توران پشت
لغت نامه دهخدا
فرهنگ فارسی
دانشنامه عمومی
توران پشت ( تورپشت، توره پشت، تورون پشت ) نامِ یک ناحیه تاریخی در مسیر مواصلاتی یزد به شیراز است که ۸۰ کیلومتر از مرکز استان یزد فاصله دارد. از نظر مختصات جغرافیایی در طول ¢۵۳°۵۲ و عرض ¢۳۱°۳۱ قرار گرفته و ارتفاع متوسط آن از سطح دریا ۲۳۲۰ متر و موقعیّت طبیعی آن پایکوهی با آب و هوای معتدل و خشک است[ ۱]
اگر چه امروزه بیشتر از توران پشت به عنوان یک روستا یاد می شود اما برخی متون تاریخی از پیشینه آن به عنوان یک شهر[ ۲] و برخی دیگر به عنوان دارالملک یزد در قرون متقدم یاد کرده اند. [ ۳] نیز بر اساس اطلاعات برخی منابع، توران پشت در قرون میانه از مرکزیت سیاسی - فرهنگی در خطه پشتکوهِ یزد برخوردار بوده است. [ ۴]
یافته های باستان شناسی نظیر سنگ نگاره ها و سفال ها نشان می دهد که توران پشت قدیمی ترین ناحیه در استان یزد است و پیشینه آن به هزاره چهارم پیش از میلاد بازمی گردد. [ ۵]
بر اساس متون تاریخی توران پشت در قدیم الایام منزلگاهی در میان مسیر فارس به خراسان و نیز منزلگاهی بر مسیر اصفهان به کرمان بوده و حرکت کاروان های تجاری در این دو شاهراه اصلی ایران، رونق و شکوه فراوانی برای توران پشت به ارمغان می آورده است. [ ۶]
براساس پژوهش های انجام شده، در طی قرون متمادی فرهنگ عرفان و تصوف در توران پشت بسیار پر رونق بوده و در قرون میانه اسلامی افراد بسیار زیادی با عناوینی همچون «شیخ»، «پیر»، «زاهد»، «صالح»، «عابد» و «جوانِ طریقت» در توران پشت زندگی می کرده اند. چهار برج سلجوقی بازمانده در این دیار به نام های شیخ جنید، سید گلسرخ، پیر مراد و چهل دختران نیز به عارفان بلندپایه ای تعلق دارند که در آن روزگار در توران پشت می زیسته اند. جالب توجه آن است که این برج مقبره ها هنوز نزد اهالی توران پشت محترم هستند و به نوعی زیارتگاه محسوب می شوند. بر اساس شواهد تاریخی، مسلک و طریقت عارفان توران پشت همان مسلک و طریقت عارفان نامدار خراسانِ بزرگ بوده و در آن دوران اشعار عرفانی «شیخ ابو سعید ابو الخیر میهنی»، «سنایی غزنوی» و «عطار نیشابوری» ورد زبان مردم کوچه و بازار در توران پشت بوده است. [ ۷] رونق این فرهنگ عرفانی و مدارا و رواداری برآمده از آن، موجب بوده تا در طی قرون متمادی شیعه، سنی و حتی پیروان سایر ادیان زندگی مسالمت آمیزی در توران پشت داشته باشند. [ ۸]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفاگر چه امروزه بیشتر از توران پشت به عنوان یک روستا یاد می شود اما برخی متون تاریخی از پیشینه آن به عنوان یک شهر[ ۲] و برخی دیگر به عنوان دارالملک یزد در قرون متقدم یاد کرده اند. [ ۳] نیز بر اساس اطلاعات برخی منابع، توران پشت در قرون میانه از مرکزیت سیاسی - فرهنگی در خطه پشتکوهِ یزد برخوردار بوده است. [ ۴]
یافته های باستان شناسی نظیر سنگ نگاره ها و سفال ها نشان می دهد که توران پشت قدیمی ترین ناحیه در استان یزد است و پیشینه آن به هزاره چهارم پیش از میلاد بازمی گردد. [ ۵]
بر اساس متون تاریخی توران پشت در قدیم الایام منزلگاهی در میان مسیر فارس به خراسان و نیز منزلگاهی بر مسیر اصفهان به کرمان بوده و حرکت کاروان های تجاری در این دو شاهراه اصلی ایران، رونق و شکوه فراوانی برای توران پشت به ارمغان می آورده است. [ ۶]
براساس پژوهش های انجام شده، در طی قرون متمادی فرهنگ عرفان و تصوف در توران پشت بسیار پر رونق بوده و در قرون میانه اسلامی افراد بسیار زیادی با عناوینی همچون «شیخ»، «پیر»، «زاهد»، «صالح»، «عابد» و «جوانِ طریقت» در توران پشت زندگی می کرده اند. چهار برج سلجوقی بازمانده در این دیار به نام های شیخ جنید، سید گلسرخ، پیر مراد و چهل دختران نیز به عارفان بلندپایه ای تعلق دارند که در آن روزگار در توران پشت می زیسته اند. جالب توجه آن است که این برج مقبره ها هنوز نزد اهالی توران پشت محترم هستند و به نوعی زیارتگاه محسوب می شوند. بر اساس شواهد تاریخی، مسلک و طریقت عارفان توران پشت همان مسلک و طریقت عارفان نامدار خراسانِ بزرگ بوده و در آن دوران اشعار عرفانی «شیخ ابو سعید ابو الخیر میهنی»، «سنایی غزنوی» و «عطار نیشابوری» ورد زبان مردم کوچه و بازار در توران پشت بوده است. [ ۷] رونق این فرهنگ عرفانی و مدارا و رواداری برآمده از آن، موجب بوده تا در طی قرون متمادی شیعه، سنی و حتی پیروان سایر ادیان زندگی مسالمت آمیزی در توران پشت داشته باشند. [ ۸]
wiki: توران پشت
پیشنهاد کاربران
پیشنهادی ثبت نشده است. شما اولین نفر باشید