ثقل سنجی

گرانش سنجی یا ثقل سنجی ( به انگلیسی: Gravimetry ) ، به عملیات اندازه گیری ثقل یا گرانش گفته می شود. در این روش اندازه گیری تغییرات میدان جاذبه زمین در نقاط مختلف آن انجام می شود. با توجه به وابستگی میان میدان جاذبه و چگالی توده های مختلف زیرسطحی، با ثبت میدان جاذبه می توان مواد معدنی با چگالی بیشتر یا کمتر از سنگ های درونگیر آنها را کشف نمود. [ ۱] این روش را می توان در سطح زمین یا در داخل تونلهای زیرزمینی اجرا نمود. در اکتشافات هیدروکربوری این روش به همراه روش مغناطیس سنجی به عنوان یک ابزار شناسایی کاربرد دارد. اجرای این روش ارزان تر از روشهای لرزه نگاری و گران قیمت تر از سایر روشهای ژئوفیزیکی است. در مطالعات مهندسی و باستانشناسی خصوصاً برای کشف حفره های زیرزمین کاربرد ویژه دارد.
در حدود سال ۱۵۸۹ میلادی گالیله اولین بار تأثیر شتاب جاذبه زمین بر روی اجسام با وزنهای مختلف را کشف نمود و بعداً کپلر قوانین حرکت سیارات را اثبات کرد و در سال ۱۶۸۵ میلادی نیوتن قوانین عمومی جاذبه زمین را معرفی کرد. طی سال های ۱۷۳۵–۱۷۴۵ پییر بوگر بسیاری از روابط ثقل سنجی از جمله تغییرات شتاب جاذبه با ارتفاع، عرض جغرافیایی را معرفی کرد.
در سال ۱۸۱۷ آونگ مرکب اولین دستگاه اندازه گیری میدان جاذبه بود که توسط کاپیتان هنری کیتر اختراع شد. در سال ۱۹۰۱ رونالدفون اوتوس اولین برداشت ثقل سنجی توسط روی دریاچه یخی والاتون انجام شد و به تدریج این روش مطالعاتی گسترش یافت. اولین اکتشاف ژئوفیزیکی نفت در دسامبر سال ۱۹۲۲ با اندازه گیریهای ثقل سنجی در میدان نفتی اسپین دلتا اجرا شد. [ ۱]