تونسی محمد بن عمر

[ویکی نور] «محمد بن عمر تونسی» در سال 1204ق1789/م در تونس از پدری تونسی و مادری مصری متولد گردید. در چهارسالگی پدرش به جهت کاری به سودان منتقل گردید لذا محمد نیز به همراه پدر به منطقه دارفور سودان مهاجرت کرد. او در زمان حکومت سلطان صابون به منطقه وادای رفت و مورد استقبال قرار گرفت. بعد از هشت ماه از سلطان صابون اجازه سفر به تونس را گرفته و در سال 1228ق1813/م به تونس رسید. او مدت زیادی را در تونس نماند و عازم قاهره شد. او به ارتش مصر ملحق شد و در سال 1827م در جنگ موره شرکت کرد. او در سال 1832م مجدداً به دارفور بازگشت و به تصحیح ترجمه های عربی کتب طب در دانشگاه طب بیطری پرداخت. در این زمان بود که با دکتر پیرون فرانسوی آشنا شد و به او زبان عربی را آموزش داد.
هنگامی که پیرون از سفرهای تونسی به سرزمین های سودان-دارفور و وادای- اطلاع یافت، او را به نوشتن خاطراتش از این مناطق تشویق کرد. هدف او از این کار، این بود که این خاطرات را کتابی برای مطالعات عربی قرار دهد. در سال 1839م که هم زمان با عصر ترجمه در مصر بود، پیرون مدیر یک مدرسه طب گردید و فرصت جدیدی برای تونسی مهیا شد. او گذشته از تصحیح کتب ترجمه شده عربی در علوم جدید، بسیاری از مصطلحات علمی متعلق به علوم طب، گیاه و جانورشناسی را به کار گرفت. کتاب «الشذور الذهبیة فی المصطلحات الطبیة» از جمله تألیفات او در این زمینه است.
او مراجعات ارزشمندی در خصوص بعضی از کتب عربی قدیم که در زمان او در مصر چاپ شده بود انجام داد که از آن جمله می توان به «مقامات الحریری» و «المستطرف للاشبیهی» اشاره کرد.
تونسی در اواخر عمرش در روز جمعه هر هفته به تدریس حدیث در مسجد سیده زینب در قاهره اشتغال داشته است. وی در سال 1274ق1857/م در سن هفتاد سالگی در قاهره درگذشت.
تألیفات و تصحیحات تونسی علاوه بر آثار مذکور عبارت است از:
1- تشعیذ الاذهان بسیرة بلاد العرب و السودان؛