تیرتانکارا

تیرتانکارا ( انگلیسی: tirthankara ) ، یا «تیر تنکره» کسی است که گذر گاهی برای عبور از «سامسارا» ( Saṃsāra ) یافته است.
کیش جین ( jaina ) مانند آئین بودایی در آغاز پیدایش خود سازمانی رهبانی بوده است که به تهذیب اخلاق می پرداخته و از طریق ترحم و گرامی داشتن حق حیات و پرهیز کاری و امساک می خواسته است از اقیانوس «سامسارا» بگذرد و به ساحل آرامش ابدی راه یابد. و به همین جهت، قدیسین و فرزانگان این آئین را «تیرتامکار» ( tirthankara ) می گفته اند، یعنی کسانی که گذر گاهی ( thirtha ) برای عبور از دریای «سامسارا» پیدا کرده اند. [ ۱]
دین جِینی از ادیان کهن هندی است که بیش از بیست و پنج قرن پیشینه دارد و به اصطلاح از ادیان «ناستیکه» ( nāstika ) یا غیر ارتدوکس هندی شمرده می شود. مسئلهٔ روح که در این مکتب از آن به عنوان جیوَه «جیوا» ( Jiva ) یاد می شود از مفاهیم مهم این دین به حساب می آید و یکی از دو مقولهٔ اصلی هستی شناسی و نیز یکی از موضوعات اصلی فلسفه جینی و نخستین آنها است. جَین ها اصل وجود روح را امری شهودی می دانند، با این همه، دلایلی نیز بر وجود آن اقامه کرده اند.
موکتی ها در اقیانوس «سامسارا» ( Saṃsāra ) گذرگاه یا پایابی ( tirha ) برای خود پیدا کرده و به ساحل امن شط باز زایش ها رسیده اند. [ ۲]