تیله بازی

/tillebAzi/

معنی انگلیسی:
marbles

دانشنامه آزاد فارسی

تیلِه بازی
(یا: تیله انگشتی) از بازی های کودکانۀ گروهی. ابزار این بازی گوی های کریستالی با نقش ونگارهایی درون آن است. این بازی شکل هایی گوناگون دارد که جذاب ترین آن ها تیله انگشتی است، بدین صورت که بازیکنان گودالی کوچک در زمین می کنند و در فاصله ای تعیین شده از این گودال، که «مات» خوانده می شود، خطی می کشند و هریک از بازیکنان تیلۀ خود را از مبدأ مات به مقصد آن خط می اندازند. نوبت بازی هر کس با معیار نزدیکی و دوری به خط، تعیین می شود. پس از این، پرتاب تیله با انگشت انجام می شود. هدف، راندن تیله به درونِ مات است. بازیکنی که تیله را در مات بیندازد، از مبدأ مات تیله های دیگر بازیکنان را نشانه می رود. به نشانه گیری و زدنِ تیلۀ رقیب، «چولیدن» گویند. در صورتِ اصابت تیلۀ چول کننده به تیلۀ حریف، بازنده باید داو قرارداده را بپردازد و از نو، به همان ترتیب، بازی را از مبدأ خط آغاز کند، مگر آن که یکی از تیله ها تصادفی به داخل مات رانده شود. در این صورت، که آن را «چول تو مات» گویند، چول کننده می بازد.

مترادف ها

dib (اسم)
طاس، تیله بازی، تیله، ریگ بازی، طاس تخته نرد

marble (اسم)
مهره، تیله بازی، تیله، سنگ مرمر، گلوله شیشه ای

فارسی به عربی

رخام

پیشنهاد کاربران

تیله بازی ( درخراسان توشله بزی یا تیشله بزی و در بوشهر تیر مایه بازی ( تیر مویه بازی ) همچنین در خوزستان به ویژه اهواز فِنگ بازی یا گلوله بازی و در استان لرستان تیله بازی یا گِلو گفته می شود ) یا تشیره در افغانستان گولّه بازی یک بازی تفریحی با گوی های شیشه ای است که باید با غلتاندن و زدن گوی های شیشه ای ( تیله ) به هم و حرکت دادنشان آن ها را از محدوده خاصی خارج کرد. این بازی که معمولاً به صورت دو نفره انجام می شود همانند بازی پاسور دارای بازی های مختلفی است؛ ولی اصلی ترین بازی آن که مردم بیشتر آن را می شناسند «کل» است. البته این هم نامی است که در نقاط مختلف تفاوت دارد بازی به گونه ای است که برای شروع باید دو چاله کوچک به اندازه ۱۰ سانتی متر قطر و ۵ سانتی متر عمق داشته باد. دو نفر به صورت ایستاده بازی را شروع می کنند و انتخاب فرد آغازکننده به شکل های مختلف از جمله سنگ - کاغذ - قیچی یا تعیین قراری از قبل انجام می شود. البته در جاهایی این بازی به صورت چند نفره یا حتی به صورت تیمی اجرا می شد.
...
[مشاهده متن کامل]

به زبان و گویش لری به آن گِلو یا تیله بازی می گویند و به زبان خراسانی ( خانگی ) هم گفته می شد قدیم که شیشه ای آن نبود؛ با سنگ های تراشیده شد و گرد به قطرهای حدوداً ( ا تا ۲٫۵ سانت ) انجام می شد. بعدها که شیشه ای آن در دسترس عموم قرار گرفت به دلیل ارزشی مادی که داشت با ردوبدل شد به صورت تهاتری آن توسط بازیکنان بدین صورت که بازیکن برنده می توانست تیله های مورد استفاده حریف را در بازی به نفع خود تصاحب کند. از بازی ای سرگرم کننده به نوعی قمار تبدیل شد.
این بازی شکل های مختلفی در ایران انجام می گیرد.
۱. صحرایی ( به دو روش ) ۲. بیخ دیواری ۳. کندن حفره «مات» یا «خان» ۴. کاشتنی
==محمد
در این بازی معمولاً در محیط روباز و خاکی دو نفر بازی را شروع می کردند و هدف پرتاب تیله به وسیله دست و زدن تیله حریف که روی زمین قرار داشت بود. این بازی تا زمانی که تیله حریف را نزدید ادامه داشت. برنده بازی کسی بود که بیشترین ضربه را به تیله حریف وارد می کرد و با تفاضل تعداد زده ها و خورده ها از حریف تیله جایزه می گرفت.
در این بازی گودال هایی روی زمین خاکی کنده می شود که به آن ها گود یا گولو ( گود کوچک ) می گویند. هدف از بازی، انداختن تیله ها در گولو است. یک شیوهٔ این بازی چنین است:

تیله بازیتیله بازیتیله بازی
منابع• https://fa.wikipedia.org/wiki/تیله‌بازی
تیله ، در منطقه ما ( شمال لرستان ) به آن گلو و گلو بازی می گویند
یاد باد ان روزگاران یاد باد

بپرس