تئاتر کارگری
تئاتر کارگریتئاتر کارگری در ایران، برخلاف کشورهای دیگری چون آلمان، گسترده و تأثیرگذار نبود، اما اندک تلاش کارگران و آنچه از این تلاش ها ثبت شده، نشان گر تأثیر آن ها در تحول و دگرگونی تئاتر در آغاز قرن ۱۳ خورشیدی است. تئاتر کارگری جهان، جنبشی بود در برابر تئاتر مجلل بورژوازی که بی هیچ امکانات ویژه ای با کارگران کارخانه ها و در فضاهایی موقتی، مانند تالار کارخانه ها یا خیابان و میدان شهر، اجرا می شد. اجراکنندگان این تئاتر، بیشتر کارگرانی بودند که در پی حقوق از دست رفتة خویش بودند. در ایران گسترش و ارتقای فرهنگ، مهم ترین علت ایجاد این تئاتر بود. ظاهراً مهم ترین گروه تئاتری کارگران در ایران از آنِ «اتحادیة کارگران مطابع» بود که همة اعضای گروهش را از میان کارگران چاپ خانه های تهران برمی گزید. کار این گروه از سال ۱۳۰۰ خورشیدی آغاز شد اما اجراهای ایشان مداوم نبود، بلکه گه گاه و در روزهای پایان هفته به اجرای نمایش می پرداختند. مکان اجرای این گروه، یا تالار گراند هتل بود و یا طبقة بالایی چاپخانة فاروس (از نخستین چاپ خانه های ایران که به چاپ مداوم نمایش نامه پرداخت) که هر دو در خیابان لاله زار و روبه روی هم بودند. البته پیش از این هم در فاروس، گروه «تئاتر ملی» به اجرای نمایش پرداخته بود اما در این زمان، تئاتر ملی از میان رفته بود. محمد دهگان (مترجم و بازیگر) و رضاقلی عبدالله زاده (کارگردان و بازیگر) از سران این گروه بودند. دهگان دو سال پیش از آغاز این گروه به ریاست اتحادیه انتخاب شده بود و رویکرد فرهنگی او به انتشار روزنامة «حقیقت» از سوی اتحادیه انجامید. او نمایش های آذربایجانی را به فارسی برمی گرداند و عبدالله زاده (که زمانی در عشق آباد بنیانگذار گروه تئاتر مسلمان بود و ظاهراً نخستین ایرانی است که تئاتر را به شکل علمی آموخته) به پرورش بازیگران و کارگردانی نمایش می پرداخت. ایجاد «جمعیت آکتورال بهروز» مهم ترین تلاش وی برای تربیت بازیگران در سال ۱۳۰۲ بود. مشهورترین نمایش این گروه، کاوة آهنگر بود که در سال های ۱۳۰۰ و ۱۳۰۱ با ۶۰ بازیگر ایرانی و قفقازی در تهران اجرا شد. دیگر اجراهای آن ها، اهریمن یا پری جادو و زن و شوهر بود. درگیری ها و اتفاقاتی که در خاطرات اعضای گروه آمده، نشان می دهد که ظاهراً مخالفان سیاسی این گروه بیش از موافقانش بوده است. ادامة تلاش تئاتری این گروه و ردپای آن ها در سال های اختناق سیاسی رضاخانی گم شده است، اما تجربة ایشان، نخستین امکانات و زمینه ها را برای شکل گیری گروه های حرفه ای تئاتر که مترجم، کارگران، مربی، بازیگر و سالن ویژه داشت، در ایران فراهم کرد. سال ها بعد، تالار گراند هتل، با اعمال تغییراتی، به «تئاتر دهگان» بدل شد.۱. kitchen-sink movement۲. Arnold Wesker۳. John Osborne
تئاتر کارگریتئاتر کارگری در ایران، برخلاف کشورهای دیگری چون آلمان، گسترده و تأثیرگذار نبود، اما اندک تلاش کارگران و آنچه از این تلاش ها ثبت شده، نشان گر تأثیر آن ها در تحول و دگرگونی تئاتر در آغاز قرن ۱۳ خورشیدی است. تئاتر کارگری جهان، جنبشی بود در برابر تئاتر مجلل بورژوازی که بی هیچ امکانات ویژه ای با کارگران کارخانه ها و در فضاهایی موقتی، مانند تالار کارخانه ها یا خیابان و میدان شهر، اجرا می شد. اجراکنندگان این تئاتر، بیشتر کارگرانی بودند که در پی حقوق از دست رفتة خویش بودند. در ایران گسترش و ارتقای فرهنگ، مهم ترین علت ایجاد این تئاتر بود. ظاهراً مهم ترین گروه تئاتری کارگران در ایران از آنِ «اتحادیة کارگران مطابع» بود که همة اعضای گروهش را از میان کارگران چاپ خانه های تهران برمی گزید. کار این گروه از سال ۱۳۰۰ خورشیدی آغاز شد اما اجراهای ایشان مداوم نبود، بلکه گه گاه و در روزهای پایان هفته به اجرای نمایش می پرداختند. مکان اجرای این گروه، یا تالار گراند هتل بود و یا طبقة بالایی چاپخانة فاروس (از نخستین چاپ خانه های ایران که به چاپ مداوم نمایش نامه پرداخت) که هر دو در خیابان لاله زار و روبه روی هم بودند. البته پیش از این هم در فاروس، گروه «تئاتر ملی» به اجرای نمایش پرداخته بود اما در این زمان، تئاتر ملی از میان رفته بود. محمد دهگان (مترجم و بازیگر) و رضاقلی عبدالله زاده (کارگردان و بازیگر) از سران این گروه بودند. دهگان دو سال پیش از آغاز این گروه به ریاست اتحادیه انتخاب شده بود و رویکرد فرهنگی او به انتشار روزنامة «حقیقت» از سوی اتحادیه انجامید. او نمایش های آذربایجانی را به فارسی برمی گرداند و عبدالله زاده (که زمانی در عشق آباد بنیانگذار گروه تئاتر مسلمان بود و ظاهراً نخستین ایرانی است که تئاتر را به شکل علمی آموخته) به پرورش بازیگران و کارگردانی نمایش می پرداخت. ایجاد «جمعیت آکتورال بهروز» مهم ترین تلاش وی برای تربیت بازیگران در سال ۱۳۰۲ بود. مشهورترین نمایش این گروه، کاوة آهنگر بود که در سال های ۱۳۰۰ و ۱۳۰۱ با ۶۰ بازیگر ایرانی و قفقازی در تهران اجرا شد. دیگر اجراهای آن ها، اهریمن یا پری جادو و زن و شوهر بود. درگیری ها و اتفاقاتی که در خاطرات اعضای گروه آمده، نشان می دهد که ظاهراً مخالفان سیاسی این گروه بیش از موافقانش بوده است. ادامة تلاش تئاتری این گروه و ردپای آن ها در سال های اختناق سیاسی رضاخانی گم شده است، اما تجربة ایشان، نخستین امکانات و زمینه ها را برای شکل گیری گروه های حرفه ای تئاتر که مترجم، کارگران، مربی، بازیگر و سالن ویژه داشت، در ایران فراهم کرد. سال ها بعد، تالار گراند هتل، با اعمال تغییراتی، به «تئاتر دهگان» بدل شد.۱. kitchen-sink movement۲. Arnold Wesker۳. John Osborne
wikijoo: تیاتر_کارگری