جامع حدیث

[ویکی فقه] جامع حدیث، گونه ای مجموعه حدیثی است.
در اصطلاح جامع حدیث، «جامع» (اسم فاعل از «جمع») به معنای «گردآورنده»، و «حدیث» در معنای اصطلاحیِ آن به کار رفته است.
اصطلاحِ جامع حدیث به معنای مجموعه ای از احادیث هم به کار رفته اما در اینجا به کتابی اطلاق می شود که مشتمل بر همه موضوعات و ابواب حدیثی باشد.
جامع حدیث به صورت جمع، یعنی «جوامع حدیث»، نیز به کار رفته و از برخی مجموعه ها که خود از چند جامع تشکیل شده با تعبیر «مجامع» یاد شده است.

جوامع حدیث در نگاه اهل سنت
محدّثان اهل سنّت، مجموع احادیث ومطالب دینی را در هشت موضوع (عقاید، احکام، سِیَر، آداب، تفسیر، فِتَن، اشراطُ السّاعة و مناقب) دسته بندی کرده و برآن اند که جامع حدیث کتابی است که در بر دارنده همه آن ها باشد. اگرچه در باب پاره ای از این عناوین اختلاف نظر وجود دارد.

← جوامع حدیثی موضوع محورند
به نظر می رسد تعریف جامع حدیث در کتاب های اهل سنّت از دو جهت جامع و مانع نیست:
نخست از حیث مقایسه کتاب های جوامع با کتاب هایی چون مسند ها و معجم ها، زیرا در این گونه کتاب ها نیز انواع موضوعات حدیثی وجود دارد اما آن ها را در شمار جوامع یاد نکرده اند، هرچند برخی از آن ها را محدّثان بعدی طبقه بندی کرده و بدین ترتیب هیئت کتاب های جامع را یافته اند.
از سوی دیگر، از مقایسه کتاب های جوامع با دیگر کتاب های حدیثی، مشخص می شود که اگر چه احادیث آن ها بر مبنای ابواب فقهی و اعتقادی مرتب شده است، در دسته بندی کتاب های حدیثی، در زمره کتاب های جوامع قرار نگرفته اند، نظیر مستدرکات، مستخرجات، اطراف، زوائد و حتی مصنفات اولیه.

تعریف صحیح از جوامع حدیث
...