تَک قَندها (monosaccharide)
(یا: مونوساکاریدها) قندهای ساده. کربوهیدرات هایی اند که ممکن نیست براثر عمل رقیق سازی با اسید به واحدهای کوچک تر بشکنند. تک قندها را بر مبنای تعداد اتم های کربن تحت مالکیت کربوهیدرات رده بندی می کنند. تریوزها سه اتم کربن، و تتروزها و پنتوزها و هگزوزها به ترتیب چهار، پنج، و شش اتم کربن دارند. هریک از این ترکیبات بعداً به الدوزها و کتوزها تقسیم می شوند؛ بسته به این که ملکولشان شامل گروه آلدئیدی (CHO-) یا گروه کتونی (-CO-) باشند. مثلاً، گلوکز دارای شش اتم کربن و یک گروه آلدئیدی است و بنابراین الدوهگزوز است، در حالی که فروکتوز کتوهگزوز است. گروه های آلدئیدی و کتونی تعیین کنندۀ خواص کاهندۀ تک قندهایند. تک قندها ممکن است در قبال اسیدهای قندشان اکسیدکننده باشند. همچنین، با اسید فُسفُریک واکنش می دهند و تولید استرهای فسفاته می کنند که در ساخت وساز سلولی بسیار اهمیت دارند. تک قندها ممکن است به صورت زنجیرهای مستقیم یا مولکول های حلقوی شکل یافت شوند. فرمول عمومی تک قندها به شکلCnH۲nOn است که در آن n ممکن است پنج یا شش باشد.
(یا: مونوساکاریدها) قندهای ساده. کربوهیدرات هایی اند که ممکن نیست براثر عمل رقیق سازی با اسید به واحدهای کوچک تر بشکنند. تک قندها را بر مبنای تعداد اتم های کربن تحت مالکیت کربوهیدرات رده بندی می کنند. تریوزها سه اتم کربن، و تتروزها و پنتوزها و هگزوزها به ترتیب چهار، پنج، و شش اتم کربن دارند. هریک از این ترکیبات بعداً به الدوزها و کتوزها تقسیم می شوند؛ بسته به این که ملکولشان شامل گروه آلدئیدی (CHO-) یا گروه کتونی (-CO-) باشند. مثلاً، گلوکز دارای شش اتم کربن و یک گروه آلدئیدی است و بنابراین الدوهگزوز است، در حالی که فروکتوز کتوهگزوز است. گروه های آلدئیدی و کتونی تعیین کنندۀ خواص کاهندۀ تک قندهایند. تک قندها ممکن است در قبال اسیدهای قندشان اکسیدکننده باشند. همچنین، با اسید فُسفُریک واکنش می دهند و تولید استرهای فسفاته می کنند که در ساخت وساز سلولی بسیار اهمیت دارند. تک قندها ممکن است به صورت زنجیرهای مستقیم یا مولکول های حلقوی شکل یافت شوند. فرمول عمومی تک قندها به شکلCnH۲nOn است که در آن n ممکن است پنج یا شش باشد.
wikijoo: تک_قندها