ثلث خط

دانشنامه آزاد فارسی

ثُلْث، خَط
ثُلْث، خَط
ثُلْث، خَط
از خطوط شش گانه. وجه تسمیۀ این خط این است که یک سوم از حروفش سطح و بقیه دور است. ثلث معروف به ام الخطوط، شیوۀ آرمانی خوشنویسی است و برای کسی که در نوشتن این خط مهارت پیدا کند، نوشتن خطوط توقیع، رقاع، و غیره نیز آسان است. در ثلث، حروف و کلمات درشت اندام و درعین حال جمع وجورتر از محقق است. خط ثلث از اقلام مختلف و متعددی به وجود آمده است و مستقیماً به خط جلیل (درشت) طومار وابسته است و عمدتاً برای نگارش مطالب غیر دینی و کمتر در خوشنویسی به کار می رفت. اول کسی که برای خط ثلث قواعد وضع کرد، ابن مقله بود. این خط از خطوط رایج ممالک اسلامی است. خط ثلث، ایستا و تا حدی تشریفاتی است و برای نوشتن کتیبه ها، قطعات، و پشت جلد کتاب ها و سرلوحه ها و عناوین به کار می رود و به ویژه خط کتیبه ای آن در کاشی کاری جلوۀ خاصی دارد. یک قرآن نفیس ۷جلدی در کتابخانۀ بریتانیا به خط ثلث محفوظ است. از ثلث نویسان بنام بعد از یاقوت مستعصمی از شیخ زاده سهروردی، مبارک شاه بن قطب تبریزی، عبدالله صیرفی و جعفر بایسنغری می توان نام برد.

پیشنهاد کاربران

بپرس