تونل سازی

تونل سازی در جهان امروز یکی از مشاغل مهم است که در شرایط موجود، راه های سخت گذر را خیلی آسان ساخته است. اکنون تونل سازان توانسته اند در زیر دریاها، میان کوه ها و زیر زمین و حتی برای مقاصد راه اتصالی و انتقال سیم برق و تلفن، خط ریل، مخفی گاه ها، گدامها، انتقال پایپ لاین، پایپ آب و غیره تونل ایجاد کنند. یکی از کارهای مشکل تونل سازی حفر یا ایجاد سوراخ تونل است که باید دقیق به محلی که تونل ختم می شود سوراخ شود. بدین منظور، کمپانی های مجرب وجود دارد. این کمپانی ها از وسایل مدرن به نام تی بی ام ( TBM: tunnel boring machine ) استفاده می کنند. این ماشین ها توسط شرکت روبین کانادایی و سایر کمپانی ها ساخته می شود.
ماشین TBM می تواند ۱۶ متر در روز حفر کند. از این ماشین برای سوراخ کردن سنگ و خاک و ریگ استفاده می شود و حتی توانایی سوراخ کردن زمین به شکل افقی را نیز دارد. قطر این ماشین ها، که برای سوراخ کردن سنگ ها به کار می رود ۱۴٫۳ متر است. برای سوراخ کردن خاک و ریگ نیز شرکتی آلمانی با نام Herrenknecht AG توانسته است به قطر ۱۵٫۴۳ متر در پروژهٔ شانگهای چین و در سال ۲۰۰۵ قطر ۱۹ متر را تولید کند. در صنعت طراحی و ساخت تونل ها کشورهای آمریکا، آلمان، ژاپن، چین و روسیه این فناوری را دارا هستند.
استفاده از ماشین های غول پیکر در ساختن تونل های طویل، کاری است اقتصادی، سریع و به صرفه؛ ولی در ساختن تونل های کوتاه، این کار جنبهٔ اقتصادی ندارد و از وسایل کوچک تر که با نام TBMs شناخته می شوند استفاده می کنند. تونل ها به شکل مستطیل و مدوّر ساخته می شوند. تونل های مدوّر مقاومت خیلی زیاد در برابر وزن واردشده دارند.
بشریت پس از اینکه توانست ابزار کار را خود تولید کند، در جستجو و کاوش چیزهای جدید به قصد مرفه ساختن حیات خویش برآمد. ازجمله آغاز به کندن کوه و زمین به قصد ساخت پناه گاه، چاه آب، و استخراج معادن نمود که در زبان فارسی به نام چاه کندن در زمین، صوف کشیدن در زیر زمین تپه و کوه، شکاف یا سوراخ کاری در اجسام سخت یاد می گردید. پس از مدت زمانی با تولیدکردن ابزار مدرن تر آغاز به «نقم کاری» تونل سازی در زیر زمین یا کوه به منظور راه تجارتی، کانال آب، راه جنگی استفاده نمودند. پس از اختراع و اکتشافات وسایل مدرن برقی و سیستم هیدرولیک تونل ها برای چندین مقصد مورد استفاده قرار گرفت. هزار سال قبل از میلاد مسیح، بابلی ها، مصری ها و یونانی ها به منظور کشف مواد معدنی یا دفن شاهانشان به حفر تونل می پرداختند. احتمالاً اولین تونل در سال ۲۱۰۰ قبل از میلاد توسط بابِلی ها در بستر خشکیدهٔ رودخانهٔ فرات بنا شده است. در سال ۲۵۰ قبل از میلاد، مقارن با عصر اسکندر مقدونی، تونلی به اندازهٔ بیشتر از ۲ کیلومتر توسط یونانی ها در جزیرهٔ ساموس حفر شده است. مشهورترین تونل در زمان های قدیم توسط مصریان در ناحیهٔ لاکسور در زیر زمین حفر گردیده است که دارای صدها راهرو پیچیده است. مصریان عادت داشتند جسد پادشاه خود را با تعدادی جواهر قیمتی دفن کنند. به خاطر جلوگیری از دستبرد، ابتدا تونل حفر می کردند و جسد شاه خود را در اتاق می گذاشتند.