ثمانین. [ ث َ ] ( اِخ ) توراة الثمانین ، نامی است ترجمه یونانی از تورات را و این ترجمه را هفتاد و دو تن ( ثعالبی در ثمارالقلوب هشتاد تن آورده است ) یهود مصری بفرمان بطلمیوس محب الاخوة کرده اند. و آنرا توریةالسبعین نیز نامند و این همان ترجمه است که فردوسی بدان نام هفتادکرد داده :
کنیزک بدادار سوگند خورد
بزنار و شماس و هفتادکرد.
فردوسی.
و معتبرترین ترجمه های توراة همین ترجمه است.ثمانین. [ ث َ ] ( اِخ ) شهری است نزدیک جزیره ابن عمر بالای موصل بدامنه کوه جودی. گویند پس از قرار گرفتن کشتی نوح بر جودی هشتاد مرد که با وی از کشتی فرود آمدند بدین جای اقامت گزیدند و قریه ای بنا کردند و از اینرو این محل را بنام ثمانین ( هشتادان ) خواندند. ( مراصد الاطلاع ). شهری است پربرکت و دارای جامع. ( انساب سمعانی ). از آن شهر است عمربن ثابت ثمانینی نحوی. ( روضات الجنات ص 322 ).