تیزشاخ عربی یا غزال اوریکس یا خَربُز ( نام علمی: Oryx leucoryx ) گونه ای از تیره گاوسانان و از سرده تیزشاخ بوده و بومی مناطق استپی و بیابانی در کشورهای سوریه، عراق، اسرائیل، اردن، و شبه جزیره عربستان است. که در دهه ۱۹۷۰ در حیات وحش منقرض شد اما تعدادی از آن در اسارت باقی مانده بودند و برنامه موفقیت آمیزی برای بازگرداندن آن ها به طبیعت اجرا شد و تا سال ۲۰۱۱ بیش از هزار رأس از این حیوان در حیات وحش عمان، عربستان، فلسطین، اسرائیل، اردن و امارات وجود دارد و ۶ تا ۷ هزار رأس نیز در اسارت نگهداری می شوند. از این جانور در متون فارسی میانه با نام «خربُز» ( xar - buz ) یاد شده است.
... [مشاهده متن کامل]
تیز شاخ عربی معمولاً در دشت های خشک و بیابان ها زندگی می کند. با این حال در دامنه های سنگی و برس های ضخیم نیز یافت می شود. زیستگاه آنها بصورت کلی شامل دشت های شنی صاف و مواج است، که توسط وادی های کم عمق و فرورفتگی ها متقاطع شده اند و همچنین تپه های شنی در حاشیه بیابان های شنی که دارای پوشش گیاهی متنوعی از درختان، درختچه ها، و علف ها هستند.
تیز شاخ های عربی معمولاً از انواع مختلف علف ها و درختچه های موجود در زیستگاهای خشکشان استفاده می کنند. آنها برای نوشیدن به سمت رودها و چاله های آب می روند. و هنگامی که آب در دسترس نباشد، آنها می توانند رطوبت را از منابعی مانند خربزه و پیازهای آبدار هم بدست آورند، که گاهی برای مدت طولانی هم کافیست.
طول سر و بدن تیز شاخ عربی از ۱۵۳ تا ۲۳۵سانتی متر متغیر است. طول دم بین ۴۵ تا ۹۰ سانتی متر و ارتفاع شانه ۹۰ تا ۱۴۰ سانتی متر است. یال آنها از سر تا شانه ها امتداد دارد و دم آنها تافت است. نرها یک دسته مو روی گلو دارند. هر دو جنس دارای شاخ هایی به طول بین ۶۰تا ۱۵۰سانتی متر هستند. شاخ ماده ها معمولاً بلندتر و نازک تر از شاخ نرها است. به طور کلی، رنگ بزرگسالان ( بالغ ترها ) از کرمی گرفته تا خاکستری و قهوه ای متفاوت است و ممکن است دارای علائم سیاه و قهوه ای نیز باشند. جوان ترها دارای سایه های قهوه ای ای هستند و روی دم و زانوهای خود نیز علامت هایی دارند.
زمان تولید مثل تیز شاخ عربی متفاوت است. با این حال در شرایط مساعد یک ماده می تواند در طول یک سال هر ماه یک گوساله به دنیا بیاورد. بیشترین زاد و ولد ثبت شده در میان گله های در عمان و اردن از ماه اکتبر تا مه رخ داده است. دوره بارداری در این گونه حدود ۲۴۰ روز است. بچه ها در ۴/۵ ماهگی از شیر گرفته می شوند و ماده های نوجوان اولین زایمان خود را در سنین ۲/۵ تا ۳/۵ سالگی انجام می دهند. طول عمر این حیوانات در حدود۲۰سال است.
... [مشاهده متن کامل]
تیز شاخ عربی معمولاً در دشت های خشک و بیابان ها زندگی می کند. با این حال در دامنه های سنگی و برس های ضخیم نیز یافت می شود. زیستگاه آنها بصورت کلی شامل دشت های شنی صاف و مواج است، که توسط وادی های کم عمق و فرورفتگی ها متقاطع شده اند و همچنین تپه های شنی در حاشیه بیابان های شنی که دارای پوشش گیاهی متنوعی از درختان، درختچه ها، و علف ها هستند.
تیز شاخ های عربی معمولاً از انواع مختلف علف ها و درختچه های موجود در زیستگاهای خشکشان استفاده می کنند. آنها برای نوشیدن به سمت رودها و چاله های آب می روند. و هنگامی که آب در دسترس نباشد، آنها می توانند رطوبت را از منابعی مانند خربزه و پیازهای آبدار هم بدست آورند، که گاهی برای مدت طولانی هم کافیست.
طول سر و بدن تیز شاخ عربی از ۱۵۳ تا ۲۳۵سانتی متر متغیر است. طول دم بین ۴۵ تا ۹۰ سانتی متر و ارتفاع شانه ۹۰ تا ۱۴۰ سانتی متر است. یال آنها از سر تا شانه ها امتداد دارد و دم آنها تافت است. نرها یک دسته مو روی گلو دارند. هر دو جنس دارای شاخ هایی به طول بین ۶۰تا ۱۵۰سانتی متر هستند. شاخ ماده ها معمولاً بلندتر و نازک تر از شاخ نرها است. به طور کلی، رنگ بزرگسالان ( بالغ ترها ) از کرمی گرفته تا خاکستری و قهوه ای متفاوت است و ممکن است دارای علائم سیاه و قهوه ای نیز باشند. جوان ترها دارای سایه های قهوه ای ای هستند و روی دم و زانوهای خود نیز علامت هایی دارند.
زمان تولید مثل تیز شاخ عربی متفاوت است. با این حال در شرایط مساعد یک ماده می تواند در طول یک سال هر ماه یک گوساله به دنیا بیاورد. بیشترین زاد و ولد ثبت شده در میان گله های در عمان و اردن از ماه اکتبر تا مه رخ داده است. دوره بارداری در این گونه حدود ۲۴۰ روز است. بچه ها در ۴/۵ ماهگی از شیر گرفته می شوند و ماده های نوجوان اولین زایمان خود را در سنین ۲/۵ تا ۳/۵ سالگی انجام می دهند. طول عمر این حیوانات در حدود۲۰سال است.
