تپه گرگر ( کول تپه گرگر ) مربوط به هزاره پنجم قبل از میلاد تا دوران های تاریخی پس از اسلام است و در شهر هادیشهر امروزی ( در اصل در شهر تاریخی گرگر ) واقع شده است. این اثر، که در واقع مرکز تمدن کور - ارس در زمان های قدیم است، در تاریخ ۱ فروردین ۱۳۴۷ با شمارهٔ ثبت ۷۸۷ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
... [مشاهده متن کامل]
کول تپه در زبان ترکی به معنی تپهٔ خاکستر است و به مکانی گفته می شود که از انباشت خاکستر آتشکده ها به وجود آمده است.
محوطهٔ کول تپهٔ گرگر با ارتفاع ۹۶۷ متر از سطح دریا تپه ای است به وسعت تقریبی ۶ هکتار و به ارتفاع ۱۹ متر از سطح زمین های اطراف که در میان باغ ها و مزارع کشاورزی هادیشهر واقع شده است.
این محوطه جزو محوطه های شاخص شمال غرب ایران است که به طور متوالی دارای آثار و لایه های فرهنگی از دورهٔ مس و سنگ جدید و مفرغ قدیم است که بررسی وضعیت فرهنگی دورهٔ مس و سنگ جدید منطقه و به دنبال آن چگونگی مرحلهٔ انتقالی یا گذار و شکل گیری مراحل II, I و III تمدن کورا–آراکس را امکان پذیر ساخت. با کاوش های انجام شده در کول تپه، وضعیت منطقه در عصر مفرغ میانی، جدید و نیز عصر آهن III، اورارتویی و هخامنشی مشخص شد.
شباهت های فرامنطقه ای بین آثار مس و سنگ جدید کول تپه و مناطق همجوار مانند شرق آناتولی و شمال بین النهرین وجود دارد.
در طی فصل دوم کاوش، آثار بسیار ارزشمندی، اعم از ۱۵ مرحله معماری از دورة مفرغ قدیم همراه طیف وسیعی از سفالهای این دوره و سایر اشیاء ویژه چون پیکرک های حیوانی شاخص، اشیاء مفرغی و… از کاوش ترانشه های I و IV به دست آمد.
در فصل اول کاوش و در لایه های مفرغ قدیم محوطه یک مهر استامپی از نوع گل پخته به دست آمد. این مهر استامپی دارای نقش کندهٔ هندسی و از نظر شکل کاملاً شبیه به سردوک است. جنس آن از گل پخته است و در تمپر آن از شن نرم به عنوان ماده چسباننده استفاده شده است. اشکال هندسی به صورت کاملاً قرینه بر آن حک شده که تنها در یک بخش آن این قرینه رعایت نشده است. قطر این مهر ۲. ۴ و ارتفاع آن ۱. ۵ سانتی متر است. در پشت این مهر ( دقیقاً در مرکز آن ) خط صافی کنده شده که کارایی آن نامعلوم است.
شاخص ترین اثر یافت شده از فصل دوم کاوش، عبارت بود از مهر استوانهای که برای نخستین بار از فرهنگ کورا - ارس در این منطقه یافت شد.
... [مشاهده متن کامل]
کول تپه در زبان ترکی به معنی تپهٔ خاکستر است و به مکانی گفته می شود که از انباشت خاکستر آتشکده ها به وجود آمده است.
محوطهٔ کول تپهٔ گرگر با ارتفاع ۹۶۷ متر از سطح دریا تپه ای است به وسعت تقریبی ۶ هکتار و به ارتفاع ۱۹ متر از سطح زمین های اطراف که در میان باغ ها و مزارع کشاورزی هادیشهر واقع شده است.
این محوطه جزو محوطه های شاخص شمال غرب ایران است که به طور متوالی دارای آثار و لایه های فرهنگی از دورهٔ مس و سنگ جدید و مفرغ قدیم است که بررسی وضعیت فرهنگی دورهٔ مس و سنگ جدید منطقه و به دنبال آن چگونگی مرحلهٔ انتقالی یا گذار و شکل گیری مراحل II, I و III تمدن کورا–آراکس را امکان پذیر ساخت. با کاوش های انجام شده در کول تپه، وضعیت منطقه در عصر مفرغ میانی، جدید و نیز عصر آهن III، اورارتویی و هخامنشی مشخص شد.
شباهت های فرامنطقه ای بین آثار مس و سنگ جدید کول تپه و مناطق همجوار مانند شرق آناتولی و شمال بین النهرین وجود دارد.
در طی فصل دوم کاوش، آثار بسیار ارزشمندی، اعم از ۱۵ مرحله معماری از دورة مفرغ قدیم همراه طیف وسیعی از سفالهای این دوره و سایر اشیاء ویژه چون پیکرک های حیوانی شاخص، اشیاء مفرغی و… از کاوش ترانشه های I و IV به دست آمد.
در فصل اول کاوش و در لایه های مفرغ قدیم محوطه یک مهر استامپی از نوع گل پخته به دست آمد. این مهر استامپی دارای نقش کندهٔ هندسی و از نظر شکل کاملاً شبیه به سردوک است. جنس آن از گل پخته است و در تمپر آن از شن نرم به عنوان ماده چسباننده استفاده شده است. اشکال هندسی به صورت کاملاً قرینه بر آن حک شده که تنها در یک بخش آن این قرینه رعایت نشده است. قطر این مهر ۲. ۴ و ارتفاع آن ۱. ۵ سانتی متر است. در پشت این مهر ( دقیقاً در مرکز آن ) خط صافی کنده شده که کارایی آن نامعلوم است.
شاخص ترین اثر یافت شده از فصل دوم کاوش، عبارت بود از مهر استوانهای که برای نخستین بار از فرهنگ کورا - ارس در این منطقه یافت شد.
