توری کاری

توری کاری (tracery)
در معماری، نوعی سنگ کاری تزیینی که در دورۀ گوتیک۱ روی پنجره ها اجرا می شد. در ابتدا توری کاری به شکل «صفحه ای» رواج داشت؛ در این شیوه، صفحۀ نازکی از سنگ یا چوب را در قاب پنجره جا می دادند و در آن سوراخ های گرد یا سرنیزه ای۲ ایجاد می کردند. بعدها فقط بخش بالایی پنجره را از یک قطعۀ مشبک می ساختند. در اقدام بعدی، که نخست در رَنس۳، فرانسه، باب شد، مصالح بین دهانه های مختلف کاهش یافت، تا میله های سنگی عمودیِ ابزارخورده، باریک شوند و تا بالای پنجره های سرنیزه ای و گِرد ادامه یابند، به این ترتیب نوعی «توری کاری هندسی۴» حاصل شد که از شکل های هندسی منظم تشکیل شده بود. بعدها، طرح های خمیدۀ خطی سیال، جانشین شکل های هندسی منظم گردید؛ استفاده از این طرح ها در قرن ۱۴م در انگلستان آغاز شد و سپس در فرانسه رواج یافت. سرانجام طرح های سیال جای خود را به «نورگیر۵»های تقریباً مستطیل دادند، و با افزایش ابعاد پنجره ها، هم از لحاظ عرض و هم از لحاظ ارتفاع، استفاده از کمرکش۶ های افقی برای تقویت آلت ها رایج شد. استفاده از توری کاری «مستطیل» یا «قائم»، که بیشتر به انگلستان محدود می شد، تا پایان دورۀ گوتیک حقیقی در اواسط قرن ۱۶، همچنان رواج داشت.
Gothiclancet-shapedReimsgeometrical tracerylighttransom