تودیمان، فرانیو (۱۹۲۲ـ۱۹۹۹)(Tudjman, Franjo)
تودیمان، فرانیو
مورخ و رهبر ملی گرای کروات. از ۱۹۹۰ رئیس جمهور کرواسی بود. در سِمَت رهبر حزب متمایل به راست اتحاد دموکراتیک کرواسی۱، مبارزه برای استقلال کرواسی را رهبری کرد. درخلال جنگ داخلی (۱۹۹۱ـ۱۹۹۲)، سپاهیان او به سبب نداشتن تسلیحات و برتری نظامی ارتشِ فدرالِ تحت سلطۀ صرب ها از پیشروی بازماندند، اما درپی برقراری آتش بس موفقیت آمیزی که با مذاکرات تحت نظارت سازمان ملل متحد۲ در ژانویۀ ۱۹۹۲ به انجام رسید، استقلال کرواسی به رسمیت شناخته شد. تودیمان در اوت ۱۹۹۲ و اکتبر ۱۹۹۵ دوباره به ریاست جمهوری رسید و به رغم ابتلا به سرطان معده، در ژوئن ۱۹۹۷ نیز رئیس جمهور شد. سرانجام در دسامبر ۱۹۹۹ درگذشت، در حالی که هنوز مقام ریاست جمهوری را برعهده داشت. تودیمان در ولیکو ترگوویستسه۳، واقع در کرواسی، زاده شد. در مدرسۀ عالی نظامی۴ در بلگراد۵ بود و برای دریافت دانشنامۀ دکتری در دانشگاه زاگرب۶ درس خواند. درخلال جنگ جهانی دوم، به نیروی پارتیزانی تیتو۷ پیوست و پیش از ترک ارتش (۱۹۶۰) به درجۀ سرلشکری رسیده بود. در ۱۹۶۷ به سبب نوشته های دارای مضامین ملی گرایی کرواتی از اتحادیۀ کمونیست های یوگسلاوی۸ اخراج شد و او را برای فعالیت های تجزیه طلبانه اش زندانی کردند (۱۹۷۲ـ۱۹۷۴) و (۱۹۸۱ـ۱۹۸۴). در ۱۹۹۰ در رأس یک جنبش ملی گرای ضد صربستان رئیس جمهور شد. به سبب رفتار تردیدآمیزش درخلال جنگ داخلی (۱۹۹۱ـ۱۹۹۲) از او انتقاد کردند؛ با وجود این، به رغم تصمیم بسیاری از رزمندگان در دسامبر ۱۹۹۱ برای جنگیدن زیر پرچم گروهِ دست راستی افراطی و مجهزترِ ملی گرایان کروات، تودیمان پشتیبانی علنی اکثریت کروات ها را حفظ کرد. تودیمان با تخطّی از توافق نامۀ صلحِ ۱۹۹۲ سازمان ملل، برای تصرف منطقۀ تحت تصرف صرب ها در برون بوم مورد منازعۀ کراینا۹ حمله ای به راه انداخت (۱۹۹۳)، و نیز حملات بیشتری را به اسلاوونیا۱۰ی غربی و کراینا ترتیب داد (۱۹۹۵)، که بیش از ۱۵۰هزار صربی را آواره کرد و ظاهراً با نقض گستردۀ حقوق بشر همراه بود. در اوت ۱۹۹۵ کراینا را از چنگ صرب ها خارج کردند و متعاقباً، صربستان با پس دادن تدریجی اسلاوونیای شرقی موافقت کرد. تودیمان به منظور کسب حمایت مردم از ادامۀ سیاست های نظامی گرانۀ خود، در اکتبر ۱۹۹۵ انتخابات زودرس را برگزار کرد؛ بار دیگر او را به ریاست جمهوری برگزیدند، اما برخلاف امیدواری های او، فقط یک سوم آرا را کسب کرد.
