تکوین دستگاه عصبی، رشد دستگاه عصبی یا رشد عصبی ( توسعه عصبی ) به فرآیندهایی گفته می شود که دستگاه عصبی جانوران را از مراحل اولیه رشد جنینی تا بزرگسالی ایجاد، شکل و تغییر شکل می دهد. رشته و زمینه دانشگاهی رشد عصبی از علوم اعصاب و زیست شناسی تکوینی برای توصیف و ارائه بینشی در مورد مکانیسم های سلولی و مولکولی که توسط آن دستگاه های عصبی پیچیده توسعه می یابند، از کرم های لوله ای و مگس سرکه گرفته تا پستانداران، الگو می گیرد.
نقص در رشد عصبی می تواند منجر به ناهنجاری هایی مانند هولوپروزنسفالی و طیف گسترده ای از اختلالات عصبی از جمله فلج اندام و فلجی کامل، اختلالات تعادلی و بینایی و تشنج شود. [ ۱] در انسان اختلالات دیگری مانند سندرم رت، نشانگان داون و کم توانی ذهنی نیز ممکن است رخ دهد. [ ۲]
تشکیل و تمایز یافتن دستگاه عصبی در جنین، زودتر از سایر اندام ها و دستگاه ها آغاز می شود و اولین دوره اندام زایی جنین را تشکیل می دهد. در انسان و سایر مهره داران، دستگاه عصبی از تمایز پوسته خارجی جنین ( اکتودرم ) ( Ectoderm ) به وجود می آید. ابتدا اکتودرم در طول پشت جنین به صورت یک نوار مسطح و قطور مشخص می شود که به آن نوار یا صفحه عصبی ( Neural plate ) می گویند. سلول های صفحه عصبی ضمن تکثیر، داخل رفته و یک فرورفتگی طولی را به نام ناودان یا شیار عصبی ( Neural groove ) ایجاد می کنند. همزمان با تکثیر سلول ها به تدریج دو سر شیار عصبی به یکدیگر نزدیک و سپس متصل می شود. اتصال دو لبه لوله عصبی، ابتدا در ناحیه وسط جنین روی می دهد و سپس به دو سر لوله امتداد می یابد و سرانجام دو منفذ قدامی و خلفی آن کاملاً بسته می شود. همزمان با تغییراتی که گفته شد تعدادی از سلول های دو طرف لوله عصبی به صورت گروهی، از این لوله جدا می شوند. این توده سلول ها را تیغه عصبی می نامند. تیغه های عصبی با رشد و نمو و تمایز خود سرانجام عقده های نخاعی، ریشه های خلفی اعصاب نخاعی، عقده های حسی اعصاب مغزی و گره های عصبی پراکنده در بدن و نواحی مرکزی غدد فوق کلیوی را می سازند. لوله عصبی مغز و نخاع را به وجود می آورد.
سلول های تشکیل دهنده لوله عصبی در طی تکثیر و رشد و نمو خود در دو جهت از یکدیگر تمایز می یابند. عده ای که نورواکتوبلاست خوانده می شوند، منشأ نورون ها و عده دیگری که اسپونژیوبلاست ( Spongioblas ) نام دارند، منشأ سلول های بافت همبند ( نوروگلیا ) با منشأ اکتودرمی می شوند.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفنقص در رشد عصبی می تواند منجر به ناهنجاری هایی مانند هولوپروزنسفالی و طیف گسترده ای از اختلالات عصبی از جمله فلج اندام و فلجی کامل، اختلالات تعادلی و بینایی و تشنج شود. [ ۱] در انسان اختلالات دیگری مانند سندرم رت، نشانگان داون و کم توانی ذهنی نیز ممکن است رخ دهد. [ ۲]
تشکیل و تمایز یافتن دستگاه عصبی در جنین، زودتر از سایر اندام ها و دستگاه ها آغاز می شود و اولین دوره اندام زایی جنین را تشکیل می دهد. در انسان و سایر مهره داران، دستگاه عصبی از تمایز پوسته خارجی جنین ( اکتودرم ) ( Ectoderm ) به وجود می آید. ابتدا اکتودرم در طول پشت جنین به صورت یک نوار مسطح و قطور مشخص می شود که به آن نوار یا صفحه عصبی ( Neural plate ) می گویند. سلول های صفحه عصبی ضمن تکثیر، داخل رفته و یک فرورفتگی طولی را به نام ناودان یا شیار عصبی ( Neural groove ) ایجاد می کنند. همزمان با تکثیر سلول ها به تدریج دو سر شیار عصبی به یکدیگر نزدیک و سپس متصل می شود. اتصال دو لبه لوله عصبی، ابتدا در ناحیه وسط جنین روی می دهد و سپس به دو سر لوله امتداد می یابد و سرانجام دو منفذ قدامی و خلفی آن کاملاً بسته می شود. همزمان با تغییراتی که گفته شد تعدادی از سلول های دو طرف لوله عصبی به صورت گروهی، از این لوله جدا می شوند. این توده سلول ها را تیغه عصبی می نامند. تیغه های عصبی با رشد و نمو و تمایز خود سرانجام عقده های نخاعی، ریشه های خلفی اعصاب نخاعی، عقده های حسی اعصاب مغزی و گره های عصبی پراکنده در بدن و نواحی مرکزی غدد فوق کلیوی را می سازند. لوله عصبی مغز و نخاع را به وجود می آورد.
سلول های تشکیل دهنده لوله عصبی در طی تکثیر و رشد و نمو خود در دو جهت از یکدیگر تمایز می یابند. عده ای که نورواکتوبلاست خوانده می شوند، منشأ نورون ها و عده دیگری که اسپونژیوبلاست ( Spongioblas ) نام دارند، منشأ سلول های بافت همبند ( نوروگلیا ) با منشأ اکتودرمی می شوند.
wiki: تکوین دستگاه عصبی