جامعۀ سوسیالیست های نهضت ملی ایران
از احزاب ناسیونالیست چپ دهه های ۳۰ و ۴۰ش. در سال ۱۳۳۹ش خلیل ملکی همراه با رضا شایان ، میر حسین سرشار و علیجان شانسی تشکیلاتی با نام «جامعۀ سوسیالیست های نهضت ملی ایران» به وجود آوردند. جامعۀ سوسیالیست ها در جبهۀ ملی دوم عضویت نداشت ، اما از گروه های اصلی تشکیل دهندۀ جبهۀ ملی سوم بود. بعضی از اعضای کمیتۀ مرکزی جامعۀ سوسیالیست ها علاوه بر افراد مذکور عبارت بودند از حسین ملک ، هوشنگ ساعدلو، عباس عاقلی زاده ، منوچهر صفا، داریوش آشوری ، فرخ داداشپور. در مرداد ۴۴ با دستگیری چهار تن از بنیانگذاران جامعۀ سوسیالیست ها، فعالیت های جامعه دچار رکود شد و در تیر ۴۸ با درگذشت ملکی ، جامعۀ سوسیالیست های نهضت ملی عملاً از میان رفت . به موازات فعالیت جامعۀ سوسیالیست ها در داخل ، در خارج از کشور نیز هواداران خلیل ملکی ، جامعۀ سوسیالیست های ایرانی در اروپا را تشکیل دادند. این تشکیلات در سال های ۳۷ تا ۵۳ فعالیت داشت . از ۱۳۳۸ نشریۀ نامه پارسی به سردبیری امیر پیشداد از همفکران خلیل ملکی به عنوان ناشر افکار دانشجویان ایرانی در اروپا انتشار یافت و با تشکیل کنفدراسیون محصلان و دانشجویان ایرانی در خارج از کشور در ۱۳۳۹، رهبری این تشکیلات را تا مدت ها اعضای جامعۀ سوسیالیست های ایرانی در اروپا به عهده داشتند. در مرداد ۴۴ جامعۀ سوسیالیست های ایرانی در اروپا به جبهۀ ملی در اروپا پیوست . نشریات سوسیالیسم و نیرو به عنوان ارگان این جامعه منتشر می شد. بعضی از رهبران جامعۀ سوسیالیست های ایرانی در اروپا عبارت بودند از پیشداد، ملک ، ساعدلو، داداشپور، آریان ، محمدباقر اسحاقی ، حمید محامدی ، محمدعلی (همایون ) کاتوزیان ، عبدالله برهان ، ناصر پاکدامن ، هوشنگ وزیری ، حمید عنایت ، هوشنگ شیرینلو، منوچهر هزارخانی ، علیرضا دریابیگی ، پرویز مظفری و حسین حسین زاده.
از احزاب ناسیونالیست چپ دهه های ۳۰ و ۴۰ش. در سال ۱۳۳۹ش خلیل ملکی همراه با رضا شایان ، میر حسین سرشار و علیجان شانسی تشکیلاتی با نام «جامعۀ سوسیالیست های نهضت ملی ایران» به وجود آوردند. جامعۀ سوسیالیست ها در جبهۀ ملی دوم عضویت نداشت ، اما از گروه های اصلی تشکیل دهندۀ جبهۀ ملی سوم بود. بعضی از اعضای کمیتۀ مرکزی جامعۀ سوسیالیست ها علاوه بر افراد مذکور عبارت بودند از حسین ملک ، هوشنگ ساعدلو، عباس عاقلی زاده ، منوچهر صفا، داریوش آشوری ، فرخ داداشپور. در مرداد ۴۴ با دستگیری چهار تن از بنیانگذاران جامعۀ سوسیالیست ها، فعالیت های جامعه دچار رکود شد و در تیر ۴۸ با درگذشت ملکی ، جامعۀ سوسیالیست های نهضت ملی عملاً از میان رفت . به موازات فعالیت جامعۀ سوسیالیست ها در داخل ، در خارج از کشور نیز هواداران خلیل ملکی ، جامعۀ سوسیالیست های ایرانی در اروپا را تشکیل دادند. این تشکیلات در سال های ۳۷ تا ۵۳ فعالیت داشت . از ۱۳۳۸ نشریۀ نامه پارسی به سردبیری امیر پیشداد از همفکران خلیل ملکی به عنوان ناشر افکار دانشجویان ایرانی در اروپا انتشار یافت و با تشکیل کنفدراسیون محصلان و دانشجویان ایرانی در خارج از کشور در ۱۳۳۹، رهبری این تشکیلات را تا مدت ها اعضای جامعۀ سوسیالیست های ایرانی در اروپا به عهده داشتند. در مرداد ۴۴ جامعۀ سوسیالیست های ایرانی در اروپا به جبهۀ ملی در اروپا پیوست . نشریات سوسیالیسم و نیرو به عنوان ارگان این جامعه منتشر می شد. بعضی از رهبران جامعۀ سوسیالیست های ایرانی در اروپا عبارت بودند از پیشداد، ملک ، ساعدلو، داداشپور، آریان ، محمدباقر اسحاقی ، حمید محامدی ، محمدعلی (همایون ) کاتوزیان ، عبدالله برهان ، ناصر پاکدامن ، هوشنگ وزیری ، حمید عنایت ، هوشنگ شیرینلو، منوچهر هزارخانی ، علیرضا دریابیگی ، پرویز مظفری و حسین حسین زاده.
wikijoo: جامعه_سوسیالیست_های_نهضت_ملی_ایران