توافق پذیری

توافق پذیری ( به انگلیسی: Agreeableness ) یا دلپذیری یا همدلی، یک ویژگی شخصیتی است که در خصوصیت هایِ رفتاریِ فردی دیده می شود که به عنوان فردی مهربان، دلسوز، همکاری کننده، خون گرم و باملاحظه شناخته می شود. [ ۱] در روانشناسی معاصر شخصیت، توافق پذیری یکی از پنج بعد اصلی ساختار شخصیت است که تفاوت های فردی را در همکاری و هماهنگی اجتماعی نشان می دهد. [ ۲]
افرادی که در ارزیابی این بعد از شخصیت شان نمرهٔ بالایی می گیرند، همدل و نوع دوست هستند، در حالی که نمرهٔ توافق پذیری کم، با رفتار خودخواهانه و عدم درک احساسات افراد دیگر مرتبط است. [ ۳] [ ۴] کسانی که برای توافق پذیری امتیاز بسیار کمی می گیرند، به جای همکاری، نشانه هایی از رفتار سه گانهٔ تاریک مانند دستکاری و رقابت با دیگران را نشان می دهند. [ ۵]
توافق پذیری یک صفت شخصیتی سطح بالا به حساب می آید؛ به این معنی که توافق پذیری، در واقع گروهی از زیر ویژگی های شخصیتی است که از نظر آماری در یک خوشه جمع می شوند. ویژگی های شخصیتی سطح پایین تر، یا وجههایی که به عنوان زیرشاخهٔ توافق پذیری گروه بندی می شوند، عبارتند از: اعتماد، صراحت، ایثار، انطباق، فروتنی و دل نازکی. [ ۶]
مانند همهٔ پنج ویژگی بزرگ شخصیتی، ریشه های مفهوم مدرن توافق پذیری را می توان تا تحقیق سال ۱۹۳۶ گوردون آلپورت ( به انگلیسی: Gordon Allport ) و هِنری اس اُودبِرت ( به انگلیسی: Henry S. Odbert ) دنبال کرد. [ ۷] هفت سال بعد، رِیموند کَتِل ( به انگلیسی: Raymond Cattell ) ، یک خوشه بندی از هزاران کلمهٔ مربوط به شخصیت که توسط آلپورت و اودبرت شناسایی شده بود را منتشر کرد. [ ۸] خوشه های مشخص شده در این مطالعه به عنوان بنیادی برای تلاش های بعدی کتل در شناسایی عوامل بنیادی، جهانی و شخصیتی انسان به کار رفتند. [ ۹] وی سرانجام با استفاده از تحلیل عاملی به ۱۶ عامل شخصیتی ( 16PF ) رسید. تحلیل عاملیِ بیشتر، پنج عامل رده بالاتر یا «سراسری» را آشکار کرد که این ۱۶ عامل را در بر می گیرند. [ ۱۰] یکی از عامل های سراسری که با نمرات بالا در عامل های E, H، L و Q1 در پرسشنامهٔ ۱۶ عامل شخصیتی تعریف می شود، با اینکه توسط کتل با عنوان «مستقل» معرفی شده است، یکی از اولین تعاریف مفهوم مدرن توافق پذیری است. [ ۱۱]
میزان توافق پذیری در مدل پنج ویژگی شخصیت، معمولاً از طریق خوداظهاری ارزیابی می شود، هرچند از گزارش همتایان ( اطرافیان مشابه فرد ) و مشاهده های اشخاص ثالث نیز می توان استفاده کرد. معیارهای خوداظهاری، یا واژگانی[ ۱] هستند یا مبتنی بر بیان شخص. [ ۱۲] اینکه از کدامیک از معیارهای هر کدام از این دونوع معیار استفاده شود، با ارزیابی خصوصیات روانسنجی و محدودیت های زمانی و مکانی تحقیق تعیین می شود.