تَک نِگاشت (monograph)
(یا: مونوگرافی؛ تک نگاری) نوشته ای مستقل دربارۀ نوع، گروه، یا مجموعه ای از چیزها؛ به بیان دیگر، تک نگاشت نوشته ای مستقل و کامل و جامع الاطراف دربارۀ موضوعی معیّن است. اصطلاح تک نگاشت نخست در حوزۀ علوم اجتماعی به کار برده شد و در آغاز فقط به آثاری که در این حوزه دربارۀ موضوعی خاص نوشته شده بود اطلاق می شد، اما رفته رفته این اصطلاح وارد حوزۀ ادبیات و سایر زمینه ها شد. از نخستین تک نگاشت های فارسی در حوزۀ علوم اجتماعی اورازان و تات نشین های بلوک زهرا و جزیرۀ خارک دُرّ یتیم خلیج فارس اثر جلال آل احمد است. البته پیش تر از آن نیز کتاب هایی دربارۀ اصفهان و برخی شهرهای دیگر ایران در دورۀ قاجار نوشته شده بود. تک نگاشت های علوم اجتماعی بیشتر واحدهای اجتماعی همچون خانواده، و زندگی روستایی و عشایری و بومی و بررسی جمعیت و ترکیب طبقاتی و جغرافیا و روابط افراد و ارزش ها و آرمان ها و عقاید و باورهای مردم آن ناحیه است. تک نگاشت های ادبی فارسی شامل کتاب هایی است دربارۀ یک شخصیت یا یک اثر یا یک موضوع که برخی از آن ها در مجموعه ای قرار دارند که شامل چند کتاب از این نوع است. کتاب هایی چون فردوسی (نوشتۀ محمدامین ریاحی)، خیام (نوشتۀ علی رضا ذکاوتی قراگوزلو)، سعدی (نوشتۀ ضیاء موحد)، جامی (نوشتۀ نجیب مایل هروی) در مجموعۀ «بنیانگذاران فرهنگ امروز» از نمونه های تک نگاشت های ادبی فارسی است. در زمینه های دیگری نیز تک نگاشت هایی تألیف شده است ازجمله در زمینۀ تاریخ ایران کتاب امیرکبیر و ایران نوشتۀ فریدون آدمیت و در زمینۀ آماده سازی کتاب و نشر و ویرایش، کتاب راهنمای آماده ساختن کتاب نوشتۀ میر شمس الدین ادیب سلطانی.
(یا: مونوگرافی؛ تک نگاری) نوشته ای مستقل دربارۀ نوع، گروه، یا مجموعه ای از چیزها؛ به بیان دیگر، تک نگاشت نوشته ای مستقل و کامل و جامع الاطراف دربارۀ موضوعی معیّن است. اصطلاح تک نگاشت نخست در حوزۀ علوم اجتماعی به کار برده شد و در آغاز فقط به آثاری که در این حوزه دربارۀ موضوعی خاص نوشته شده بود اطلاق می شد، اما رفته رفته این اصطلاح وارد حوزۀ ادبیات و سایر زمینه ها شد. از نخستین تک نگاشت های فارسی در حوزۀ علوم اجتماعی اورازان و تات نشین های بلوک زهرا و جزیرۀ خارک دُرّ یتیم خلیج فارس اثر جلال آل احمد است. البته پیش تر از آن نیز کتاب هایی دربارۀ اصفهان و برخی شهرهای دیگر ایران در دورۀ قاجار نوشته شده بود. تک نگاشت های علوم اجتماعی بیشتر واحدهای اجتماعی همچون خانواده، و زندگی روستایی و عشایری و بومی و بررسی جمعیت و ترکیب طبقاتی و جغرافیا و روابط افراد و ارزش ها و آرمان ها و عقاید و باورهای مردم آن ناحیه است. تک نگاشت های ادبی فارسی شامل کتاب هایی است دربارۀ یک شخصیت یا یک اثر یا یک موضوع که برخی از آن ها در مجموعه ای قرار دارند که شامل چند کتاب از این نوع است. کتاب هایی چون فردوسی (نوشتۀ محمدامین ریاحی)، خیام (نوشتۀ علی رضا ذکاوتی قراگوزلو)، سعدی (نوشتۀ ضیاء موحد)، جامی (نوشتۀ نجیب مایل هروی) در مجموعۀ «بنیانگذاران فرهنگ امروز» از نمونه های تک نگاشت های ادبی فارسی است. در زمینه های دیگری نیز تک نگاشت هایی تألیف شده است ازجمله در زمینۀ تاریخ ایران کتاب امیرکبیر و ایران نوشتۀ فریدون آدمیت و در زمینۀ آماده سازی کتاب و نشر و ویرایش، کتاب راهنمای آماده ساختن کتاب نوشتۀ میر شمس الدین ادیب سلطانی.
wikijoo: تک_نگاشت