جابه جایی خصلتی

دانشنامه آزاد فارسی

جابه جایی خصلتی (بوم شناسی)(Character displacement)
وقتی دو گونه برای داشتن سهمی از یک منبع محدود رقابت می کنند به آسانی می توان تصور کرد که فشار شدیدی برای گزینش، به منظور کاستن از آثار رقابت یا اجتناب از آن وجود خواهد داشت. یکی از راه های انجام دادن این کار عبارت است از گستردن عملی توان رقابتی و «طرد رقابت جویانۀ» گونۀ دیگر؛ و روش دیگر متضمن به حداقل رساندن هم پوشانی در مصرف منابع (و در نتیجه، رقابت) است. فرآیند اخیر را جابه جایی خصلت اکولوژیکی می گویند. به دست آوردن شواهد تجربی مستقیم از جابه جایی خصلتی آسان نیست، از این رو اکثر شواهد موجود در این زمینه ضمنی و مبنی بر قراین و مبتنی بر الگو های مشاهد شده در طبیعت است. متأسفانه، چندین فرآیند مختلف می تواند عامل الگوی واحدی باشد، و تمیز بین آن بسی دشوار خواهد بود. این امر از مشکلات همیشگی اکولوژی است. یکی از الگوهایی که تصور می شد نتیجۀ جابه جایی خصلتی است، از این قرار بود که دو گونه در ارتباط نزدیک با (و احتمالاً رقیب) یکدیگر وقتی در ناحیۀ واحدی زندگی می کنند، نسبت به وقتی که به تنهایی زندگی می کنند از لحاظ ریخت شناسی بیشتر متفاوت اند. قطعاً این الگوها وجود دارد، امّا نشان دادن صریح و بدون ابهام این که این الگوها ناشی از فرایند تکاملی جابه جایی خصلتی باشد، بسی دشوار است. به منظور این که نشان دهیم که جابه جایی خصلتی رخ داده است باید چندین شرط تأمین شود. پیش از هر چیز، باید نشان دهید که این خصلت موروثی است، این که گونه ها در واقع در حال رقابت اند، و خصلتی را که بررسی می کنید اختلاف هایی در بهره برداری و مصرف منابع نشان می دهد. مطالعات و پژوهش های کم شمار شاید تمام این معیارهای لازم را دارا باشند. الگوی دیگری گاه در میان گونه های هم وقوع با ارتباط نزدیک دیده می شود، که اختلاف مدل بین این گونه ها بیشتر از اختلاف در اندازۀ پیکر آن هاست که انتظار می رود. به خصوص اعضایی از بدنشان که مربوط به کسب خوراک است (مانند دندان). این الگو به نحوی معقول به عنوان شاهد رقابت میان گونه ای تعبیر شده است، هرچند که هنوز هم موضوع محل مناقشه و مباحثه است.

پیشنهاد کاربران

بپرس