جَبَلی، عَبدُالحَمید بن واسِع (قرن ۳ق)
ریاضیدان برجستۀ ایرانی. او را معاصر خوارزمی ریاضیدان دانسته اند. از زندگی وی آگاهی چندانی از منابع موجود به دست نمی آید، جز این که وی ازجمله دانشمندانی است که در نهضت عظیم علمی قرن ۳ق/۹م، علوم اسلامی را پایه گذاری کردند. او در عین توجه به جنبۀ نظری ریاضیات از فایده های علمی آن نیز غافل نبوده است از میان آثاری که به او نسبت داده اند الضرورات فی المقترنات من کتاب الجیر و المقابله تنها رسالۀ باقی مانده از اوست که دربارۀ حل هندسی معادلات درجۀ دوم است، برخی از اصطلاحات این کتاب امروز نیز در علم جبر به کار می رود، مانند معادله که به صورت معادل شدن فلان با فلان به کار رفته است. گذشته از گزارش ابن خلدون که خوارزمی را نخستین نویسنده در جبر و مقابله دانسته است، از مقایسۀ آثار او و خوارزمی نمی توان دربارۀ تقدیم هیچ یک نظری ابراز داشت؛ زیرا رسالۀ جبلی کامل نیست و بخش هایی از آن به دست نیامده است.
ریاضیدان برجستۀ ایرانی. او را معاصر خوارزمی ریاضیدان دانسته اند. از زندگی وی آگاهی چندانی از منابع موجود به دست نمی آید، جز این که وی ازجمله دانشمندانی است که در نهضت عظیم علمی قرن ۳ق/۹م، علوم اسلامی را پایه گذاری کردند. او در عین توجه به جنبۀ نظری ریاضیات از فایده های علمی آن نیز غافل نبوده است از میان آثاری که به او نسبت داده اند الضرورات فی المقترنات من کتاب الجیر و المقابله تنها رسالۀ باقی مانده از اوست که دربارۀ حل هندسی معادلات درجۀ دوم است، برخی از اصطلاحات این کتاب امروز نیز در علم جبر به کار می رود، مانند معادله که به صورت معادل شدن فلان با فلان به کار رفته است. گذشته از گزارش ابن خلدون که خوارزمی را نخستین نویسنده در جبر و مقابله دانسته است، از مقایسۀ آثار او و خوارزمی نمی توان دربارۀ تقدیم هیچ یک نظری ابراز داشت؛ زیرا رسالۀ جبلی کامل نیست و بخش هایی از آن به دست نیامده است.
wikijoo: جبلی،_عبدالحمید_بن_واسع_(قرن_۳ق)