تونِسی، محمود بایْرام (اسکندریه ۱۸۹۳ـ۱۹۶۱)
شاعر و نویسندۀ تونسی تبار مصری. سروده های او به گویش محاوره ای مصری و تونسی در سراسر جهان عرب، دهان به دهان می گردد. کار ادبی او با چاپ شعرهای انتقادیِ اجتماعی ـ سیاسی در روزنامه های النجاح و الاهالی آغاز شد (اسکندریه، ۱۹۱۶). در سال پرآشوب ۱۹۱۹، روزنامه های فکاهی المِسَلَّه و الخاذوق را منتشر کرد که به زودی این نشریه ها تعطیل و خود وی از مصر اخراج شد. مدت نوزده سال در تونس و فرانسه و سوریه زیست. در فرانسه کارگر روزمزد بود. خاطرات این دوره را در داستان های کوتاه و مقالاتش منعکس کرده است. شعرهای این دوره اش را نیز در روزنامۀ الشباب و مجلۀ الفنون قاهره به چاپ می رساند. مقامات هجایی او نقش روحانیون را در زندگی روزمرۀ مصر می کاود. در دهۀ ۱۹۳۰ با چند نشریۀ تونسی همکاری داشت و الشباب را بنیاد گذاشت که این بار نیز به بسته شدن نشریه و تبعید خود او به سوریه انجامید. مخفیانه به مصر رفت و سرانجام پس از انقلاب افسران آزاد، تابعیت مصری گرفت و چند ماه قبل از مرگش، جایزۀ دولتی ادبیات به او اعطا شد. در دو دهۀ واپسین زندگی گه گاه شعر می سرود و برای ام کلثوم، خوانندۀ بزرگ مصری، تصنیف می ساخت. نمایش نامه های رادیویی و فیلم نامه هم می نوشت. کلیات آثارش در ۱۹۷۴ به کوشش رشدی صالح چاپ شد. بایرام تونسی زَجَل مصری را به سطحی هنری ارتقا داد و بر نسل انقلابی شاعران بعد از خود، از قبیل فؤاد حداد، تأثیر گذاشت.
شاعر و نویسندۀ تونسی تبار مصری. سروده های او به گویش محاوره ای مصری و تونسی در سراسر جهان عرب، دهان به دهان می گردد. کار ادبی او با چاپ شعرهای انتقادیِ اجتماعی ـ سیاسی در روزنامه های النجاح و الاهالی آغاز شد (اسکندریه، ۱۹۱۶). در سال پرآشوب ۱۹۱۹، روزنامه های فکاهی المِسَلَّه و الخاذوق را منتشر کرد که به زودی این نشریه ها تعطیل و خود وی از مصر اخراج شد. مدت نوزده سال در تونس و فرانسه و سوریه زیست. در فرانسه کارگر روزمزد بود. خاطرات این دوره را در داستان های کوتاه و مقالاتش منعکس کرده است. شعرهای این دوره اش را نیز در روزنامۀ الشباب و مجلۀ الفنون قاهره به چاپ می رساند. مقامات هجایی او نقش روحانیون را در زندگی روزمرۀ مصر می کاود. در دهۀ ۱۹۳۰ با چند نشریۀ تونسی همکاری داشت و الشباب را بنیاد گذاشت که این بار نیز به بسته شدن نشریه و تبعید خود او به سوریه انجامید. مخفیانه به مصر رفت و سرانجام پس از انقلاب افسران آزاد، تابعیت مصری گرفت و چند ماه قبل از مرگش، جایزۀ دولتی ادبیات به او اعطا شد. در دو دهۀ واپسین زندگی گه گاه شعر می سرود و برای ام کلثوم، خوانندۀ بزرگ مصری، تصنیف می ساخت. نمایش نامه های رادیویی و فیلم نامه هم می نوشت. کلیات آثارش در ۱۹۷۴ به کوشش رشدی صالح چاپ شد. بایرام تونسی زَجَل مصری را به سطحی هنری ارتقا داد و بر نسل انقلابی شاعران بعد از خود، از قبیل فؤاد حداد، تأثیر گذاشت.