جبّاریّت، دژسالاری یا طاغوت معرّف گونه ای از روش های حکومتی اقتدارگرا است.
جباریت برابر واژهٔ تیرانی در زبان های اروپایی است. در یونان باستان این کلمه به معنی دژخیم و دارای منصب فرمانروایی بود، تیرانوس کسی بود که در یک شهر قدرت شاهانه داشت. نویسندگان یونان گاه از تیرانوس خوب یاد کرده اند اما امروزه این اصطلاح معادل ستمگری فردی در حکومت است. این اصطلاح حکومت هایی را در بر می گیرد که با زور و بر پایه ی وحشت حکومت می کنند. تیرانی را در مورد حکومت انقلابی روبسپیر در فرانسه یا حکومت سنت گرای ایوان مخوف در روسیه یا اولیگارشی اسپارت در یونان یا حتی مردم سالاری در صورتی که به اقلیتی ستم کند به کار برده اند. حکومت استبدادی لزوماً نمی بایست جبّار نیز باشد. از نمونه های استبداد بدون جبّاریت می توان به حکومت مارکوس اورلیوس در امپراتوری روم اشاره کرد. ارسطو، دژسالاری را صورت فاسد فرمانروایی یک نفره می شمرد.
باید توجّه داشت که مفاهیم جبّاریّت، تمامیّت خواهی، خودکامگی، استبداد، حکومت مطلقه و یگّه سالاری، هم معنا نبوده و در علم سیاست دارای تعاریف جداگانه می باشند. اگرچه مترادفات هر یک از آنها و نیز نام فرمانروایانشان در ادبیّات و گفتارها به اشتباه اغلب به یک معنا به کار می روند.
نیکولو ماکیاولی، فیلسوف سیاسی ایتالیایی، در کتاب گفتارهایی در باب ده کتاب نخست تیتوس لیویوس تیرانی را یکی از سه شکل بد حکومت می داند:
«بعضی از کسانی که درباره ی سیاست مطالبی نوشته اند به وجود سه نوع حکومت قائلند: حکومت یک تن ( مونارشی ) ، حکومت اشراف ( آریستوکراسی ) و حکومت مردم ( دموکراسی ) ، و معتقدند کسی که می خواهد شهری را بنیاد نهد باید یکی از آن اشکال را، که مناسب تر از همه می داند، انتخاب کند. عده ای دیگر از نویسندگان، که خردمندتر از گروه نخستند، برآنند که شش نوع حکومت وجود دارد که سه تا از آن ها بسیار بدند و سه تای دیگر ذاتاً نیکند اما چنان در معرض انحطاطند که ممکن است مطلقاً مایه ی بدبختی شوند. انواع خوب حکومت همان سه نوعی است که برشمردم، و انواع بد حکومت هایی هستند که در نتیجه ی انحطاط انواع خوب پدید می آیند و هر یک از آن ها به نوع اصلی خود به قدری شبیه است که انتقال از یکی به دیگری به آسانی صورت می پذیرد: مونارشی به سهولت به حکومت تیرانی مبدل می گردد و آریستوکراسی به الیگارشی و دموکراسی به آنارشی. پس اگر بنیادگذار شهر یکی از آن سه نوع خوب را انتخاب کند، آن نوع تنها زمانی کوتاه برقرار می ماند و هیچ وسیله ای برای ممانعت از تبدیل آن به ضد خود وجود ندارد، زیرا که در این مورد نوع خوب و بد بسیار شبیه همند. »
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفجباریت برابر واژهٔ تیرانی در زبان های اروپایی است. در یونان باستان این کلمه به معنی دژخیم و دارای منصب فرمانروایی بود، تیرانوس کسی بود که در یک شهر قدرت شاهانه داشت. نویسندگان یونان گاه از تیرانوس خوب یاد کرده اند اما امروزه این اصطلاح معادل ستمگری فردی در حکومت است. این اصطلاح حکومت هایی را در بر می گیرد که با زور و بر پایه ی وحشت حکومت می کنند. تیرانی را در مورد حکومت انقلابی روبسپیر در فرانسه یا حکومت سنت گرای ایوان مخوف در روسیه یا اولیگارشی اسپارت در یونان یا حتی مردم سالاری در صورتی که به اقلیتی ستم کند به کار برده اند. حکومت استبدادی لزوماً نمی بایست جبّار نیز باشد. از نمونه های استبداد بدون جبّاریت می توان به حکومت مارکوس اورلیوس در امپراتوری روم اشاره کرد. ارسطو، دژسالاری را صورت فاسد فرمانروایی یک نفره می شمرد.
باید توجّه داشت که مفاهیم جبّاریّت، تمامیّت خواهی، خودکامگی، استبداد، حکومت مطلقه و یگّه سالاری، هم معنا نبوده و در علم سیاست دارای تعاریف جداگانه می باشند. اگرچه مترادفات هر یک از آنها و نیز نام فرمانروایانشان در ادبیّات و گفتارها به اشتباه اغلب به یک معنا به کار می روند.
نیکولو ماکیاولی، فیلسوف سیاسی ایتالیایی، در کتاب گفتارهایی در باب ده کتاب نخست تیتوس لیویوس تیرانی را یکی از سه شکل بد حکومت می داند:
«بعضی از کسانی که درباره ی سیاست مطالبی نوشته اند به وجود سه نوع حکومت قائلند: حکومت یک تن ( مونارشی ) ، حکومت اشراف ( آریستوکراسی ) و حکومت مردم ( دموکراسی ) ، و معتقدند کسی که می خواهد شهری را بنیاد نهد باید یکی از آن اشکال را، که مناسب تر از همه می داند، انتخاب کند. عده ای دیگر از نویسندگان، که خردمندتر از گروه نخستند، برآنند که شش نوع حکومت وجود دارد که سه تا از آن ها بسیار بدند و سه تای دیگر ذاتاً نیکند اما چنان در معرض انحطاطند که ممکن است مطلقاً مایه ی بدبختی شوند. انواع خوب حکومت همان سه نوعی است که برشمردم، و انواع بد حکومت هایی هستند که در نتیجه ی انحطاط انواع خوب پدید می آیند و هر یک از آن ها به نوع اصلی خود به قدری شبیه است که انتقال از یکی به دیگری به آسانی صورت می پذیرد: مونارشی به سهولت به حکومت تیرانی مبدل می گردد و آریستوکراسی به الیگارشی و دموکراسی به آنارشی. پس اگر بنیادگذار شهر یکی از آن سه نوع خوب را انتخاب کند، آن نوع تنها زمانی کوتاه برقرار می ماند و هیچ وسیله ای برای ممانعت از تبدیل آن به ضد خود وجود ندارد، زیرا که در این مورد نوع خوب و بد بسیار شبیه همند. »
wiki: جباریت