جبل انارویه

جبل انارویه[ ۱] که در گویش محلی به آن کوهنارو نیز می گویند به بخشی از شهرستان فیروزآباد گفته می شود که دارای محیطی کوهستانی با منظره های طبیعی و آثار باستانی است. این منطقه از غرب با گردنه جایدشت، از شرق تا مرز شهرستان قیر و کارزین، از شمال تا کوه های مرز بخش میمند و از جنوب به کوه های هایقر محدود می شود.
مردم این منطقه خود را از نوادگان موبد موبدان زرتشتی آذرباد مار سپندان می دانند. همان طور که در جلد پنجم معجم البلدان[ ۲] کتاب یاقوت حمودی ذکر شده است، این مرد پارسا اصالتاً اهل شهر گور بوده است.
• پوشش مردم محلی. پوشش مردان و زنان محلی در منطقه به دلیل انتخاب رنگ های شاد و طبیعی همیشه جذابیت خاص خود را داشته است. این پوشش ها شامل قسمت های مختلفی می شد و هر کس آن ها را می بیند تمایل به امتحان کردن این پوشش ها دارد.
• گویش مردم محلی. گویش محلی مردم این منطقه بسیار نزدیک گویش های دامنه زاگرس و شبیه به گویش لری می باشد.
• صنایع دستی. به دلیل اقتصاد خاص منطقه از دیرباز مردم و خصوصاً بانوان به جهت کمک به اقتصاد خانواده اقدام به تولید صنایع دستی فراوانی نموده اند. دانش تولید صنایع دستی از مادر به دختر و سینه به سینه منتقل شده و در سال های اخیر نیز فعالان این حوزه که تحصیلات مرتبط نیز داشته اند اقدام به ابداع گره های خاصی در تولید انواع صنایع دستی نموده و گواهی ثبت اختراع آنان را نیز دریافت کرده اند. برخی از صنایع دستی منطقه شامل گلیم، جاجیم، گبه، فرش، تابلو فرش و مواردی از این دست می باشد. کیفیت این دست بافته ها تا جایی ادامه یافته است که به واسطه تولیدات دست بافت این منطقه، فیروزآباد به عنوان شهر ملی دست بافته های عشایری انتخاب شد. [ ۳]
در گذشته این منطقه مسیر عبور کاروان های تجاری که از منطقه جنوب قصد عزیمت به مرکز و شمال ایران داشته اند بوده است. این تردد هم به اقتصاد منطقه کوهنارو رونق می داد و هم فیروزآباد از عبور کاروانهای تجاری و خرید و فروش های صورت گرفته منتفع می گردید. [ ۴]
مردم این منطقه برای ایمن نمودن این جاده که برای آنها نیز اهیمت فراوانی داشته گروه های کوچکی تشکیل داده بودند که این افراد در مسیر اقدام به گشت زنی نموده و در صورت روئیت راهزنان یا روئیت آثاری از تردد آنان، موضوع را به بقیه افراد گزارش داده و با پیگیری، دنبال کردن و در صورت لزوم درگیری با راهزنان آنان را مجبور به ترک منطقه می نمودند و این موضوع در طولانی مدت موجب گردید راهزنان منطقه را ترک نموده و این مسیر برای کاروان های تجاری در آن دوره که امنیت حتی نسبی هم نبود در امنیت کامل باشد. از همین رو آثار باستانی موجود که قابل روئیت است شامل فعالیت های مردم در همین دوران می باشد. و بسیار قابل توجه است. از مجموع 107 اثر تاریخی ثبت شده شهرستان فیروزآباد تعداد 29 عدد از این آثار در منطقه جبل انارویه ثبت شده که این خود نشان از وجود تمدنی عظیم در گذشته و در این منطقه دارد. [ ۵]