تک رنگ بینی

تک رنگ بینی ( انگلیسی: Monochromacy ) ، ( از یونانی mono به معنی "یک" و chromo به معنی "رنگ" ) توانایی موجودات یا ماشین ها برای درک فقط شدت نور بدون توجه به ترکیب طیفی ( رنگ ) است. موجودات که تک رنگ بینی دارند تک رنگ بین نامیده می شوند.
بسیاری از پستانداران مانند آب بازسانان، میمون های شب و شیر دریایی استرالیایی تک رنگ بین هستند.
در انسان، فقدان دید رنگی یکی از چندین علامت دیگر بیماری های ارثی یا اکتسابی شدید، از جمله کوررنگی کامل یا تک رنگ مخروط آبی ( Blue cone monochromacy ) است که روی هم حدود ۱ نفر از ۳۰۰۰۰ نفر را مبتلا می کند. فرد مبتلا می تواند روشن، تیره و سایه های خاکستری را تشخیص دهد اما رنگ را نه.
بینایی انسان به یک شبکیه دوتایی ( Duplex retina ) متکی است که از دو نوع یاخته گیرنده نوری تشکیل شده است. میله ها در درجه اول مسئول دید در تاریکی در نور کم و مخروط ها در درجه اول مسئول دید در روشنایی در نور روز هستند. برای تمام مهره داران شناخته شده، دید در تاریکی تک رنگ است، زیرا معمولاً تنها یک دسته از یاخته های میله ای وجود دارد. با این حال، وجود کلاس های مخروطی متعدد که به دید در روشنایی کمک می کنند، دید رنگی را در شرایط روز ممکن می سازد.
اکثر انسان ها دارای سه دسته مخروط هستند که هر کدام دارای کلاس متفاوتی از اپسین هستند. این سه اپسین دارای حساسیت های طیفی متفاوتی هستند که پیش نیاز سه رنگ بینی است. تغییر هر یک از این سه مخروط اپسین می تواند منجر به کوررنگی شود.
• کوررنگی غیرعادی، زمانی که هر سه مخروط عملکردی هستند، اما یک یا چند مخروط در حساسیت طیفی آن تغییر می کند.
• دورنگ بینی، زمانی که یکی از مخروط ها غیرکاربردی باشد و یکی از کانال های حریف قرمز - سبز یا آبی - زرد کاملاً غیرفعال باشد.
• تک رنگ مخروطی ( Blue cone monochromacy ) ، زمانی که دو تا از مخروط ها غیرکاربردی هستند و هر دو کانال مخالف رنگی غیرفعال می شوند. بینایی به سیاه، سفید و خاکستری کاهش می یابد.
• میله تک رنگ بینی ( کوررنگی کامل ) ، زمانی که هر سه مخروط غیرعملکردی هستند و بنابراین دید در روشنایی ( و بنابراین دید رنگی ) غیرفعال می شود.
تک رنگ بینی دید در روشنایی یکی از علائم تک رنگ مخروطی و تک رنگ میله ای است، بنابراین این دو حالت معمولاً در مجموع به عنوان تک رنگ بینی نامیده می شوند. [ ۱] [ ۲]