جابلقا و جابلسا

جابُلْقا و جابُلْسا
(یا: جابُرقا و جابُرْسا) اصطلاحی حِکْمی و عرفانی در پاره ای از متون، و نیز نام دو شهر که در باورهای خرافی ایرانیان بدان اشاره شده است. این دو شهر در مشرق و مغرب عالم قرار داشته و به اعتقاد گروهی از اشراقیان کنایه از منزل نخست (جابلقا) و منزل آخر (جابلسا) سلوک در عالم مثالبوده است. صوفیان برای این دو شهر تعبیرهای متفاوتی دارند، مثلاً شهرهایی در عالم مثال و هِوَرقلیا هستند، یا دو برزخ بین عالم غیب و شهادت اند، یا منزل اول و آخر سالک در سلوک هستند. همچنین ساکنان جابلقا را بازماندگان قوم عاد و پیرو هود و مردم جابلسا را از قوم ثمود و پیرو صالح دانسته اند. در عرفان اسلامی نیز، گروهی از عارفان، این دو شهر را از ابعادِ غیر ظاهرِ عالم وجود امّا دارای تعیّن حقیقی دانسته اند. نیز گفته اند در پس این دو شهر طوایفی ازجمله یأجوج و مأجوج سکنا دارند. شماری از عارفان، با ادّعای ورود به جابلقا، از خصوصّیات دیوار شهر، دروازه ها، کوی ها و دیگر جزئیّات آن خبر داده اند.