تیار. [ ت َی ْ یا ] ( ع ص ، اِ ) موج دریا. ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ) ( از اقرب الموارد ). موج آب. ( مهذب الاسماء ): کالبحر یقذف بالتیار تیاراً. ( اقرب الموارد ) : این بگفت و در کشتی آز نشست وبه دریای تیار قرین شد. ( نقض الفضائح ص 174 ). چنگیزخان بنفس خویش بدان بلاد رسید و تیار بلا از لشکر تتاردر موج بود. ( جهانگشای جوینی ). || مرد متکبر شوریده عقل لاف زن. ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ) ( ازذیل اقرب الموارد ): رجل تیار؛ ای تیاه. ( ناظم الاطباء ). || قطع عرقاً تیاراً؛ ای سریعالجریة. ( منتهی الارب ) ( از اقرب الموارد ) ( از ناظم الاطباء ). جلدرفتار و جهنده و مواج. ( غیاث اللغات ) ( آنندراج ).
تیار. [ ت َی ْ یا / ت َ ] ( ص ) درست. تمام. راست. کامل. مهیا. معد. صحیح. طیار. درست تیار. تمام و تیار. رجوع به طیار شود. ( از یادداشتهای مرحوم دهخدا ). مهیا و آماده و حاضر. و آنچه در محاورت گویند که فلان چیز تیار است ؛ یعنی درست و مهیاست. به معنی مجاز باشد از معنی لغوی ؛ یعنی فلان چیزاز باعث درستی خود جهنده و جلدرفتار است بسوی استعمال ؛ ای مقتضی استعمال است. پس لفظ تیار عربی است. کسانی که فارسی گمان برند خطا است. و در بهار عجم و چراغ هدایت و سراج اللغات نوشته اند که برای معنی آماده و مهیا طیار به طاء مهمله است چه در اصل اصطلاح میرشکاران است که چون جانور شکاری از گریز برآمده مستعد وآماده پرواز و شکاراندازی میشود، گویند که این جانور طیار شده و چون به این معنی شهرت گرفته مجازاً هرشی مهیا را طیار گویند. پس تیار و طیار به هر دو طور صحیح باشد. ( غیاث اللغات ) ( آنندراج ) :
بدولت ار نزنم پا چو چرخ کوزه گری
خمیرمایه رزقم نمی شود تیار.
اثر ( از آنندراج ).
بیشتر بخوانید ...