توپ زنجیر پله بازی

توپ زَنْجیر پِلّه، بازی
(یا: چِلْتوپ؛ چوب توپ؛ توپ چوب) از کهن ترین بازی های گروهی ایرانی. اگر با تحقیق، چنان که برخی پژوهشگران متذکر شده اند، روشن شود که «پله» در عنوان این بازی شکل دگرشدۀ «پَهره» در لغت پهلوی (به معنی قراول و پاسبانِ هریک از هشت بخش شب) است، پیشینۀ این بازی از آنچه تخمین زده می شود، دورتر می رود. این بازی با اندک تفاوت هایی در قواعد، به بیس بال شبیه است. رقابت در این بازی میان دو گروهِ عامل (چوب به دست) و معمول (پرتاب کنندۀ توپ)، بدون آن که شمار بازیکنان هر گروه مشخص باشد، برقرار می شود. ابزارهای اصلی بازی عبارت اند از یک چوب، با سرِ تقریباً پهن و سنگین و توپی کوچک و جهنده، در حجم و اندازه ای که به راحتی در مشت جای گیرد. ستارۀ گروهِ عامل، بازیکن چوب به دستی است که بتواند توپ پرتابیِ ستارۀ گروهِ معمول را به ضربِ چوب تا آن جا که ممکن است، دور کند و خود به چالاکی به محوطه ای تعیین شده در ۳۰ـ۴۰متری گوشۀ میدان بدَوَد و از اصابتِ توپ، که حالا در دست یکی از بازیکنان گروه معمول است و به سمت او پرتاب می شود، برهد یا بکوشد توپ پرتابی را گرفته، آن قدر نزد خود نگاه دارد که دیگر هم گروه هایش به قرارگاهِ اول شان، نزدیک محلِ خود چوب به دست، باز گردند. این بازی امتیازبندی ندارد و تا آن هنگام که همۀ بازیکنان گروه عامل به ضرب توپِ بازیکنان گروه معمول از بازی کنار روند، ادامه می یابد.