جامعه شناسی پزشکی

جامعه شناسی پزشکی، شاخه ای از جامعه شناسی می باشد که تمرکز مطالعات خود را بر پزشکی به مثابه مجموعه ای از پنداره ها و رفتارها قرار می دهد. [ ۱]
جامعه شناسی پزشکی و بهداشت، شاخه ای از جامعه شناسی بوده و از جدیدترین رشته های تخصصی است، که در آن اموری مانند بهداشت، بیماری و مراقبتهای پزشکی از دیدگاه جامعه شناسی مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد. تحقیق در تأثیر بیماری ها بر گروه های انسانی و نحوه دفاع در مقابل آن موضوع جالب توجهی برای جامعه شناسی است. توزیع بیماری ها در میان انسان ها متفاوت بوده و شناخت و آگاهی نسبت به بیماری در چارچوب الگوهای فرهنگی صورت می گیرد. به دلیل مداخله عوامل و شرایط اجتماعی در مسیر و جریان درمان، علوم اجتماعی با پزشکی و بهداشت و درمان مشارکت می یابد و پیدایش رشته جامعه شناسی پزشکی ضرورت می یابد. [ ۲]
به عبارت واضح تر، جامعه شناسی پزشکی مطالعه و بررسی تأثیر و تأثرات بین جامعه و پدیده های اجتماعی از یک طرف، و مسایل پزشکی و بهداشتی از طرف دیگر است. این تأثیر و تأثرات دربرگیرنده جهات مختلفی است؛ از جمله عوامل و پارامترهای اجتماعی مؤثر در ایجاد و شیوع بیماری ها، عوامل و فاکتورهای اجتماعی مؤثر در شناخت و درمان بیماری ها و تأثیرات اجتماعی ناشی از بیماری ها و درمان آن ها. [ ۳]
جامعه شناسان در جستجوی تعادلی میان دو موضع پزشکی و جامعه شناسی هستند. جامعه شناسی پزشکی به دنبال این است که هم به جامعه شناسی چیزی اضافه شود و هم مشارکتی در حل مسایل پزشکی پدید آید. [ ۴]
علم پزشکی با تأیید بر ماده گرایی، آدمی را از آسمان به اسارت تن درآورده است. جسم و بدن را مسلط بر وجود نموده است و اعتبار حیات را میان انسان و حیوانات به اشتراک گذارده و به این ترتیب، از اعتبار و شأن حیات انسان کاسته و وسعت نگاه او را به اندازه زندگی حاضر و مساوی با حیوانات در نظر می آورد. جهان غیرمادی را از انسان گرفته است و حوزه اختیارات او را در جهان مادی به اقتضائات و نیازهای بدن محدود نموده است. همچنین با حسابگری، بُعد عاطفی را از زندگی ربوده است و با قرار دادن عصیان در مقابل حسابگری، آن را به اقدامی غیرعقلانی و نابخردانه تبدیل کرده است. علم پزشکی با صحه بر فاصله و جدایی میان انسان ها ( سالم و بیمار ) موجب از بین رفتن وحدت و یگانگی میان انسان ها و یکپارچگی زندگی جمعی آنان شده است. [ ۵]