Croatian Democratic Union (CDU)United NationsVeliko TrgovisceHigher Military AcademyBelgradeUniversity of ZagrebTitoLeague of Communists of YugoslaviaKrajinaSlavonia
تودیمان، فرانیو
مورخ و رهبر ملی گرای کروات. از ۱۹۹۰ رئیس جمهور کرواسی بود. در سِمَت رهبر حزب متمایل به راست اتحاد دموکراتیک کرواسی۱، مبارزه برای استقلال کرواسی را رهبری کرد. درخلال جنگ داخلی (۱۹۹۱ـ۱۹۹۲)، سپاهیان او به سبب نداشتن تسلیحات و برتری نظامی ارتشِ فدرالِ تحت سلطۀ صرب ها از پیشروی بازماندند، اما درپی برقراری آتش بس موفقیت آمیزی که با مذاکرات تحت نظارت سازمان ملل متحد۲ در ژانویۀ ۱۹۹۲ به انجام رسید، استقلال کرواسی به رسمیت شناخته شد. تودیمان در اوت ۱۹۹۲ و اکتبر ۱۹۹۵ دوباره به ریاست جمهوری رسید و به رغم ابتلا به سرطان معده، در ژوئن ۱۹۹۷ نیز رئیس جمهور شد. سرانجام در دسامبر ۱۹۹۹ درگذشت، در حالی که هنوز مقام ریاست جمهوری را برعهده داشت. تودیمان در ولیکو ترگوویستسه۳، واقع در کرواسی، زاده شد. در مدرسۀ عالی نظامی۴ در بلگراد۵ بود و برای دریافت دانشنامۀ دکتری در دانشگاه زاگرب۶ درس خواند. درخلال جنگ جهانی دوم، به نیروی پارتیزانی تیتو۷ پیوست و پیش از ترک ارتش (۱۹۶۰) به درجۀ سرلشکری رسیده بود. در ۱۹۶۷ به سبب نوشته های دارای مضامین ملی گرایی کرواتی از اتحادیۀ کمونیست های یوگسلاوی۸ اخراج شد و او را برای فعالیت های تجزیه طلبانه اش زندانی کردند (۱۹۷۲ـ۱۹۷۴) و (۱۹۸۱ـ۱۹۸۴). در ۱۹۹۰ در رأس یک جنبش ملی گرای ضد صربستان رئیس جمهور شد. به سبب رفتار تردیدآمیزش درخلال جنگ داخلی (۱۹۹۱ـ۱۹۹۲) از او انتقاد کردند؛ با وجود این، به رغم تصمیم بسیاری از رزمندگان در دسامبر ۱۹۹۱ برای جنگیدن زیر پرچم گروهِ دست راستی افراطی و مجهزترِ ملی گرایان کروات، تودیمان پشتیبانی علنی اکثریت کروات ها را حفظ کرد. تودیمان با تخطّی از توافق نامۀ صلحِ ۱۹۹۲ سازمان ملل، برای تصرف منطقۀ تحت تصرف صرب ها در برون بوم مورد منازعۀ کراینا۹ حمله ای به راه انداخت (۱۹۹۳)، و نیز حملات بیشتری را به اسلاوونیا۱۰ی غربی و کراینا ترتیب داد (۱۹۹۵)، که بیش از ۱۵۰هزار صربی را آواره کرد و ظاهراً با نقض گستردۀ حقوق بشر همراه بود. در اوت ۱۹۹۵ کراینا را از چنگ صرب ها خارج کردند و متعاقباً، صربستان با پس دادن تدریجی اسلاوونیای شرقی موافقت کرد. تودیمان به منظور کسب حمایت مردم از ادامۀ سیاست های نظامی گرانۀ خود، در اکتبر ۱۹۹۵ انتخابات زودرس را برگزار کرد؛ بار دیگر او را به ریاست جمهوری برگزیدند، اما برخلاف امیدواری های او، فقط یک سوم آرا را کسب کرد.
Croatian Democratic Union (CDU)United NationsVeliko TrgovisceHigher Military AcademyBelgradeUniversity of ZagrebTitoLeague of Communists of YugoslaviaKrajinaSlavonia
wikijoo: تودیمان،_فرانیو_(۱۹۲۲ـ۱۹۹۹)