تئاتر کرمانشاه
تئاتر کرمانشاهشبیه خوانی در کرمانشاه پیشینه ای کهن دارد و آثار این سنت نمایشی را می توان در معماری تکیة معاون الملک، (که حدود ۱۲۴۰ق ساخته شده) دید. کاشی کاری های این تکیه در اصل تصویرسازی نسخه های گوناگون تعزیه است که سندی است از حضور فراگیر شبیه خوانی در زمان بنای آن. در کنار این کاشی های مذهبی، کاشی هایی با تصاویر اسطوره ای نیز در تکیه دیده می شود. به جز نقالی، معرکه گیری و شبیه خوانی، نمایش سنتی کرمانشاه در نمایش های شادی آور نیز فعال بوده است. علی چینی بندزن (که به فکاهی اجتماعی گرایش داشت)، حسین ارباب، علی نقی نوایی و حسین خرازی از مشهورترین مقلدان آن بودند. تئاتر نوین کرمانشاه حدوداً از سال ۱۲۹۳ آرام آرام شکل گرفت. نخستین گروه تئاتری که در این زمان تشکیل شد، هیئت تئاترال ارامنه به سرپرستی میرزا تقی خان رهبر بود. این گروه برای افتتاح نخستین دبیرستان شهر (کزازی)، نمایشی در سالن آن اجرا کرد و سپس با حمایت مسئولین دبیرستان، گروه ارامنه در این تالار جای گرفت. پس از رهبر، غلام رضا پارسا سرپرست گروه شد و اجراهایش با وقفه هایی تا سال های ۱۳۲۴ ادامه یافت. بعد از تأسیس بانک ملی در سال ۱۳۱۴، گروهی با نام تئاترال غرب برای تبلیغ سیاست های سپرده گذاری در بانک تشکیل شد. در حدود سال ۱۳۲۵ حسین خیرخواه نمایش میرزا کمال الدین (براساس تارتوف مولی یر) را از تهران برای اجرا به کرمانشاه آورد. استقبال تماشاگران، خیرخواه را برآن می دارد تا نمایش های دیگری هم در این شهر اجرا کند. پس از او نیز نوشین، گرجی، جلیل وند، تقی کهنمویی و مصطفی اسکویی با نمایش هایی به کرمانشاه می آیند و این سفرها سبب آگاهی و آشنایی فراگیر مردم با تئاتر می شود سفر یک ماهة بهرام بیضایی به کرمانشاه در سال ۱۳۴۵ و دورة آموزشی او سبب تحریک دوبارة اهالی تئاتر شده و آن ها را به سوی تئاتر جدید سوق می دهد. پس از این دوره، هنرجویان به اجرای نمایش های نوتری می پردازند و تئاتر کرمانشاه با نمایش نامه های جدید ایرانی آشنا می شود. در همین دوره است که گروه های متفاوتی در شهر تشکیل شده و به رقابت با هم می پردازند. در کوران انقلاب ۱۳۵۷ تئاتر جای خود را به فعالیت های سیاسی می دهد و پس از انقلاب نیز فراموش می شود. دانش آموختگان دانشگاهی کرمانشاه که در رشتة نمایش تحصیل کرده اند نیز در تهران ماندگار می شوند و به این ترتیب تئاتر کرمانشاه در سه دهة پس از انقلاب رنگ می بازد. از هنرمندان تئاتر کرمانشاه می توان به اسماعیل شاکری، فریدون و ایرج ناصری، غلام حسین ناجی و فخری اسودی (خوروش) اشاره کرد.
تئاتر کرمانشاهشبیه خوانی در کرمانشاه پیشینه ای کهن دارد و آثار این سنت نمایشی را می توان در معماری تکیة معاون الملک، (که حدود ۱۲۴۰ق ساخته شده) دید. کاشی کاری های این تکیه در اصل تصویرسازی نسخه های گوناگون تعزیه است که سندی است از حضور فراگیر شبیه خوانی در زمان بنای آن. در کنار این کاشی های مذهبی، کاشی هایی با تصاویر اسطوره ای نیز در تکیه دیده می شود. به جز نقالی، معرکه گیری و شبیه خوانی، نمایش سنتی کرمانشاه در نمایش های شادی آور نیز فعال بوده است. علی چینی بندزن (که به فکاهی اجتماعی گرایش داشت)، حسین ارباب، علی نقی نوایی و حسین خرازی از مشهورترین مقلدان آن بودند. تئاتر نوین کرمانشاه حدوداً از سال ۱۲۹۳ آرام آرام شکل گرفت. نخستین گروه تئاتری که در این زمان تشکیل شد، هیئت تئاترال ارامنه به سرپرستی میرزا تقی خان رهبر بود. این گروه برای افتتاح نخستین دبیرستان شهر (کزازی)، نمایشی در سالن آن اجرا کرد و سپس با حمایت مسئولین دبیرستان، گروه ارامنه در این تالار جای گرفت. پس از رهبر، غلام رضا پارسا سرپرست گروه شد و اجراهایش با وقفه هایی تا سال های ۱۳۲۴ ادامه یافت. بعد از تأسیس بانک ملی در سال ۱۳۱۴، گروهی با نام تئاترال غرب برای تبلیغ سیاست های سپرده گذاری در بانک تشکیل شد. در حدود سال ۱۳۲۵ حسین خیرخواه نمایش میرزا کمال الدین (براساس تارتوف مولی یر) را از تهران برای اجرا به کرمانشاه آورد. استقبال تماشاگران، خیرخواه را برآن می دارد تا نمایش های دیگری هم در این شهر اجرا کند. پس از او نیز نوشین، گرجی، جلیل وند، تقی کهنمویی و مصطفی اسکویی با نمایش هایی به کرمانشاه می آیند و این سفرها سبب آگاهی و آشنایی فراگیر مردم با تئاتر می شود سفر یک ماهة بهرام بیضایی به کرمانشاه در سال ۱۳۴۵ و دورة آموزشی او سبب تحریک دوبارة اهالی تئاتر شده و آن ها را به سوی تئاتر جدید سوق می دهد. پس از این دوره، هنرجویان به اجرای نمایش های نوتری می پردازند و تئاتر کرمانشاه با نمایش نامه های جدید ایرانی آشنا می شود. در همین دوره است که گروه های متفاوتی در شهر تشکیل شده و به رقابت با هم می پردازند. در کوران انقلاب ۱۳۵۷ تئاتر جای خود را به فعالیت های سیاسی می دهد و پس از انقلاب نیز فراموش می شود. دانش آموختگان دانشگاهی کرمانشاه که در رشتة نمایش تحصیل کرده اند نیز در تهران ماندگار می شوند و به این ترتیب تئاتر کرمانشاه در سه دهة پس از انقلاب رنگ می بازد. از هنرمندان تئاتر کرمانشاه می توان به اسماعیل شاکری، فریدون و ایرج ناصری، غلام حسین ناجی و فخری اسودی (خوروش) اشاره کرد.
wikijoo: تیاتر_کرمانشاه