توماس اکوییناس قدیس

دانشنامه آزاد فارسی

توماس آکوییناس قدیس. توماس آکوئیناس قِدّیس (۱۲۲۵ـ۱۲۷۴م)(St Thomas Aquinas)
توماس آکوئیناس قِدّیس
فیلسوف و متأله ایتالیایی، بزرگ ترین چهرۀ مکتب مدرسی۱. راهبی دومینیکی بود که به «عالم ملکوتی۲» شهرت داشت. در ۱۸۷۹ آثار او را شالودۀ الهیات کاتولیکی شمردند. در کتاب علیه خطاهای کفار۳ (۱۲۵۹ـ۱۲۶۴) به سود سازگاری عقل و ایمان استدلال می کند. آکوئیناس فلسفۀ ارسطو را در قالب تعالیم مسیحیت تشریح کرد. در ۱۳۲۳م نامش در زمرۀ قدیسان نوشته شد. کتاب ناتمامش با عنوان جامع الهیات۴، که نگارش آن در ۱۲۶۵م آغاز شد، به مسائلی همچون ذات خدا، اخلاق، و کار مسیح می پردازد. آثار او تبلور نوعی جهان نگری است که تا نیمۀ قرن ۱۷ در دانشگاه ها و حوزه ها تعلیم داده می شد و مشتمل بر اندیشه های علمیِ مبتنی بر تفکر ارسطو است. فلسفۀ آکوئیناس توماس گرایی (تومیسم)۵ نامیده می شود. توماس در قلعۀ روکاسکا۶ به دنیا آمد که ملک پدرش کنتِ آکوئینو بود و در قلمرو ناپل قرار داشت. توماس در دانشگاه ناپل به تحصیل پرداخت و در آن جا بود که تحت تأثیر فرقۀ راهبان سائل دومینیکی قرار گرفت و، به رغم مخالفت خانواده اش، در ۱۲۴۴م به جرگۀ آنان وارد شد. سپس در کلن۷ و پاریس در حلقۀ شاگردی فیلسوف مدرسی آلمانی، آلبرتوس ماگنوس۸، درآمد و در ۱۲۵۶ـ۱۲۷۲م در پاریس به تدریس پرداخت. آکوئیناس با مطالعه و بررسی ترجمه های تازۀ آثار ارسطو به لاتینی به قلم هم قطار دومینیکی اش، ویلیام موربکه ای۹ (۱۲۱۵ـ۱۲۸۶)، فلسفه ای سنجیده به وجود آورد که غالباً نوعی ارسطوگرایی مسیحی توصیف می شود. او از آثار اوگوستین قدیس۱۰، ابن سینا، ابن رشد و نوافلاطونیان نیز بهره گرفت. آکوئیناس در بحث وجود، ماهیت یک چیز را با وجودش در تقابل قرار می دهد، هرچند این دو در خدا بر یکدیگر انطباق می یابند. بنابر استدلال او، نفس، نامیراست اما نمی تواند همیشه فاقد بدن باشد؛ از این رو، معاد جسمانی لازم می آید. آکوئیناس پنج طریق استدلال در اثبات وجود خدا عرضه کرد. نظریۀ معنای او بر تشبیه استوار است؛ مثلاً اصطلاح «حکمت الهی۱۱» با تشبّه به حکمت بشری فهمیده می شود. آکوئیناس مدافع بزرگ رویکرد فرقۀ دومینیکی در مناقشات دو دهۀ ۱۲۴۰ و ۱۲۵۰ میان دانشگاه پاریس و فرقه های سائلان بود و پاپ اوربانوس چهارم۱۲ و کلمنس سوم۱۳ به او ارج بسیار می نهادند و از مشاورت و پندهایش بهره می بردند. بخش اعظم دورۀ آخر زندگی اش به ملاقات با زمامداران و انجام وظایف کشوری گذشت. در ۱۲۷۲ دوباره برای تصدی کرسی استادی به ناپل دعوت شد و دو سال بعد پاپ گرگوریوس دهم۱۴ او را به شورای عمومی لیون۱۵ فراخواند. با وجود بیماری، پذیرفت اما در ۷ مارس ۱۲۷۴م در صومعۀ سیسترسیان۱۶ فوسانوئووا۱۷ درگذشت. scholasticism Summa Contra Gentiles Summa Theologica Thomism Roccasecca Cologne Albertus Magnus William of Moerbeke St Augustine God’s wisdom Urban IV Clement III Gregory X General Council of Lyons Cistercian Fossanuova

پیشنهاد کاربران

بپرس