ندارد.
دیدگاه محقق طوسی
محقق طوسی به اختلاف نظر متقدمان و متاخران در مقوله جده اشاره می فرماید و می گوید: «جده نزد متقدمان عبارت است از: تملّک چیزی و بودن چیزی برای چیز دیگر، مانند بودن علم برای شخص عالم و بودن شجاعت و صحت و جمال و مال و فرزند و مکان برای زید، و نزد متاخران هیئتی است برای جسم به سبب نسبتی که با امر ملاصق یا محیط یا شاملی دارد، به گونه ای که با انتقالش، جسم نیز منتقل شود مانند: هیئت حاصل از پوشیدن لباس».
دیدگاه علامه حلّی
...